tag:blogger.com,1999:blog-10915884967540285332024-03-19T10:50:47.928+01:00PerikopennotitiesJoep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comBlogger205125tag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-13842724721074044302023-10-17T16:49:00.011+02:002023-10-23T21:37:46.891+02:00Het Godenwoord en het Mensenwoord<p> </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_vbWmMp1nX_qxsHXRLJKzjvYMNDiaWtCFGeo3u9Or3eEBTPWJTg-FyDurQkWhGVIKIUDtpK_wBQpzyFn8NlypagpHSvZXdE5GuVpl3ccvuoH3U3P7cZKLCtWH9hvInAnYpgL-ObFmuhugxoz-YHtMysTvxEwLKDtl3IYOARjI9N5kO-6BjrFZ2GSFMeo/s1100/Christ%20in%20the%20Paradisical%20Garden%20Mosaic-San%20Vitale_Ravenna.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="663" data-original-width="1100" height="241" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_vbWmMp1nX_qxsHXRLJKzjvYMNDiaWtCFGeo3u9Or3eEBTPWJTg-FyDurQkWhGVIKIUDtpK_wBQpzyFn8NlypagpHSvZXdE5GuVpl3ccvuoH3U3P7cZKLCtWH9hvInAnYpgL-ObFmuhugxoz-YHtMysTvxEwLKDtl3IYOARjI9N5kO-6BjrFZ2GSFMeo/w400-h241/Christ%20in%20the%20Paradisical%20Garden%20Mosaic-San%20Vitale_Ravenna.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: helvetica;">Christus tussen engelen in het Paradijs - San Vitale, Ravenna</span></td></tr></tbody></table><p></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: "Times New Roman"; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><b><span style="font-size: large;">בְּרֵאשִׁית בָּרָא אֱלֹהִים אֵת הַשָּׁמַיִם וְאֵת הָאָרֶ</span></b></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span>(Bereshit bara Elohim et hashamyim ve</span><span style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal;">’</span><span>et ha</span><span style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal;">’</span><span>aretz).</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-family: "Times New Roman"; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>‘In het begin schiep God de hemelen en de aarde’,</i> zo luidt de eerste zin van het Oude Testament </span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-size: medium; font-style: normal; font-variant-caps: normal;">Het Hebreeuws spreekt hier over de Elohim. Dat is de meervoudsvorm van het enkelvoud Ĕlōah. </span><span style="font-size: medium;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0);">In het eerste hoofdstuk van Genesis is er blijkbaar sprake van ‘Goden’ die de hemelen en de aarde schiepen en op dat moment nog niet van slechts één God. Volgens de christelijke traditie worden de Elohim ‘Openbaarders’ genoemd, of ‘Machten’,</span></span><span style="font-size: medium;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-style: normal; font-variant-caps: normal;"> </span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-style: normal; font-variant-caps: normal;">in het Grieks </span></span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-size: medium; font-style: normal; font-variant-caps: normal;">’Exousiai’, in het Latijn ‘Potestates’, een van de negen hemelse hiërarchieën.</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Daarnaast wordt de frase ‘de hemelen en de aarde’ tegenwoordig opgevat als een <i>merism,</i> een woord stammend uit het Grieks dat ‘verdeeld’ betekent. Het is een term voor een paar contrasterende woorden of uitdrukkingen (zoals dichtbij en ver weg, lichaam en ziel, leven en dood), die worden gebruikt om een totaliteit of volledigheid uit te drukken. ‘De hemelen en de aarde’ verwijst hier daarom eerder naar de hemel en de aarde plus alles wat daartussen is, zodat we het eerste vers van Genesis 1 ook als volgt kunnen lezen: ‘In het begin schiepen de Goden het hele universum.’</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In <i>Wetenschap van de geheimen der Ziel</i> beschrijft Rudolf Steiner het begin van de oerbelichaming van onze huidige kosmos, de Oude-Saturnus. Een soort voorstelling van het Ik - het geestwezen van het te scheppen mensenwezen - leefde al in de gedachten van de Elohim, de Exousiai. Maar Steiner wijst er ook op, dat er daaraan voorafgaande een goddelijke oorsprong is van nog hogere hiërarchische wezens dan de Exousiai, die met een plan vol wijsheid, het besluit nemen om hun wils-substantie te offeren, dia dan wordt tot de warmte waarmee een eerste ruimte- en tijddimensie wordt gecreëerd.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">De Proloog van het Evangelie volgens Johannes noemt de oorsprong, die aan de schepping voorafgaat <i>‘Het Woord’, ‘de Logos’</i>.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘In het oerbegin was het Woord,<br />
en het Woord was bij God,<br />
en het Woord was God.’</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Het is alsof de schrijver van het Johannes-evangelie hiermee op een nog veel verder terug gelegen oerbegin wijst dan Mozes in staat was te doen. Door zijn bijzondere inwijding als Lazarus was deze evangelie-schrijver in staat om in nog verdere oertijden te schouwen, dan Mozes, die onder andere in de Egyptische mysteriën werd ingewijd. Rudolf Steiner duidt erop, dat het eerste hoofdstuk van Genesis de recapitulatie van eerdere planetaire toestanden beschrijft, waarin de schepping van deze aarde en mens werden voorbereid. </span><span style="font-size: x-small;">1)</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In het derde vers van Genesis 1 klinkt: <i>‘En de Elohim spraken: “Er zij licht” en er was licht.’</i></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Met deze woorden wordt aangeduid dat de gewaarwordingsziel van het te scheppen mensenwezen werd aangelegd. Niet alleen ons oog, maar al onze zintuigindrukken hebben te maken met het element licht.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Op de zogenaamde tweede dag schiepen de Elohim het uitspansel en werden de wateren boven het hemelgewelf gescheiden van de wateren onder het hemelgewelf. Die woorden duiden erop dat de verstands- en/of gemoedsziel van de mens werd aangelegd.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Wanneer op de derde dag het droge land werd geschapen vormden de Elohim de bewustzijnsziel. <i>‘De aarde bracht jong groen voort: allerlei zaadvormende planten en allerlei bomen die vruchten droegen met zaad erin.’</i><br />
</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Op dag vier verschenen de lichten aan het hemelgewelf: de sterren, zon, maan. Steeds verder verdichtte het mensenwezen zich. Met de sterren, planeten, zon en maan schiepen de goden het astraallichaam van de mens. ‘Astra’ betekent ‘ster’, astraallichaam zou je een ‘sterrenlichaam’ kunnen noemen.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">De vijfde dag schiepen de goden vogels en vissen, d.w.z. die dieren die nog niet op het land, maar in de lucht en het water leven. Daarmee werd het etherlichaam van de mens voorbereid.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>Laat Ons mensen maken, naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis.’ </i>Tenslotte schiepen de Elohim op de zogenaamde zesde dag de landdieren en het oer-wezen van de mens, als beeld van de kosmos.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In de mythologieën van de mensheid wordt dit kosmische mensenwezen Adam Kadmon (Joodse traditie), Pangu (China), Ymir (Edda), of Purusha (India) genoemd. Dit oerwezen van de aarde en tegelijk ook van de mens, geschapen als evenbeeld van de goden, was nog mannelijk/vrouwelijk. Een verdere differentiëring had nog niet plaatsgevonden. De Elohim konden de schepping namelijk enkel tot in het element van de warmte uitvoeren.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Voor een verdere verdichting ervan moest een van hen zich afscheiden. Dit was de Elohim YHWH, de god Jahweh of wel de Heer God, de ene God, waarvan vanaf het tweede hoofdstuk van Genesis pas sprake is.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Dit ene Eloah-wezen kon het oer-mensenwezen en tevens de aarde vanuit het warmte element verder verdichten tot op het niveau van het luchtelement. Dit gebeurde doordat hij de mens levensadem inblies.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Vervolgens</span><span style="font-size: x-small;"> 2)</span><span style="font-size: medium;">, opdat de mens niet alleen zou zijn, werden alle in het wild levende dieren en vogels gevormd. <i>‘En Hij bracht die bij de mens om te zien welke namen de mens hen zou geven: zoals hij elk levend wezen zou noemen, zo zou het heten.’</i> (Genesis 2:19)</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">De mens moet dus elk levend wezen een naam geven en zoals hij zou noemen, zo zou het dan heten. Het goddelijk scheppingswoord werd daarmee ook tot een mensenwoord. Alles voltrok zich echter nog binnen onschuldige paradijselijke sferen van warmte, licht en lucht.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Voor een verdere verdichting van het mensenwezen moest worden toegestaan dat ook andere wezens, welke in eerdere planetaire ontwikkelingsfasen onvoldoende hadden kunnen meekomen, zich weer in de schepping van mens en aarde mengden. Het derde hoofdstuk van Genesis verhaalt over de ingreep van de luciferische wezens, waardoor het mensenwezen verder verdicht werd. De slang is een oerbeeld voor de ruggengraat, die een lichamelijk omhulsel vormt voor het zenuwstelsel, drager van het astraallichaam. De slang zelf moet op zijn buik kruipen, zich niet kunnen oprichten in het verticale. Het verticale van de ruggengraat is een voorwaarde om drager te worden van het menselijk Ik: </span><i style="font-size: large; font-style: normal;">‘Zoals Mozes in de woestijn de </i><span style="font-size: medium;">slang</span><i style="font-size: large; font-style: normal;"> heeft verhoogd </i><span style="font-size: x-small;">3)</span><i style="font-size: large; font-style: normal;">, zo moet de Mensenzoon worden verhoogd, opdat ieder die gelooft, in hem eeuwig leven heeft.</i></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Niet alleen het mensenwezen verdichtte zich echter, met hem verdichtten zich de natuurrijken:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; text-align: center;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-style: normal; text-align: center;">‘</span><span style="text-align: center;"><i>Sy aten en in de eigen stond </i></span></span><span style="text-align: center;"><span style="font-size: large;"><i>wierd heel de waerelt mèt verwond’ </i></span><span style="font-size: x-small;">4)</span></span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><span>Met de invloed van luciferische krachten werd de deur opengezet voor nog andere achtergebleven machten: de ahrimanische in het etherische, de Azura’s tot in het fysieke. En via het astraallichaam, etherlichaam en fysieke lichaam hebben deze wezens invloed gekregen op de gewaarwordingsziel, de verstands-gemoedsziel en de bewustzijnsziel van de mens, verloor de mens de onschuld en kreeg het egoïsme, het materialisme, tot en met het theoretische materialisme in de bewustzijnsziel ingeplant. </span><span>6)</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Met dat alles is ook het spreken van de mens door de Zondeval gegaan. De klanken van het goddelijke scheppingswoord zijn geworden tot de klanken die de mens gebruikt bij zijn dagelijkse en aardse spreken. De in oorsprong kosmische klinkers</span><span style="font-size: x-small;"> 7)</span><span style="font-size: medium;"> zijn uitdrukking geworden van het door de invloed van het luciferisch persoonlijke en emotionele zielenleven. Op de stroom van de uitademing </span><span style="font-size: small;">8) </span><span style="font-size: medium;">stroomt het persoonlijke via het spreken van de mens de wereld in.</span><span style="font-size: medium;"> Voor het vormen van de medeklinkers wordt de ademstroom tegengehouden en tot begrijpelijke woorden gevormd. Maar voor het vormen van bijvoorbeeld de klanken S, T, D, L, W en Z zijn de tanden nodig.</span><span style="font-size: x-small;">9)</span><span style="font-size: medium;"> Met het tandglazuur zijn zij een bolwerk van de verhardende werking van ahrimanische machten. Voor andere medeklinkers geldt iets soortgelijks.</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Alle natuurrijken zijn een gevolg van het afdalen tot in de materie van het mensenwezen. Tot in de diepste lagen van de aarde heersten de tegenstandersmachten tot aan het moment van het mysterie van Golgotha. </span><span style="font-size: x-small;">10)</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>Het Woord was in de wereld, de wereld is door Hem ontstaan en toch kende de wereld Hem niet.</i> (Joh. 1:10) </span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>Het Woord is mens geworden en heeft onder ons gewoond, vol van goedheid en waarheid. </i>(Joh. 1:14)</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Met de komst van het Woord in de wereld heeft de mensheid de mogelijkheid gekregen de negatieve gevolgen van de Zondeval om te buigen:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>‘In het Woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen. </i>(Joh. 1:4-5)</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Op de Stille Zaterdag bracht Christus - de Logos of het Woord zelf - een kiem van leven terug tot in de diepste lagen van de aarde, waar tot op die dag de Dood slechts heerste. Vanaf dat ogenblik is in de mens en in de aardeplaneet de mogelijkheid gelegd de weg naar het Godsrijk terug te vinden, zodat elk zandkorreltje, elke molecuul, elke atoom, zelfs elk kwantumdeeltje doordrongen is van de levenbrengende kiem van de Logos:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>In Christus wordt </i><i style="text-align: left;">tot leven de dood.</i></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><i style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Dat horen de geesten in oost, west, noord zuid.</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><span style="font-family: helvetica;"><i style="font-size: large; text-align: left;">Mogen m</i><i style="font-size: large; text-align: left;">ensen</i><span style="text-align: left;"><span style="font-size: medium; font-style: italic;"> het horen.</span><span style="font-size: x-small;"> 11)</span></span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><i style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Zulk bewustzijn bracht Willem Zeylmans van Emmichoven ertoe om als eerste regel van een persoonlijk voorwoord bij zijn boek te schrijven: </span><i style="font-size: large; font-style: normal;">‘In een zekere fase van mijn leven kwam ik tot het inzicht dat Christus de werkelijkheid is waarin wij leven.’ </i><span style="font-size: x-small;">(12)</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Aan het begin van de Mensenwijdingsdienst klinkt: </span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘In het beleven van de Christus in onze mensheid gevoelen wij de Goddelijke <span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Zoon. </span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>Hij werkt als </i><b><i>Geestwoord</i></b><i> door al het zijn.’</i></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In de Offerhandeling klinkt het als volgt:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Tot de Zoongod wenden wij onze ziel.</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><i>Hij werkt als het eeuwig </i><b><i>Woord</i></b><i> in het wereldzijn en het mensenwezen.’</i></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Wat als het eeuwig Woord door al het zijnde werkt, heeft aan de mensheid tweemaal rechtstreeks zeven gebedsregels gegeven, die als letterlijk gesproken woorden zijn overgeleverd. Het Onze Vader en de zeven Kruiswoorden zijn ons gegeven als direct van het Woord stammende woorden. (Zie bijdrage in Nieuwsbrief 29).</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Wanneer de woorden van het evangelie worden voorgelezen, klinkt ter voorbereiding daarop een bede, dat bij het spreken slechts het reine Woord tot klinken gebracht moge worden, zonder alle ‘vervuilende’ invloeden van de tegenstandersmachten:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In de Mensenwijdingsdienst:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Mijn hart vervulle zich met uw reine leven, o Christus.<br />
Van mijn lippen strome het door u gereinigde woord. </span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Door uw genade kan rein mijn hart, rein mijn woord zijn.<br />
Zo leve op mijn lippen waardig uw woord en dringe, door uw geest gedragen tot hen aan wie het verkondigd worden zal. </span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Uw zegen, o Christus, strome levend door het woord;<br />
Moge gij zijn in mijn hart, Uw woord strome van mijn lippen. </span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Zo wordt uit waardige bron en in rechte stroom uw evangelie verkondigd.’</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">In de Offerhandeling:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Mijn hart drage in zich het bewustzijn van Uw leven, o Christus;</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Van mijn lippen strome Uw reine Woord, o Christus.</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Uw genade make mij waardig Uw woord te spreken, o Christus.’</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Na de evangelielezing klinkt vervolgens:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Wij verheffen onze ziel tot u, o Christus </span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">De woorden van het evangelie delgen uit onze woorden wat onrein in hen is.’</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Of:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Wij verheffen onze ziel tot U, o Christus.</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Uw evangelie als het reine woord</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Delgt wat onrein is uit onze woorden.’</span></i></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Dit bewustzijn van de reinheid en de reinigende kracht van het evangeliewoord kent een lange traditie. In de oudere versie van de katholieke Heilige Mis sprak de priester ter voorbereiding op de lezing van het evangelie<span style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal;"> </span>stil voor zichzelf en diep voor het altaar gebogen:</span></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Zuiver mijn hart en mijn lippen, almachtige God,</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Gij, die de lippen van de profeet Jesaja gezuiverd hebt met een gloeiende kool;</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">en gewaardig U in uw liefdevolle barmhartigheid mij zo te zuiveren</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">dat ik in staat ben uw Evangelie waardig te verkondigen. </span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Door Christus, onze Heer. Amen.</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Geef mij, Heer, uw zegen.</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">De Heer zij in mijn hart en op mijn lippen: </span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">opdat ik op waardige en passende wijze zijn Evangelie verkondig. </span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">Amen.’</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p>
<p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">En nadat het evangeliewoord had geklonken sprak de priester:</span></span></span></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">‘Mogen door de woorden van het Evangelie onze zonden</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px 0px 0px 36px; text-align: justify;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">worden uitgewist.’</span></i></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 16px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p>
<p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">In de katholieke kerk was het de priester, die deze woorden in het enkelvoud zacht voor zichzelf en in het enkelvoud. In de Mensenwijdingsdienst en Offerhandeling wordt de bede in het meervoud gesproken.</span></span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="font-size: medium;">Maar </span><span style="font-size: medium;">sinds de bewustzijnszielentijd is aangebroken kunnen dit soort woorden aan ieder individueel mens richting geven bij het (voor)-lezen van het evangelie en misschien ook bij wij het </span><span style="font-size: medium;"><span>bidden en uitspreken van het </span><span>Onze Vader, de woorden die Christus zelf aan de mensheid heeft meegegeven.</span></span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: large;"><br /></span></p>
<p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;">We kunnen daarnaast ook proberen om met meer bewustzijn de spraakklanken van de woorden vorm te geven, niet gehaast te spreken, maar met een rustig tempo en proberen door, met de focus op het objectieve in het spreken, het egocentrische en persoonlijke element in onze ziel terug te dringen, om zo met bewustzijn een ruimte te scheppen voor het reine Woord van de Logos.</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-size: medium; font-style: normal; font-variant-caps: normal;">(Deze tekst verscheen eerder in </span><span style="font-size: medium;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0);">Nieuwsbrief #31 verzorgd door de AVinN Ledengroep: Christologie en Antroposofie)</span></span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-family: "Times New Roman"; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><br /></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: helvetica;">Voetnoten:</span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">1) Rudolf Steiner: Het Bijbelse scheppingsverhaal (GA 122) - vooral voordracht 24 augustus 1910</span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-size: x-small; font-style: normal; font-variant-caps: normal;">2) </span><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0);">Het is interessant om te bedenken dat er meestal over de subtiele aanduiding in dit Bijbelvers wordt heen gelezen, dat de mens eerder werd gevormd dan de dieren. Anders dan tegenwoordig als geldende hypothese wordt aangenomen.</span></span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">3) Numeri 21:9</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">4) Joh. 3:14 </span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">5) uit: Het Oberufer Paradijsspel.</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">6) Rudolf Steiner: Geisteswissenschaftliche Menschenkunde (GA 107) - voordracht Berlijn, 22 maart 1909</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">7) Ernst Marti: Das Aetherische, Verlag Die Pforte, Basel</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">8) Judith von Halle: Das WORT in den sieben Reichen der Menschwerdung. Eine Rosenkreuz-Meditation. Verlag für Anthroposophie Dornach</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">9) Audrey McAllen: The Listening Ear - Hawthorn Press, Stroud (UK)</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">10) Judith von Halle: ‘En als Hij niet was opgestaan…’ uitgeverij Cichorei</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">11) Rudolf Steiner: Grondsteenspreuk</span></span></p><p style="font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-size: x-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-family: helvetica;">12) Willem Zeylmans van Emmichoven: De Werkelijkheid waarin wij Leven</span></span></p><p style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: 0px; font-family: "Times New Roman"; font-feature-settings: normal; font-kerning: auto; font-optical-sizing: auto; font-size-adjust: none; font-size: 14px; font-stretch: normal; font-style: normal; font-variant-alternates: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-numeric: normal; font-variant-position: normal; font-variation-settings: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: justify;"><br /></p>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-16827445911710185342022-01-24T18:01:00.009+01:002023-10-23T21:33:24.442+02:00Het is niet zonder betekenis wanneer we onszelf doordringen met de waarheid die in het Nieuwe Testament ligt<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEi0HNXZX0_NIToDWOZna6mrmsIrhlwj-zMaOTzoxsmVq83mH0geaafu1R7YaeV6CxFHHyHDUuUqvAk72YYcRAW7Wdw59_DZ8bYw9vt15j6bAtrtrIvri-ZHBBpDV0T2UviTsGqBr5iYz_SEm3vQeaeDpFCWcxsTcfac-bTcRWic6lOnz89DXHYDt2X2=s1400" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1400" data-original-width="1258" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEi0HNXZX0_NIToDWOZna6mrmsIrhlwj-zMaOTzoxsmVq83mH0geaafu1R7YaeV6CxFHHyHDUuUqvAk72YYcRAW7Wdw59_DZ8bYw9vt15j6bAtrtrIvri-ZHBBpDV0T2UviTsGqBr5iYz_SEm3vQeaeDpFCWcxsTcfac-bTcRWic6lOnz89DXHYDt2X2=w350-h400" title="ANDREA DI BARTOLO: Resurrection (Walters Art Museum, Baltimore)" width="350" /></a></div><p style="font-family: Arial; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><b><br /></b></p><p style="font-family: Arial; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;"><b>ANDREA DI BARTOLO:</b></p><p style="font-family: Arial; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;">Resurrection</p><p style="font-family: Arial; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: center;">(Walters Art Museum, Baltimore)</p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue";"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue";"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: medium;">Het Nieuwe Testament is als een uitvoerig document voor de mensheid beschikbaar. Maar om dit Nieuwe Testament volledig te begrijpende zal de hele nog komende ontwikkeling van de aarde nog nodig zijn. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: medium;">In de toekomst zal men veel leren over de uiterlijke zintuigwereld; men zal ook veel leren over de geestelijke wereld, en alles zal kunnen bijdragen aan het begrip van het Nieuwe Testament als men het in het juiste licht ziet. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: medium;">Het begrip komt geleidelijk; het Nieuwe Testament is in een eenvoudige vorm geschreven, zodat het kon worden opgenomen en later steeds meer kan worden begrepen. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: medium;">Want het is niet zonder betekenis wanneer we onszelf doordringen met de waarheid die in het Nieuwe Testament ligt, ook al begrijpen we deze waarheid nog niet in zijn diepste wezen. </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: medium;">Later wordt die waarheid kenniskracht, maar daarvóór echter is ze al levenskracht, doordat ze wordt opgenomen in een, zou men kunnen zeggen, min of meer kinderlijke vorm.</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;">---- </span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;">Bron: </span></div>
<div style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;">Rudolf Steiner: <i>Christus und die menschliche Seele</i> (GA 155), </span></div>
<div style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;">Voordracht - Norrköping, 16 juli 1914</span></div>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-53180643711471304702021-09-21T12:18:00.010+02:002023-04-10T21:36:19.102+02:00Michaël voor Golgotha (een Russische legende)<p style="text-align: left;"><span style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px;"><br /></span></p><div style="text-align: left;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitf7YaOateNY7JKtNhbxHJILEUOe5_1jRF9v2Bn0A9n9tM7DLvFQYwAjggWCdMlT7-TfkFV_UIVedXNyqXmsVkElr1PIeA9a_0mnOYhteRhhwc-Ip9jJoWxQYLaEyAUzVj7U7wKoEtnrA/s1117/Michael+op+Golgotha.png" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1117" data-original-width="776" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitf7YaOateNY7JKtNhbxHJILEUOe5_1jRF9v2Bn0A9n9tM7DLvFQYwAjggWCdMlT7-TfkFV_UIVedXNyqXmsVkElr1PIeA9a_0mnOYhteRhhwc-Ip9jJoWxQYLaEyAUzVj7U7wKoEtnrA/w443-h640/Michael+op+Golgotha.png" width="443" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><i><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">Michaël, de Drakendoder</span></i></p><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">J.D. Habegger, Argentinië</span></p></td></tr></tbody></table><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica;"><br /></span></div><h4 style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica;">Michaël voor Golgotha<br /></span><span style="font-family: helvetica;">(een Russische legende)</span></h4>
<div><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">Aan het kruis genageld in het veld op Golgotha,</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">de armen uitgespreid en de handen pijnlijk bloedend,</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">hing aan het kruis in het midden van de aarde Christus,</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">het werk van Zijn goddelijke handen verheffend:</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">deze wereld van vier dimensies</span></p><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">- in de lengte, de breedte, de hoogte, de diepte.</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">De engelen stegen op naar en daalden af uit de hemel</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">en verzamelden zich tot één gemeente.</span></p>
<p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica;">De hemelse machten bogen zich voor Zijn vrijwillig lijden.</span></p></div><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><span style="font-family: helvetica;"><br /></span></p><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><span style="font-family: helvetica;">Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De hemelse heerscharen - alle negen hiërarchieën</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Engelen, Aartsengelen, Oerkrachten,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Machten, Krachten, Heerschappijen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Tronen, Cherubijnen, Serafijnen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stonden allen voor Hem,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>voor de troon der heerlijkheid</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>geleidelijk opstijgend en afdalend.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En de doden stonden op uit hun graven,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>verlieten hun dodenbed en </span>naderden het kruis, </p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en bogen diep voor Zijn heilzaam lijden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De twee gekruisigde misdadigers:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>- Saphet en Themach - </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stierven de smartelijke dood aan het kruis</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>in doffe, doodse loomheid.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hun gedachten stierven</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>hun versplinterde schuldige verstand vervaagde - </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>duisternis maakte hun ogen blind</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de zintuigelijke en de geestelijke</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>hun harten vergingen smekend:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Genadige Heer God,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heb medelijden met de gevallenen!</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Haar armen als in een kruis uitgespreid naar haar Zoon,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>die zelf ook zijn armen aan het kruis had uitgespreid</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zinkt onder het kruis neder</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>onze meesteres,</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de heilige moeder Gods.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Het zwaard van smart doorboort haar hart,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>met tranen werd haar hart gedoopt</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en geheel verscheurd,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De tranen die werden vergoten</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zijn opgedroogd.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hemelse Koning, mijn Zoon!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Drie sterren, als drie goddelijke kaarsen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>lichten op uit de duisternis van de maagdelijke moeder, </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>die het onbegrijpelijke, wonderbaarlijke baarde,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het onnaspeurlijke licht </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en redding van de wereld.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Twaalf poorten openen zich waar de zon opkomt -</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>twaalf anderen in het westen -</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>twaalf boven de zee -</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en van alle paden </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>van lagere en hogere woningen van de hemel,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>verzamelen zich de hemelse machten</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>bij het kruis.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Twee engelen brachten een oude man</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hem ondersteunend onder de armen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Het was de eerbiedwaardige broze Adam,</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de eerst geschapene</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en zij plaatsten hem</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>voor het aangezicht van de Heer.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Met gebogen hoofd </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>hing Christus aan het kruis</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zodat alle volkeren</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hem konden aanbidden</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>voor de verlichting </span><span>en vergeving </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">van de zonden van degenen,</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>die door geloof </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>naar de hemel kunnen opvaren.</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij werd gedrenkt met bittere gal</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij de Ene van het oerbegin, </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de Enige die zonder begin en einde is.</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Er klonk een stem van het kruis:</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Voor jou en voor je kinderen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ben ik naar de aarde gekomen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ben ik uit de hemel afgedaald</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>naar het kruis,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ben ik aan het kruis geslagen.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heden vervul ik het verbond</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>vergeef jezelf je schuld!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En Adam zuchtte:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Alzo was Uw wil,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>alzo was het Uw wil,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heer mijn God.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De engelen, de hemelse heerscharen verheugden zich,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>voor Adam Christus lovend,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>die de zonde van de eerstgeborene nu inloste</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Voorbij zijn de donkere nachten</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De pijn is weg genomen!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En zij stegen vanaf het kruis omhoog</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>in angst en vreugde</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>naar de hemel der hemelen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Christus prijzend voor Zijn hemelse Vader!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De hemelse heerscharen - alle negen hiërarchieën</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Tronen, Cherubijnen, Serafijnen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Machten, Krachten, Heerschappijen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Engelen, Aartsengelen, Oerkrachten</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stegen op tot de troon van God</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het goddelijke lijden lovend en prijzend.</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En een der engelen in de heilige kring,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>heerlijk van aangezicht, </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stond voor het kruis, onbeweeglijk.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij alleen keek zwijgend naar Christus.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hoe kan het!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Gods Zoon, de geliefde zoon, de broeder,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Christus de Koning der Hemelen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de schepper van hemel en aarde</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>is verkocht voor dertig zilverlingen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en hangt nu aan het kruis!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij lijdt, Zijn bloed stroomt </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>van Zijn hoofd tot aan Zijn voeten.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Niemand komt Hem te hulp, </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>verlaten is Hij,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Nergens is bescherming,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>onschuldig hangt Hij aan het kruis!</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Niemand zag deze engel - alleen Christus</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En alleen naar Christus</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>keek deze engel.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij kon dit niet zomaar laten gebeuren.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zijn vingers waren vast,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>in elkaar samengebald,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en de rook - zoals de blauwe kringen uit het wierookvat</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>kronkelde omhoog tussen scherpe gewrichten.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Wit glansde zijn speer in zijn hand.</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Boven de rokende schacht</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ruisten, blauw als onweersbuien,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de stormachtige vleugels van woede</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>als van een arend.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Roerloos, zwijgend, kon hij niet,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>wilde hij niet Christus aan het kruis zien.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Alle hemelse machten</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>keken elkaar verbaasd aan en baden de engel</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>om tot de troon der heerlijkheid op te stijgen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en daar voor de hemelse Vader </span>de Zoon te prijzen.</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Het hart bonsde,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>een gedachte vlamde op in het brandende hart:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij alleen kan </span>en wil en moet</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>opstaan om te beschermen.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij kan steden en dorpen tuchtigen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de velden, de heuvels en wouden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij zal de hele wereld vernietigen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de kroon van de zon uitdoven</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>als boetedoening voor kruis en kwelling.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Alleen, onbeweeglijk,</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>standvastig en zwijgend</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stond </span>de felle wreker,</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de hoogste engel,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de overwinnaar van vijanden</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>vlammende voor het kruis:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>aartsengel Michaël.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>In een sneeuwwitte kokende draaikolk</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>rezen de hemelse heerscharen op, lovend</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>- van het kruis - over de sterrencirkel - tot aan de troon.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En Christus gebood de engel</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>om naar de hemel omhoog te stijgen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en het kruis te verlaten.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Volg op het gebod!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Maar trouw aan het kruis</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stond de engel ervoor,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>weggaan kon hij niet:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heer, U ziet,</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ik kan uw kruisiging niet verdragen.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Maar God beval hem </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>van het kruis terug te treden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Volg op het gebod!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Maar de engel verroerde zich niet.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Standvastig, onbuigzaam</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stond hij trouw voor het kruis:</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heer, hoe moet ik gaan?</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En ten derde male </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>klonk een stem vanaf het kruis </span>met afwijzen</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en beval de engel terug te treden</span> van het kruis</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en naar de hemel op te stijgen.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Volg op het gebod!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En schaduwen - naar de Geest luisterend - </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>trokken over het bleke gelaat,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>bevend deed de engel een stap van het kruis vandaan.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Daar stond hij plotseling en draaide zich om,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>donkere schaduwen trokken over het witte voorhoofd,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De stormachtige vleugels sloegen als die van een adelaar,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de ogen waren blauw </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en diep als de afgrond in het bos.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Dit lijden te moeten aanzien,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en over de macht beschikken</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>om het af te wenden,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>maar dat niet mogen!</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heer, verlang het niet van mij!</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Gij ziet mijn brandende hart</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Gij kent mijn liefde,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zij heeft geen grenzen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>ze kent geen gebod.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Waartoe heb ik de macht </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>wanneer Gij mij verbiedt</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>aan Uw kwellingen een einde te maken?</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Uw wil en uw woord kan ik niet weerstreven</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>maar mijn liefde kan ik niet<b> </b>opgeven.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En het vuur van zijn liefde was zo groot,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het lijden zo enorm bitter,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de pijn zo onmetelijk.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Alle aderen van het hart gloeiden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De engel kon zich niet overgeven,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij kon Gods gebod niet opvolgen.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Hij ontspande zijn vingers</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Stil ontsnapte een vlam aan zijn hand.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>blauw, levendig gloeiend,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het vuur zinderend en brandend,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>grauw was de duisternis,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de zeven hemelse kringen trokken samen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en de aarde beefde.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>In het gebrul van de in vieren gespleten</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en verschrikkelijke </span>bazuinen van de wee</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>stegen de vier winden op</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>uit de vier richtingen van de koperen hemel.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Zij ruisten van oost naar west,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>van noord naar zuid.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Wie wees hen de weg?</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Waar wilden zij heen?</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Zij konden zichzelf niet tegenhouden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Ze hadden geen rust.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>In waanzin sloegen ze in de zee,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>zodat die opsteeg</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en de hele aarde dreigde te verdrinken.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De peilers van de hel sidderden.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Maar in de donder, het gehuil en het kreunen</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>werd het lijden nog scherper,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de woede vond geen uitweg.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En de engel zond zijn speer in de aarde-duisternis</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>waar angst verborgen,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>waar laster, vervolging</span> was,</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>waar het verlies treurde.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Het weerloos gekwelde hart </span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>bonsde,</span> onbewust</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het nutteloze medelijden faalde,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de beschermende zorg verrotte.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Als een bliksem die de duisternis doorbrak,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>trof de speer de tempel,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>sneed door de koepel,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>vernielde het voorplein</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>en van boven naar beneden brak de muur,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de engel </span>scheurde</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">de voorhang in de tempel in tweeën</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>als een getuigenis van de Mensenzoon </span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>voor het lijden en het kruis,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>opdat zij </span>zouden zien en erkennen.</p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>En op datzelfde moment stierf Christus</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de Vadergod prijzend.</span></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>De eengeboren Zoon gaf de geest</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>de grote licht-engel,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>het Logos-woord van God</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>door Zijn dood overwinnend de dood.</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 12px;"><span><br /></span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Geprezen zij Uw lankmoedigheid, Heer</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>geloofd zij Uw smart,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>geloofd zij Uw kracht,</span></p>
<p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span>Heer en God!</span></p><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"><span style="font-family: helvetica; font-size: medium;"><br /></span></p><div style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">bron: Aus Michaels Wirken</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">legenden verzameld door Nora von Baditz</span></div><div style="text-align: left;"><span style="font-family: helvetica; font-size: x-small;">uitgegeven bij: J. CH. Mellinger Verlag, Stuttgart (1959 / 1977)</span></div>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-32416899868029272832021-03-31T18:31:00.007+02:002021-03-31T20:00:49.148+02:00Judas Iskariot<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSM2XHB2ZwCva2XKAyQBahkbkm_xr98L_hbFtTZ6DYqCYXVaHoa-u3RJeq9Y3iGt2GMLPLSBY1p60AbxQPzDhMFJJfjabubKpVw76XlsUTzCE8upQrElt51d4_YlHn_vpFzUlNnB88V8g/s1100/GIOTTO+di+Bondone.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1100" data-original-width="936" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSM2XHB2ZwCva2XKAyQBahkbkm_xr98L_hbFtTZ6DYqCYXVaHoa-u3RJeq9Y3iGt2GMLPLSBY1p60AbxQPzDhMFJJfjabubKpVw76XlsUTzCE8upQrElt51d4_YlHn_vpFzUlNnB88V8g/s320/GIOTTO+di+Bondone.jpg" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /><span face="Arial, Helvetica, sans-serif" style="font-size: 13px; font-weight: bold; text-align: left;">GIOTTO di Bondone: <br />Het verraad van Judas (detail)</span></td></tr></tbody></table><br /><p style="text-align: left;"><i>Uit een oud-christelijke legende waarvan de originele versie te vinden is in de Legenda Aurea:</i></p><p style="text-align: left;">In Jeruzalem leefde een Joodse man genaamd Ruben met zijn vrouw Ciborea. En toen zijn vrouw zwanger zag ze in een voorspellende een droom, dat het kind dat ze in haar schoot droeg het grootste onheil zou veroorzaken dat ooit door een mens zou worden aangericht. Om die ramp te voorkomen, legden de ouders het kind na zijn geboorte in een mandje vertrouwden het toe aan de golven van de zee, zoals een de moeder van Mozes met haar kind had gedaan. De zee droeg het mandje ten slotte naar de kust van een eiland dat Skarioth heette.</p><p style="text-align: left;">De koningin van dit eiland vond het kistje op het strand. Tot haar verdriet was zij tot dan toe kinderloos gebleven. Zij nam het jongetje aan en beschouwde het als haar eigen kind en voedde het op.</p><p style="text-align: left;">Na enige tijd echter baarde de koningin toch zelf een kind, een jongetje, en zij gaf hem al haar liefde. Maar bij de Judas-knaap, de aangenomen jongen, groeide een vurige haat tegen zijn stiefbroeder. Steeds opnieuw werd deze door Judas mishandeld omdat hij hem de schuld gaf van de vervreemding van zijn moeder. Tenslotte zag de koningin geen andere uitweg dan om de oudere knaap te onthullen dat hij een vondeling was. Judas meende zich te moeten wreken en doodde zijn stiefbroeder. Hij vluchtte daarop de wijde wereld in. Na vele omzwervingen belandde hij in Jeruzalem, waar hij in het paleis van de Romeinse stadhouder Pilatus met het ambt van hofmeester werd bekleed.</p><p style="text-align: left;">Op een dag stond Pilatus op de binnenplaats van zijn paleis en keek begerig naar de tuin van zijn buurman, waar heerlijke appels aan de bomen prijkten. Judas, de trouwe dienaar, haastte zich om zijn heer te bezorgen waarnaar hij verlangde. Hij betrad de naburige tuin, maar raakte algauw slaags met de bezitter die hem van zijn voornemen wilde afhouden. Weer werd Judas zo driftig, dat hij de buurman doodsloeg.</p><p style="text-align: left;">Wat hij niet wist was, dat hij zijn eigen vader had gedood. Als beloning voor zijn trouw schonk Pilatus hem het huis van de buurman en gaf hem diens vrouw tot echtgenote: Ciborea, Judas’ eigen moeder.</p><p style="text-align: left;">Als Ciborea op een dag haar hart lucht en vertelt over het jongetje dat zij aan aan de golven van de zee had toevertrouwd, kijkt Judas in de afgronden van zijn eigen lot. Vertwijfeling maakt zich van hem meester. Wie richt deze innerlijk gebroken mens weer op?</p><p style="text-align: left;">Ciborea, die een vrome vrouw is en als een van de ‘stillen van het land’ met veel liefde en verering de wegen van de Nazarener volgt, brengt de zoon, die nu tegelijk ook haar man is, naar Jezus, die hem met dienende goedheid in de kring van apostelen opneemt. Tot Judas tenslotte, als door een tragisch noodlot gedreven, zijn derde en grootste onheilsdaad begaat: het verraad aan Christus, waarvoor hij dertig zilverlingen ontvangt.</p><div style="text-align: left;">uit: Emil Bock Keizers en Apostelen - uitgeverij Christofoor<br />Met dank aan Leo Klein en Annelies de Wijn voor de tip</div><div style="text-align: left;"><br /></div><div style="text-align: left;"><br /></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUJxZze2CrWFbUQa2P9vQw8AdtgfE4eGX2MPNMl_oYHz9Wufs8s2G2KySWLBRqw0j-2bnJ_ynI3SuqXOX8Eomh4oZpmYt3HUwZsJXtn4PSSWEkUFNAj3QWV7qzJEYXlWC8CrT4hFA6aUI/s1200/GIOTTO+di+Bondone+geheel.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1075" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUJxZze2CrWFbUQa2P9vQw8AdtgfE4eGX2MPNMl_oYHz9Wufs8s2G2KySWLBRqw0j-2bnJ_ynI3SuqXOX8Eomh4oZpmYt3HUwZsJXtn4PSSWEkUFNAj3QWV7qzJEYXlWC8CrT4hFA6aUI/w331-h400/GIOTTO+di+Bondone+geheel.jpg" width="331" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Giotto di Bondone: Het verraad van Judas<br />Cappella Scrovegni (Arena Kapel), Padua </td></tr></tbody></table><br /><div style="text-align: left;"><br /></div>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-4472660423402856562020-11-15T15:58:00.041+01:002023-06-06T07:09:31.007+02:00Alom heerst de macht van het boze<p> </p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjydYSLdTOuhP0cEhxQc0o9f4Yv0V9ytJZMwlxjHeRcOdciw7xfIZHRNDPhQkyE1Qr5_px50nUpuOzlksnedccuWz-8VuQgGWF_5msKTrsi_FDjo8hUNbba_8m2CO_mXxFnUwW_giO6cHw/s1500/sermon.jpg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1060" data-original-width="1500" height="283" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjydYSLdTOuhP0cEhxQc0o9f4Yv0V9ytJZMwlxjHeRcOdciw7xfIZHRNDPhQkyE1Qr5_px50nUpuOzlksnedccuWz-8VuQgGWF_5msKTrsi_FDjo8hUNbba_8m2CO_mXxFnUwW_giO6cHw/w400-h283/sermon.jpg" width="400" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span face="Arial, Helvetica, sans-serif" style="font-size: 13px; text-align: left;"><i>Sebastiano Ricci: De Bergpredeking (ca 1725)</i></span></td></tr></tbody></table><p></p><h4 style="text-align: left;"><b>Alom heerst de macht van het boze - </b><b>het macrokosmische Onze Vader</b></h4><div><p>In de <a href="https://vo-perikopen.blogspot.com/2020/09/fw-zeylmans-van-emmichoven-het-onze.html" target="_blank">vorige bijdrage</a> op deze weblog met een tekst over het Onze Vader van Willem Zeylmans van Emmichoven, vonden we een verwijzing naar de macrokosmische omkering van het Onze Vader. In deze bijdrage wordt in Deel 1 beschreven op hoe en wanneer Rudolf Steiner over dit macrokosmische Onze Vader sprak. In Deel 2 wordt een poging gedaan om om enkele inhoudelijke aspecten ervan te belichten. </p><h3 style="text-align: left;"><span style="font-weight: normal;">Deel 1:</span></h3><p>Rudolf Steiner heeft zich tijdens zijn leven zonder onderbreking bezig gehouden met het geesteswetenschappelijk onderzoek naar de betekenis van wat hij samenvatte met de term ‘het Mysterie van Golgotha’ d.w.z. de offerdaad van Christus ten behoeve van de ontwikkeling van de mensheid, de aarde en de gehele kosmos. Zijn inzichten vormden uiteindelijk de reden waarom Rudolf Steiner in 1912 de Theosofische Vereniging verliet, waarbinnen hij tot dan van de Duitse sectie de voorzitter was geweest. Voor Steiner waren die inzichten in het wezen en de daden van Christus zo essentieel, dat ze de eigenlijke kern van de antroposofie vormen. En men zou kunnen zeggen dat we zonder die christologische inzichten de antroposofie niet eens zouden hebben gehad.</p><p>Al heel vroeg sprak Rudolf Steiner over de betekenis van het Johannes-evangelie en enige jaren later ook over de Apocalyps en de andere evangeliën. Dat was nog in de tijd dat hij voorzitter was van de Duitse sectie van de Theosofische Vereniging. De voordrachtenreeks over de Brieven van Paulus in relatie tot de Bhagavad Gita (GA 142), die Steiner hield in Keulen, luidden de oprichting van de Antroposofische Vereniging in.</p><p>Rudolf Steiner ging echter nog een stap verder als hij naast zijn duidingen over de bekende bijbelgeschriften ook de inzichten deelde, die hij had verkregen door zijn geestelijke onderzoek van de Akasha-kroniek, dat geestgebied dat de drager is van het geheugen van de aarde.</p><p>Bij de grondsteenlegging voor het Eerste Goetheanum op 20 september 1913 in Dornach sprak hij voor het eerst de woorden van het macrokosmische Onze Vader. Hij voegde er daarna aan toe: </p></div><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px;"><div><p style="text-align: left;">‘Als wij de betekenis van deze woorden leren begrijpen, dan kunnen we proberen de kiemen op te pakken die moeten opbloeien om de aardeontwikkeling niet verder te laten verdorren, maar verder laten gedijen en vruchten te dragen, opdat de aarde door de wil van de mensen het doel kan bereiken, dat haar van het allereerste begin af is gesteld.’ </p></div></blockquote><div><p>Voor ons ligt er dus de opgave de betekenis van dit macrokosmische Onze Vader te leren begrijpen. </p><p>Gelukkig heeft Rudolf Steiner het niet bij die oproep tijdens de grondsteenlegging gelaten. Een maand later was hij in staat om eerst maar eens binnen een kleinere kring meer mededelingen te doen. Dat gebeurde in Kristiania (Oslo), Noorwegen, een plaats die Rudolf Steiner waarschijnlijk bewust gekozen had omdat daar - zoals een van de toenmalige toehoorders rapporteerde - de atmosfeer nog bijzonder rein was om over zulke nieuwe geestelijke onderzoeksresultaten en christologische inhouden mededelingen te doen. Andrej Belyj beschreef het zo:</p></div><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px;"><p style="text-align: left;">‘Gewoonlijk verscheen hij als volgt op een cursus: zeker van zichzelf, goed wetend wat hij te zeggen had; voorafgaand had hij al het materiaal over de afzonderlijke dagen van de cursus verdeeld […] hij strekte zijn arm boven de lessenaar als een pianist bij zijn klavier. In Kristiania ging het echter anders. […] Hier verscheen hij niet, hij vloog gewoon. […] Hij maakte de indruk van een man die met enorme krachtsinspanning de berg Sinaï had beklommen, daar bepaalde dingen had gezien, en plotseling geschokt was door iets wat hij niet verwacht had. […] Als door de bliksem getroffen werd deze man van de Sinaï naar beneden geworpen; en hij vluchtte naar Noorwegen, om zonder uit te rusten de zaal binnen te stormen, waar wij zaten te wachten […] Pas toen hij de lessenaar beklom begon hij te overdenken hoe hij ‘dat’ moest overbrengen.’ </p></blockquote><p>In vijf voordrachten voor het Noorse publiek deelde Rudolf Steiner voor het eerst ‘Bijzonderheden over het leven van Jezus', gebeurtenissen die niet direct te vinden zijn in de vier bekende evangelieboeken, maar hij waarbij vertelde over de resultaten van zijn onderzoek van die geestelijke sfeer, waarin het geheugen van de aarde is afgedrukt, de zogenaamde Akasha.</p><p>Alleen in de evangeliën volgens Mattheüs en Lucas vinden we gebeurtenissen uit de jeugd van Jezus tot aan ongeveer zijn twaalfde levensjaar. Daarna wordt de draad weer opgepakt bij zijn Doop in de Jordaan, die voltrokken wordt door Johannes de Doper.</p><p>Rudolf Steiner deed in zijn voordrachten mededelingen uit de jeugdjaren van Jezus. Hij vertelde dat Jezus eerst samen met zijn vader - en later alleen - rond trok door het hele gebied van het Midden-Oosten (het huidige Libanon, Syrië en Turkije) tot zelfs in Zuid-Europa. Zijn vader reisde rond als timmerman om overal zijn diensten aan te bieden en zijn oudste zoon vergezelde hem.</p><p>We weten dat al uit de beschrijving in het evangelie volgens Lucas (2:41-52) dat de twaalfjarige knaap zich tussen schriftgeleerden en leraren staande kon houden, naar hen luisterde, aan hen vragen stelde en zijn inzichten deelden. <i>‘Allen die hem hoorden stonden versteld.’</i> Maar tijdens de latere rondreizen met zijn vader ontmoette Jezus overal opnieuw leraren, wijzen, schriftgeleerden en priesters. Hij kwam daarbij ook in gebieden waar andere, niet-Joodse heiligdommen waren, voornamelijk waren dat Mitras-heiligdommen. Dat alles nam hij in zich op, maar zijn ziel vulde zich langzamerhand met steeds meer droefheid, want voor zijn schouwende blik bleef niet verborgen, dat in de oude mysterie-heiligdommen niet meer de goede goden werkzaam waren, maar dat hetgeen de priesters aan hun altaren met de cultische erediensten en offerhandelingen verrichtten juist demonen opriepen. Het volk dat in die tempelplaatsen in gebed bijeen kwam, werd door de opgeroepen demonen belaagd. De mensen werden erdoor bezeten, ziek gemaakt naar ziel en lichaam en zij werden slachtoffer van allerlei ziekten en in ellende gestort.</p><p>De jongeling Jezus doorzag en beleefde de grote ellende van de leeg geworden mysterieplaatsen zo sterk als niemand tevoren ooit had gedaan. In zijn ziel rees de grote vraag: Hoe en op welke manier kan aan de verbreiding van deze ellende op aarde een einde worden gemaakt? Diep medelijden met zijn medemensen leefde in zijn ziel en tegelijkertijd drong het tot hem door, dat het hem zo bekende Joodse mysterie-weten ook geen redding bieden kon. Het was of de inspirerende stem van Jahweh, die ooit sprak tot Elia of de andere profeten hem openbaarde niet meer de voortgang van het Joodse volk te kunnen inspireren. Het was de zuster-stem van Jahweh, die Bath-Kohl genoemd wordt. (Bath = zuster, Kohl = stem). Het gaf de zestien à zeventienjarige Jezus het gevoel dat de grond onder zijn voeten was weggenomen.</p><p>Zijn tochten zetten zich voort tot ongeveer zijn vierentwintigste levensjaar en steeds weer moest hij met bitterheid constateren, dat de mensen overgeleverd waren aan de werking van demonische wezens, die ziekmakend werkten. De mensen leden aan melaatsheid, waterzucht, kreupelheid, blindheid, doofstomheid, verlamming of waren bezeten en geestesziek.</p><p>Eenmaal kwam Jezus in een van zulke heidense heiligdommen, verlaten door de priesters en waar slechts een treurend en lijdend volk was achtergebleven. Jezus hoorde de mensen weeklagen en met diep medelijden aanschouwde hij deze arme mensen. Onmetelijke liefde welde op in zijn ziel, wat waarschijnlijk ook aan hem te zien was. Het volk jammerde en zag hem als een nieuwe priester, die naar het heiligdom gekomen was. Ze eisten dat hij een offerdienst zou voltrekken en tilden hem op het altaar. Maar Jezus viel als dood neer, zijn ziel ontvlood hem tot grote schrik van de mensen om hem heen.</p><p>De ziel van Jezus echter voelde zich als opgeheven in de geestelijke hoogten van de zon. En daar hoorde hij klinkend vanuit geestelijke sferen van de zon woorden zoals ze vroeger vaak vernomen waren. Vanuit de kosmos klonken de scheppende woorden vanuit een verleden tijd. Het was een ‘macrokosmisch Onze Vader’. Het was de Bath-Kohl die daar sprak, maar de woorden hadden nu een verandering ondergaan; ze getuigden van de Zondeval van mens en wereld. En toen Jezus uit de verdoving ontwaakte, bracht zijn ziel die woorden mee terug in het waakbewustzijn. Maar het volk was van de schrik en angst bij het heiligdom weggevlucht. De helderziende blik van Jezus schouwde de demonische wezens die deze mensen achtervolgden en in hun greep hadden.</p><p style="text-align: center;">====</p><h3><span style="font-weight: normal;">Deel 2:</span></h3><div><span style="font-weight: normal;"><br /></span></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiccXSIE_NbZxiw16ODkSwlf_35VcSR3VmomAw12sbAPgL_Q5Aix6VprIvAplJ0oeDDfXcXFdNSnsfYKqdUrxQy1zQEFsef7HsoCgLZSsMr-13F9t5FIQg3GQoPxZH4W4NKrbpq_BavmvE/s2048/IMG_4659.jpeg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2048" data-original-width="1536" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiccXSIE_NbZxiw16ODkSwlf_35VcSR3VmomAw12sbAPgL_Q5Aix6VprIvAplJ0oeDDfXcXFdNSnsfYKqdUrxQy1zQEFsef7HsoCgLZSsMr-13F9t5FIQg3GQoPxZH4W4NKrbpq_BavmvE/w300-h400/IMG_4659.jpeg" width="300" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>handschrift van Rudolf Steiner (notitieboekje)</i><br /></td></tr></tbody></table><br /><div style="text-align: left;"><div style="text-align: center;">Amen</div><div style="text-align: center;">Alom heerst de macht van het boze</div><div style="text-align: center;">getuigend van het zich losmakende ik</div><div style="text-align: center;">door oerschuld van anderen veroorzaakte schuld van het eigen zelf</div><div style="text-align: center;">beleefd in het dagelijks brood</div><div style="text-align: center;">waarin niet heerst de wil van de hemel</div><div style="text-align: center;">omdat de mens zich afscheidde van uw rijk</div><div style="text-align: center;">en uw naam vergat,</div><div style="text-align: center;">Gij Vaderen in de hemelen.</div><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"><div style="text-align: center;"><span class="Apple-tab-span"> </span>Vertaling M. Macintosh</div></span></div><p style="text-align: left;">Eerst maar even iets over de begrippen macro- en microkosmos: Microkosmos en macrokosmos zijn twee aspecten van een theorie ontwikkeld door de oude Griekse filosofen om de mens en zijn plaats in het heelal te beschrijven. Deze vroege denkers zagen de individuele mens als een kleine wereld (microkosmos), waarvan de samenstelling en structuur overeenkwamen met die van het heelal, of 'grote wereld' (macrokosmos). Kosmos betekende bij hen in algemene zin orde: een impliciete harmonische ordening van de onderdelen in een organisch systeem. (bron: Wikipedia)</p><p>Vanuit de macrokosmos klonk tot Jezus van Nazareth de stem van de Bath-Kohl, de zusterstem van Jahweh. Wanneer we erbij stilstaan, kunnen we tot de voorstelling komen, dat het heelal met al die miljoenen sterren eigenlijk het verleden vertegenwoordigt. Wij zien sterren twinkelen aan het firmament, we weten echter dat veel van die sterren miljoenen lichtjaren ver staan. Wat wij nu als sterrenlicht kunnen zien is iets dat vanuit het verleden tot ons komt. </p><p>Een lichtjaar is de afstand die het licht aflegt in een periode van één jaar, een afstand van ongeveer 9,46 biljoen kilometer. De afstand van de zon naar de aarde is 8,3 lichtminuten, de dichtstbijzijnde ster na onze zon is 4,22 lichtjaar (4,22 x 9,46 biljoen km) van ons verwijderd. Vanuit die macrokosmische regionen klonk ook het goddelijke Scheppingswoord, dat in gang heeft gezet dat vanuit een geestelijke dimensie de hele schepping tot verschijning kwam binnen de dimensies van ruimte en tijd. De oude Indiërs zeiden: 'Nada Brahma' - 'De Wereld is Klank', alles is door klank geworden, wat vergelijkbaar in met de proloog van het Evangelie volgens Johannes: 'In het begin was het Woord'.</p><p>In zijn boek <i>Theosofie</i> en ook in voordrachten voor de vrijeschoolleerkachten noemde Rudolf Steiner de krachten, die bewerkstelligen dat er afscheiding en verzelfstandiging optreedt ‘antipathie’. De tegenovergestelde kracht die de tendens vertegenwoordigt dat alles weer samenvoegt, samensmelt en zich verenigt noemt hij op die plaatsen ‘sympathie’. De eerste kracht doet alles in ruimte en tijd verschijnen, verdichten en zich openbaren. Met de andere kracht daarentegen wordt een oplossende tendens bedoeld, het overgaan naar een geestelijk niet ruimtelijke existentie. Hoewel in het gewone spraakgebruik antipathie en sympathie ook zielenbewegingen zijn, moeten deze begrippen binnen deze context veel ruimer worden opgevat.</p><p>Vanuit kosmische verte klonk sinds oertijden het scheppende wereldwoord waardoor alles is geworden:</p><div style="text-align: left;">‘de almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde,<br />van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.’ (traditionele Credo)</div><div style="text-align: left;"><br />‘Ex Deo Nascimur’ (uit de Rozenkruisersspreuk)</div><div style="text-align: left;"><br />‘Uit God is de mensheid wezend’ (uit de Grondsteenspreuk)</div><div style="text-align: left;"><br />‘In het bewustzijn van onze mensheid <br />gevoelen wij de Goddelijke Vader.<br />Hij is in alles, wat wij zijn.<br />Onze substantie is zijn substantie.<br />Ons zijn is zijn zijn.<br />Hij gaat in ons door alle bestaan.’ (uit de Mensenwijdingsdienst)</div><div style="text-align: left;"><br />‘Hij weeft in wereldgronden<br />Hij leeft in onze mensheid<br />Wij zijn alles<br />Wat wij zijn<br />In zijn wezen<br />Door zijn kracht.’ (Uit: Offerhandeling - vrije religieuze oriëntatie aan vrijescholen).</div><p style="font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><br /></p><p style="text-align: left;">Maar de jongeling Jezus van Nazareth beleeft met grote smart dat die scheppende krachten vanuit de geestelijke wereld hun werkzaamheid verloren hebben. Zij moeten op de een of andere manier een nieuwe impuls krijgen. In het zielenwezen van de mens is namelijk een impuls gelegd, waardoor hij zich kon afscheiden van de goddelijke wereld, een gebeurtenis die wij kennen onder het begrip ‘de Zondeval’. Daarmee heeft de mens het vermogen gekregen voor zichzelf zelfbewustzijn en vrijheid te verwerven. De prijs ervan is dat de mens moet afdalen tot in de fysiek materiële wereld. Alleen daar kan de mens de vrijheid en het zelfbewustzijn ontwikkelen. Maar daardoor heeft hij ook de mogelijkheid tot het kwaad in zich op moeten nemen, het besef van en de keuze tussen goed en kwaad.</p><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div>Alom heerst de macht van het boze<br />getuigend van het zich losmakende ik.</div></blockquote><p style="text-align: left;">Dat de mens deze stap kan zetten, om daarmee voor de kosmos als geheel een volgende ontwikkelingsfase mogelijk te maken, is het werk van luciferische machten - achtergebleven geestelijke wezens die toegang hebben tot het zielenwezen van de mens, het astraallichaam. Tegelijk moet worden opgemerkt, dat deze impuls ook min of meer is toegelaten door de goddelijke machten. Zo is ook te begrijpen, dat in het Bijbelverhaal van de Zondeval Adam naar Eva wijst. En Eva wijst vervolgens weer naar de 'slang' en bekent in de tekst van het Oberufer Paradijsspel:</p><blockquote style="border: none; margin: 0 0 0 40px; padding: 0px;"><div style="text-align: left;">‘De boze slang, Heer dreef mij aan zó lang, totdat ik van de verboden vruchten at.’</div></blockquote><p style="text-align: left;">Zo kunnen we de volgende regel van het macrokosmische Onze Vader ook verstaan. De schuld ligt niet meteen bij Eva of Adam zelf, hoewel zij volgens het Bijbelverhaal toegaven aan de verleiding:</p><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px;"><p style="text-align: left;">door de oerschuld van anderen veroorzaakte schuld van het eigen zelf.</p></blockquote><p>Doordat de mens nu de goddelijke sferen moest verlaten en dieper in de materie afdalen, veranderde ook zijn eigen wezen. In het aardse bestaan moet de mens namelijk aards voedsel tot zich nemen om te kunnen blijven leven. en daarom moet hij zich 'in het zweet werken'. Dat de mens moet eten is een gevolg van de afdaling in de materie, is eigenlijk een gevolg van zijn zondeval. In de goddelijk-geestelijke wereld hoeft je niet van aards voedsel te leven. Wanneer na de Doop in de Jordaan Christus zijn uiteenzetting heeft met de duivel in de woestijn wordt hij ook geconfronteerd met dit gevolg van de zondeval. De mens moet zorgen dat hij geld heeft om brood (voedsel) te kopen om te overleven. Dat maakt ook dat Christus Jezus wil verkeren met tollenaars en zondaars. Hij heeft zelf ervaren waar bij hen de schoen wringt. De schuld van de zondeval wordt:</p><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div style="text-align: left;">beleefd in het dagelijks brood,</div><div style="text-align: left;">waarin niet heerst de wil van de hemel.</div></blockquote><p style="text-align: left;">De laatste drie regels van het macrokosmische Onze Vader vermelden nog eens het lot van de mensheid:</p><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div style="text-align: left;">omdat de mens zich afscheidde van uw rijk</div><div style="text-align: left;">en uw naam vergat,</div><div style="text-align: left;">Gij Vaderen in de hemelen.</div></blockquote><p style="text-align: left;">Zo klinkt de stem van de Bath-Kohl, die verhaalt over de uitzichtloze situatie van schepping en mensheid. De jongeling Jezus verneemt wat er vanuit de kosmos klinkt en dat de tijd is aangebroken voor een nieuwe ontwikkelingsimpuls omdat het zo niet verder kan.</p><p>Dit besef draagt de jongeling Jezus bij zich en het raakt hem tot in het diepste van zijn ziel. Tenslotte brengt het hem zover, dat hij geleid wordt naar de Jordaan, waar bij de Doop door Johannes het Christuswezen kan neerdalen.</p><p>Wanneer op een later moment zijn leerlingen vragen: ‘Heer, leer ons bidden, zoals ook Johannes het zijn leerlingen geleerd heeft’ geeft hij zijn leerlingen de omkering van dat wat hij vanuit de kosmos heeft vernomen. Door de Christus-impuls is namelijk de ommekeer mogelijk geworden. Het Scheppende Wereldwoord, de Logos klinkt niet meer vanuit verre kosmische verten. Sinds het Mysterie van Golgotha, waarbij die scheppende impuls zelf mens is geworden en zich met de mensheid heeft verbonden, klinkt het Wereldwoord - maar nu door mensen gesproken - vanaf de aarde terug naar de kosmos:</p><blockquote style="border: medium; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div style="text-align: left;">Onze Vader</div><div style="text-align: left;">Die in de hemelen zijt,</div><div style="text-align: left;">Uw naam worde geheiligd</div><div style="text-align: left;">Uw rijk kome tot ons</div><div style="text-align: left;">Uw wil geschiede gelijk in de hemelen alzo ook op de aarde.</div><div style="text-align: left;">Geef ons heden ons dagelijks brood</div><div style="text-align: left;">En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren</div><div style="text-align: left;">En leid ons niet in verzoeking</div><div style="text-align: left;">Maar verlos ons van het boze. Amen.</div></blockquote><p style="text-align: left;">Twee vragen kunnen opkomen: Waarom gaf Rudolf Steiner dit macrokosmische Onze Vader? En: In hoeverre is dat voor ons nu nog relevant?</p><p>Naar een antwoord op de eerste vraag kunnen we misschien alleen maar raden. De reden dat Rudolf Steiner de Theosofische Vereniging verliet was zijn inzicht in de fundamentele betekenis voor mens en kosmos van het Mysterie van Golgotha. De leden van de pas opgerichte Antroposofische Vereniging waren misschien nog sterk op oosterse inhouden georiënteerd. </p><p>Als de twee delen van de grondsteen en de twee koepels van het daarboven opgetrokken Eerste Goetheanum vullen het macrokosmische en het microkosmische Onze Vader elkaar aan. Samen vormen zij een totaalbeeld van de inhoud van de antroposofie: de wijsheid omtrent de mens. Voor de huidige tijd zijn beide wat dat betreft ook nog relevant. </p><p>Levend in ons tijdsgewricht, waarin we zeker beleven dat de macht van het boze alom werkzaam is, heeft het zin om beide gebeden in gedachten en met gevoel te overwegen: Dat wat uit het verleden klinkt en wat ons naar de toekomst wil en zal kunnen leiden.</p><p>Het centrum van de geestelijke zonnekracht is niet langer in de kosmos, maar straalt vanuit de aardeplaneet naar de kosmos terug. Door Christus heeft de mensheid de mogelijkheid gekregen om vanuit het aardse bestaan ‘de weg terug te vinden naar het rijk van de geest, dat zo lichtend is als de zon.’ (uit: de Kersthandeling/Kerst-Kinderdienst).</p><div style="text-align: center;">Amen.</div><div style="text-align: center;">Es walten die Übel</div><div style="text-align: center;">Zeugen sich lösender Ichheit,</div><div style="text-align: center;">Von Anderen erschuldete Selbstheitschuld,</div><div style="text-align: center;">Erlebet im täglichen Brote,</div><div style="text-align: center;">In dem nicht waltet der Himmel Wille,</div><div style="text-align: center;">Da der Mensch sich schied von Eurem Reich</div><div style="text-align: center;">Und vergaß Euren Namen,</div><div style="text-align: center;">Ihr Väter in den Himmeln.</div><div style="text-align: center;"><br /></div><div style="text-align: center;"><div>Aum, Amen!</div><div>Werkzaam zijn de boze machten,</div><div>Getuigen van zich losmakende Ikheid,</div><div>Door anderen veroorzaakte zelfheidschuld,</div><div>Beleefd in het dagelijks brood,</div><div>Waarin niet werkt der hemelen wil,</div><div>Daar de mens zich scheidde van Uw rijk</div><div>En vergat Uw naam,</div><div>Gij Vaders in de hemelen.</div><div><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Vertaling: Emanuel Zeylmans van Emmichoven</div><div><br /></div><div><br /></div><div>AUM, Amen!</div><div>Kwade machten heersen,</div><div>Getuigen van zich losmakende ikheid,</div><div>Door anderen veroorzaakte schuld der zelfheid,</div><div>Beleefd in het dagelijks brood,</div><div>Waarin niet werkt de wil der hemelen, </div><div>sinds de mens zich afscheidde van Uw rijk</div><div>En Uw naam vergat,</div><div>Gij Vaderen in de hemelen.</div><div><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Vertaling: Wijnand Mees</div><div><br /></div><div><br /></div></div><div><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Bronnen:</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Rudolf Grosse: <i>De Weihnachtstagung als keerpunt in de mensheidsontwikkeling</i> (Zeist 1981)</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Andrej Belyj: <i>Mijn jaren met Rudolf Steiner</i> (Zeist 1989)</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Rudolf Steiner: Het Vijfde Evangelie (uitgeverij Pentagon, Amsterdam)</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Peter Selg: ‘Rudolf Steiner und die Vorträge überhaupt das Fünfte Evangelium’ (Dornach 2010)</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;"> </p></div>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-50035578369032508712020-09-26T16:40:00.006+02:002020-10-25T19:03:12.522+01:00F.W. Zeylmans van Emmichoven: Het Onze Vader<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitPj5RrDF9n5cDibhJwBpOyq9QAB5qCzKTw44uRv9-f2COYEFSWmZWsA_elhnVH9IUaSB9zn3GbHj-BG9mF5IM0-hbzOgqVYtCZyjFmFDOcksK2ZjsC2C9xk3k9xRZxn_1-ssuZ7TVIyE/s1170/Fra+Angelico+-+Missaal++c.+1430+Museo+di+San+Marco%252C+Florence.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1170" data-original-width="850" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitPj5RrDF9n5cDibhJwBpOyq9QAB5qCzKTw44uRv9-f2COYEFSWmZWsA_elhnVH9IUaSB9zn3GbHj-BG9mF5IM0-hbzOgqVYtCZyjFmFDOcksK2ZjsC2C9xk3k9xRZxn_1-ssuZ7TVIyE/w290-h400/Fra+Angelico+-+Missaal++c.+1430+Museo+di+San+Marco%252C+Florence.jpg" width="290" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">Fra Angelico - Missaal c. 1430 Museo di San Marco, Florence</span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><p></p><blockquote style="border: none; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Onze Vader, die in de hemelen zijt,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Uw naam worde geheiligd,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Uw rijk kome tot ons,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Uw wil geschiede gelijk in de hemelen alzo ook op de aarde.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Geef ons heden ons dagelijks brood</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">En vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">En leid ons niet in verzoeking</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Maar verlos ons van het boze</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Amen</p></blockquote><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Het Onze Vader is het oergebed van de Christenheid. Het werd gedurende vele eeuwen door miljoenen mensen gebeden, in alle levensstemmingen van vrome overgave, dank, angst en vertwijfeling, in smart en nood, zowel door hoog ontwikkelde als door eenvoudige mensen, door mensen van alle rassen. Voor iedereen is het het gebed geweest dat hun zielen met de hemelse krachten verbond. Eenvoudig van woorden, is het oneindig diep in zijn esoterische betekenis.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Rudolf Steiner hield al in 1907 voordrachten over het Onze Vader en kwam daarbij ook te spreken over de diepere verwantschap van meditatie en gebed. In deze tijd had hij ervóór en erná in het bijzonder over het boze gesproken, over de zin van het leed, over ziekte en dood. In zijn beschouwing van het Onze Vader wees hij er op dat er aan de gehele structuur van dit gebed de pythagorische figuur ten grondslag ligt: het vierkant met de driehoek erboven. In de driehoek zijn de hoogste krachten van de wereld verzinnebeeld, de goddelijke triniteit van Vader, Zoon en Heilige Geest, in de mens aanvankelijk slechts als kiem van atma, budhi en manas aanwezig. Na de aanroeping ‘Onze Vader die in de hemelen zijt’ volgen de regels ‘Uw naam worde geheidligd, Uw rijk kome tot ons, Uw wil geschiede’ die overeenkomen met Heilige Geest, Zoon en Vader - en in de mens met manas (geestzelf), budhi (levensgeest) en atma (geestesmens).</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcpkMw8COkJ-yukVRZtS3U1kNKq1Od67kLvdFEGhcPEPJY0u7dMzKIZsSZoHxYQzvPfiJPSHXU7JxhOosDy5hmSzx5TpzTSdtSqMJD0m-hAdngjWp8UM1gyqmOXva2AYlJSZuSZYtseis/s500/R.Steiner+-+Onze+Vader.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="377" data-original-width="500" height="301" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcpkMw8COkJ-yukVRZtS3U1kNKq1Od67kLvdFEGhcPEPJY0u7dMzKIZsSZoHxYQzvPfiJPSHXU7JxhOosDy5hmSzx5TpzTSdtSqMJD0m-hAdngjWp8UM1gyqmOXva2AYlJSZuSZYtseis/w400-h301/R.Steiner+-+Onze+Vader.jpg" width="400" /></a></div><br /><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">In het volgende gedeelte van het ‘Onze Vader’ kan het gebed nu overgaan van de hemel naar de aarde: in de lemurische tijd is bij de mens het Ik ingeplant, dat tot dan toe nog in goddelijke hoogten was teruggehouden. In de vierhoek die onder de driehoek staat volgende de vier beden. Het is van bijzonder belang dat Rudolf Steiner in de genoemde voordracht de vier beden in verbinding bracht met de vier wezendelen van de mens: fysiek lichaam, etherlichaam, astraallichaam en Ik; de woorden waarin deze beden zijn vervat krijgen daardoor hun eigenlijke zin. Hij wees er namelijk op, dat het fysieke lichaam in beginsel een soort doorgangsplaats is: de fysieke stoffen gaan er doorheen en worden daarbij omgevormd.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Vaak heeft hij erop gewezen dat in de loop van zeven jaren de hele stoffelijke samenhang van het mensenlichaam zichzelf vernieuwd. Wat een tiental jaren geleden in ons was, is nu buiten in de natuur, en andere stoffen zijn weer in ons binnengetrokken. De bede om het dagelijks brood heeft dus te betrekking op dit voortdurende proces van doorstroomd worden met substanties, die tot de goddelijke natuur behoren en waarin wij steeds zijn ingeschakeld.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">De tweede bede ‘Vergeef ons onze schulden zoals ook wij vergeven onze schuldenaren’ of ‘Vergeef ons onze schuld zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven’ heeft betrekking op het etherlichaam; door dit lichaam bestaat de mens niet slechts voor zichzelf. Hij is door het etherlichaam verbonden met zijn menselijke omgeving, zijn familie, zijn volk en zijn tijdgenoten. Het etherlichaam is de drager van natuurlijke driften, neigingen en gewoontes; wanneer de mens in deze sfeer fouten begaat is hij, aldus Rudolf Steiner, hoofdzakelijk een zondaar in de kring van medemensen; terwijl individuele zonden meer door het astraallichaam worden begaan. ‘In alle geheime wetenschappen is van ouds datgene wat een fout tegen de gemeenschap is en wat uit het gebrekkige etherlichaam voortvloeit ‘schuld’ genoemd’.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">De derde bede, ‘Leid ons niet in verzoeking’ of ‘Leid ons niet in bekoring’, heeft betrekking op het astraallichaam. Sinds door de Zondeval het astraallichaam een schijnbare zelfstandigheid heeft, is juist dit lichaam voortdurend aan de krachten der verzoeking of bekoring, aan verleidingen onderhevig. </p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">(Naar buiten gericht: passie ofwel de begeerte naar zintuigindrukken; Naar binnen gericht: innerlijke gevoelens van trots, eigendunk en superieur zijn, egoïstische zelfzucht. Twee zijden van dezelfde medaille.)</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">De vierde bede ‘Verlos ons van het (den) boze’ of ‘Verlos ons van het kwade’ heeft rechtstreeks betrekking op het Ik, omdat dit Ik rechtstreeks werd aangevallen door de krachten, die konden inzetten toen de mens tot zelfstandigheid kwam. Het is de zelfzucht, die in het Ik werkzaam is. ‘Het boze is een woord dat in de geheime wetenschappen nooit voor iets anders werd gebruikt dan voor een misstap vanuit het Ik. […] Schuld is dus de misstap die het etherlichaam in het sociale leven begaat, in het samenleven met de mensen. Verzoeking is datgene wat het astrale lichaam kan treffen, inzoverre het individueel, persoonlijk gebrekkig is […] Het fysieke lichaam neemt voortdurend fysieke stof als voedingsstof op, en houdt daardoor zijn bestaan in stand’.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Bij de grondsteenlegging voor het 1e Goetheanum op 20 september 1913 heeft Rudolf Steiner voor het eerst het makrokosmische Onze Vader als deel van het zogenaamde ‘Vijfde Evangelie’ meegedeeld. In zijn voordrachten van oktober 1913 schilderde hij op aangrijpende wijze hoe Jezus van Nazareth omstreeks zijn vierentwintigste jaar in een streek komt waar een heidense cultische plaats is. De priesters hadden dat heiligdom allang verlaten en het volk leefde er ziek en kwijnend verder. Wanneer de ziel van Jezus dan door een oneindige liefde wordt gegrepen, dringen de mensen hem naar het offeraltaar en zij verlangen van hem dat hij het offer voltrekt, opdat de zegen van de godheid weer over hen zal kunnen komen. Rudolf Steiner beschrijft hoe Jezus als dood neervalt; zijn ziel, van het lichaam bevrijd, voelt zich opgeheven in geestgebieden en hoort dan de woorden, die van een soort veranderde stem van de Bath-Kol uitgaan. Wat Jezus toen hoorde waren de woorden van het makrokosmische Onze Vader:</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><blockquote style="border: none; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">AUM, Amen!</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Werkzaam zijn de boze machten, </p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Getuigen van een zich losmakende Ik-heid,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Door anderen veroorzaakte schuld der zelfheid,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Beleefd in het dagelijks brood,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Waarin niet werkt de wil van de hemelen,</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Daar de mens zich afscheidde van Uw rijk</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">En Uw naam vergat</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Gij Vader in de hemelen.</p></blockquote><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Later, met zijn leerlingen samen, vond Christus de mogelijkheid dit makrokosmische Onze Vader om te vormen, want de tjd was gekomen waarin de mens vanuit zichzelf, als het ware vanuit de laagte naar omhoog, de weg naar de geestelijke wereld zou moeten gaan. En zo vormde hij de woorden om, beginnend met de laatste regel. De mens moest zich nu niet meer tot de geestelijke hiërarchieën wenden, maar tot het éne geestwezen, dals als Vader moest worden aangesproken. En zo ontstond in aansluiting op de Bergpredeking het Onze Vader.</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;">==</p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 14px;"><br /></p><p style="font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px;">Uit: F.W.Zeylmans van Emmichoven: De Grondsteen - Zeist 1977</p>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-63330587870385696732020-08-04T11:42:00.003+02:002020-08-04T17:22:02.620+02:00Rudolf Steiner: 'We zouden elke dag het Onze Vader moeten bidden.'<br /><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><h4><b>Rudolf Steiner voordracht: 'Het Onze Vader' <br /></b><b>Keulen, 6 maart 1907 (GA 97)</b></h4></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="945" height="381" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga1Q4vgTXT2lu9Uogf2p7qz83dETFm6Cze24i0OCFgeRppmgB66D-sWuO4pyGDrQ_GTpzmb9JonLRciJrVpppnjSiBOmJIkAIzlI9HxGxj4NZeoxoIe7lbtCDGn1oarZSsV6sTxulJeFw/w400-h381/GIOVANNI+DI+PAOLO+%25281430-35%2529+Pinacoteca%252C+Vatican.jpg" style="text-align: start;" title="Christus in de Hof van Gethsemane GIOVANNI DI PAOLO (1430-35) Pinacoteca, Vatican" width="400" /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">Giovanni di Paolo (1430-35) </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">Pinacoteca, Vaticaan</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Wanneer men het heeft over een gebed in christelijke zin, dan moet men allereerst duidelijk maken dat de vorm van gebed nauwelijks iets anders is dan het verzinken in of een overgave aan het goddelijke. In de grote godsdiensten die dit proberen te bereiken door mentale overgave, noemt men het ‘meditatie’; en in die religies waarin de overgave meer vanuit het hart komt dan vanuit het hoofd, meer vanuit de persoonlijkheid, wordt dit verzinken in het goddelijke ‘gebed’ genoemd. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">In de christelijke religie heeft deze toewijding een persoonlijk karakter; in de oude religies was het veel onbewuster, onpersoonlijker. De mens heeft duizenden jaren geleden al geweten dat er iets eeuwigs, iets goddelijks is, zoals bijvoorbeeld een slaaf die zei: ‘Één van de vele levens.’ - Levenshoop, moed, kracht en zekerheid leefden daarom in die tijd in de mensen. Het was een soort kijken vanuit het tijdelijke naar het eeuwige. Maar er moest voor de mensheid een tijdperk komen waarin de mens persoonlijk opkijkt naar zijn god. Het exoterische christendom zegt: Er hangt veel af van de persoonlijkheid die van geboorte tot dood gaat. Daarom nam de meditatie dus ook het persoonlijke karakter van het gebed aan. Maar we mogen niet vergeten dat er binnen het christendom een oer-gebed bestaat: 'Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan. Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt.’ (Matteüs 26:39).</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Als je die stemming oproept, dan heb je een christelijk gebed. Het gebed dat vraagt ten bate van de persoonlijkheid, voor eigen zaken, dat is geen christelijk gebed. Twee legers staan bijvoorbeeld klaar voor de strijd, beide bidden om de overwinning. - Twee boeren, de ene vraagt om regen, de andere vraagt om zonneschijn. Wat moet god dan doen? Een werkelijk christelijk gebed heeft niets van doen met dat soort persoonlijke wensen en verlangens. Het persoonlijke gebed, het ware gebed, kan er ook zijn met een persoonlijk verzoek, maar het belangrijkste principe moet zijn: Niet mijn wil, maar uw wil geschiede! </p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><br /></p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Dit geeft de stemming aan die het gebed zou moeten hebben, gebaseerd op het oorspronkelijke christelijke gebed van Christus Jezus, de Heer. Er zijn veel christelijke gebeden, maar het Onze Vader is het christelijke oer-gebed, waarvan kan worden gezegd dat er bijna niets ter wereld bestaat dat zo veel en zo belangrijks bevat als dit Onze Vader. En dan herinneren we ons hoe Christus Jezus dit gebed gebruikte. 'Als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is’, zegt Hij. (Mattheüs 6:6)</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Overal, in alle godsdiensten vind je meditatieformules, magische formuleringen. Deze magische formuleringen hebben zelfs dezelfde meditatieve betekenis als de meditaties. De mens wilde zichzelf meditatief aan zijn god overgeven. Hij wilde zich ook door magische oefeningen aan zijn god onderwerpen. Maar de Christus Jezus waarschuwt: 'Je moet niet bidden om wat er op straat gebeurt. Je moet diep, diep in je innerlijk gaan als je bidt.' In de mens leeft er iets van het goddelijke wezen, een druppel van het goddelijke wezen leeft in de mens dat dezelfde substantie heeft als de godheid. - Zowel de hele oceaan als een druppel water zijn gemaakt van dezelfde stof. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Laten we nu eens kijken naar het universum en de mens, zoals dat gebruikelijk was in de eerste esoterische scholen. We willen teruggaan naar de tijdstip dat de mensenlichamen die zich voorbereidden - als het ware wachtten - op de goddelijke kiem van de menselijke ziel die van de godheid afstamt. In die tijd bestond de wereldbevolking uit planten en andere dierlijke mensenlichamen. De mens zoals hij nu is, was er niet. De zielen waren geleidelijk hun tegenwoordige lichamelijkheid aan het voorbereiden. Over de aarde lag een geestelijke vloeistof. Stel je nu voor dat iemand honderd kleine sponzen nam en een druppel van deze vloeistof in elk van deze sponzen zou verzamelen. Nu heb je een druppel van het goddelijke in iedereen. De zielen waren voorheen in de zee van de Godheid, daarna werden ze als druppels belichaamd. In die tijd waren de zielen bij de eerste belichaming nog erg onvolmaakt, maar in de kiem bezaten ze al het hogere mensenwezen: Atma, Buddhi, Manas voor de ontwikkeling gedurende het leven op aarde. De dierlijke mens heeft de vier onderste hulsels al, maar eerst transformeert hij ze met de ziel en ontvangt dan Atma, Buddhi, Manas.<i>*)</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Nu willen we deze ontwikkeling esoterisch bekijken vanuit twee gezichtspunten: ten eerste wordt de mens steeds goddelijker in Atma, Buddhi, Manas; ten tweede zit de druppel godheid erin.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">We willen eerst vanuit het goddelijke aspect de hogere mens beschouwen. Er werd in christelijke leerscholen gezegd: Kijk eerst naar de bovenste deel van het goddelijke wezen, waarnaar de mens aan het einde van zijn ontwikkeling zal zijn opgestegen. Atma, de wil, een wilsmatige natuur heeft dit bovenste wezensdeel. Als de mens volkomen zal zijn geworden, dan zal de <i>wil</i> zijn grootste kracht zijn. Zijn wil moet dan naar buiten stromen. Er zal dan in de mens geen wilsbesluit meer zijn dat niet onmiddellijk een daad wordt. Ons Atma heeft een wilskrachtige natuur. De godheid heeft met het Atma bij ons eerst hun wil laten binnenstromen. De goddelijke wil leeft in ons en in alle dingen. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Ten tweede hebben we de Buddhi in de mens. Terwijl de godheid naar de mensen stroomt, gaat ze van Atma naar Buddhi. Hoe werkt de goddelijke wil? We kunnen de goddelijke wil alleen met het idee van het offer vergelijken. Stel je voor dat wanneer je in een spiegel kijkt, dat je dan je gestalte ziet. Deze gestalte lijkt op jou. Stel je nu voor dat je over een scheppende wil beschikt en zou je alles wat je hebt, je hele leven, je hele wezen aan het beeld op offeren. Je zou daarmee in dit beeld leven. Zo kun je het opofferde scheppen van de goddelijke wil begrijpen. De goddelijke wil wordt niet alleen weerspiegeld in de dingen, in beelden, maar ze offert alles erin op. En dus heb je de geofferde goddelijke wil in de hele wereldruimte. Zo ziet de christen in alles in de wereld een weerspiegeling van de godheid, van de goddelijke wil. Je hebt de geofferde godheid in de wereldruimte en dit beeld van de godheid werd in het esoterische christendom beschreven als het ‘Koninkrijk”. Miljoenen malen weerspiegelde goddelijke wil, dat ervoer men als het ‘Koninkrijk’ of ‘Rijk’. Dat wat als Atma schept, wat in ons leeft als Buddhi, wat in de buitenwereld schept, werd ‘het Rijk’ genoemd. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Kijk u nu omhoog naar wat er in het spiegelbeeld leeft van de godheid in de kosmos. Het individuele wezen kan dit onderscheiden door de Naam’. Dit is in ons Manas, het geestelijke zelf, dat is onze Naam. Manas is de naam in ons en in alle dingen daarbuiten. Dus voor de mens was de Naam van alles geheiligd. En ze zeiden tegen de leerlingen: Het moet je duidelijk zijn, dat zelfs wanneer je een stuk brood eet, dat ook iets is waarin de Godheid aanwezig is. Daarom zou het heilig voor je moeten zijn.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Voor zover onze Naam in God is, is het Manas, de Naam. Onze Buddhi is het Rijk. In ons Atma leeft de goddelijke Wil. Deze drie zijn goddelijke wezenleden van de mens. De mens heeft deze goddelijke wezenleden en in de buitenwereld worden ze als Naam, Rijk en Wil aangeduid.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Stel je nu voor dat Christus zijn discipelen wilde onderwijzen door tegen hen te zeggen: De godheid werd de Vader genoemd en het goddelijke de Hemel. Eenwording met het goddelijke was alleen mogelijk, doordat dit goddelijke zich overgaf aan de drie hogere wezensleden van de mens. Wat moet de christen te zeggen als hij dit wil uitdrukken?</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
</div><blockquote style="border: none; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Onze Vader, die in de hemelen zijt,</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Uw Naam worde geheiligd,</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Uw rijk kome tot ons,</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Uw wil geschiede, gelijk in de hemelen, alzo ook op de aarde</i>.</p></div></blockquote><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">En zo krijgt u in de eerste drie beden van het Onze Vader de drie hogere wezensdelen van de mens op de meest duidelijke manier uitgedrukt. Deze eerste beden van het Onze Vader zijn uit het hogere geestelijke wezen van de mens gevormd.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Nu bekijken we esoterisch naar de vier onderste wezensdelen van de mens: het fysieke lichaam, het etherische lichaam, het astrale lichaam en het ik.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Het fysieke lichaam is datgene wat de mens gemeen heeft met alle mineralen en waarin de fysieke stoffen en krachten elke dag in- en uitgaan. Wanneer de mens zijn fysieke lichaam wil opbouwen, moet hij erom smeken dat de fysieke substanties die er in de fysieke wereld zijn, aan hem worden gegeven. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Geef ons heden ons dagelijks brood.</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><i></i><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">We hebben het etherlichaam samen met alle mensen om ons heen. Een astraallichaam hebben dan weer meer persoonlijk. In het etherlichaam hebben we iets gemeenschappelijks binnen de familie, in ieder volk. Je behoort meer tot een soort, een geslacht, omdat je een etherlichaam hebt. Je bent meer een individualiteit doordat je een astraal lichaam hebt. Je verstoort de etherlichamen in jouw omgeving wanneer je er niet mee in harmonie bent. Dit werd ‘schuld’ genoemd, dat wat men anderen via het etherlichaam aandoet. Daardoor wordt men ook zelf geschaad. Schuld is dus gerelateerd aan het etherlichaam of levenslichaam. Je bent je naaste iets verschuldigd door zijn etherlichaam of levenslichaam te verwonden of te beschadigen. Hoed je daarvoor, want alleen dan kunnen je jouw eigen schulden vergeven worden.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Waardoor gedijt het astrale lichaam? Verleiding of verzoeking is: de individualiteit van het rechte pad afhouden. Het astraallichaam is onderhevig aan verleidingen. Alles waaraan de individualiteit zich bezondigt is verleiding of verzoeking. </p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>En leid ons niet in verzoeking.</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Het Ik is de bron van de zelfstandigheid in de mens, maar tegelijkertijd ook de bron van egoïsme, van de zelfzucht. In die zin is het ik ook het kwaad, het symbool daarvoor. <i>‘Sed libera nos a malo</i>.’ Het woord ‘malum’ betekent zowel ‘appel’ als ‘slecht’. De zondeval is het kwaad, het falen, het gevallen zijn uit egoïsme.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Maar verlos ons van het boze.</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Wil de christen bidden om een gedijen van zijn vier onderste wezensleden, dan bidt hij voor deze wezensdelen de woorden:</p>
</div><blockquote style="border: none; margin: 0px 0px 0px 40px; padding: 0px; text-align: left;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Geef ons heden ons dagelijks brood.</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>En leid ons niet in verzoeking.</i></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>Maar verlos ons van het boze.</i></p></div></blockquote><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Dat zijn de vier andere beden van het Onze Vader. Zo moest de christen binnen de esoterische scholen bidden, deze vier formuleringen zijn voor de vier lagere wezensleden van de mens. Kijk je naar de laatste vier beden van het Onze Vader voor de lagere natuur van de mens, dan heb je de vier beden voor de onderste wezensleden, zoals de eerste drie beden voor de drie hogere ledematen van de mens zijn. Dus in de zeven beden van het Onze Vader heb je de leer van het zevenledige wezen van de mens, zoals dat geleerd wordt door de geesteswetenschap.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Bij alle grote godsdiensten bestaat geen gebed, geen formulering dat niet uit hele diepe wereldwijsheid is genomen. En alleen omdat ze daaruit zijn voortgekomen, hebben deze gebeden een diepgaande werking. De grote godsdiensten danken hun duizendjarige werkzaamheid aan de oer-wereldwijsheid.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">'De Vader' drukt het oerwezen van de wereld tot uit. Je kunt het niet mooier omschrijven dan zoals het wordt geschilderd in het Onze Vader. Vandaar de werkzaamheid van het Onze Vader. Dat is recht tot het hart sprekende, dat is krachtige van dit gebed. Je kunt niet zeggen dat gewone mensen niets van deze wijsheid weten. De gewone mens beleeft daaraan hetzelfde. Het is net zo, als wanneer hij verrukt is van bloemen maar ook geen idee heeft van de wijsheid waarmee die bloemen zijn geschapen. Zo kan dus ook zijn ziel, zonder de wijsheid ervan te begrijpen, verrukt zijn van het Onze Vader. Als men deze wijsheid die in het gebed leeft niet begrijpt, kan het toch kracht hebben voor mensen. Degene die de mensen dit gebed heeft gegeven, heeft dit uit de diepste wijsheid geput; daarom de kracht van dit grote wereldgebed. Dat is het geheim van deze gebeden, dat ze door ingewijden en religieuze stichters uit de oerwijsheid zijn gehaald.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Nu is het tijd aangebroken, dat mensen weten wat met deze gebeden is bedoeld. We zouden elke dag het Onze Vader moeten bidden. Je hoeft over de natuur van de mens niets anders te weten, dan wat er in het Onze Vader gezegd wordt. Want daarmee zou de mens krijgen wat de antroposofische wijsheid te vertellen heeft over het wezen van de mens.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">De esoterie van de door de apostel Paulus gestichte school was diep. Daarbuiten werd het christendom exoterisch vertegenwoordigd. Paulus gaf Dionysius de Areopagiet opdracht deze wijsheid esoterisch te verzorgen. Dus stelde men zich het rijk van de geest voor in de Machten, Krachten en Heerschappijen en men zei: Als we leven zoals het Onze Vader het verlangt, dan leven we ons een weg omhoog door de Machten, Krachten, Heerschappijen tot aan de Cherubijnen, Serafijnen, tot aan de godheid zelf in het Onze Vader. Daar heb je deze drie stappen: <i>‘Want van u is het Rijk en de Kracht en de Heerlijkheid’, want deze drie stappen zijn in het rijk van de geest.</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Het is moeilijk om over het <i>‘Amen’</i> iets te zeggen. Ik kan alleen maar zeggen dat het een oude formule is, een enigszins verminkte uitdrukking.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">We hebben dus gezien, hoe het Onze Vader zijn krachtige werking in de ziel van de mens heeft en de leer van de zevenledige mens representeert. Het is daarom het werkzaamste gebed. Door dit ritme dat in de ziel werd aangeslagen, werden diegene bewust die esoterisch wisten: De christen had door het Onze Vader te bidden, de menselijke antroposofie gebeden en in het gebed beleefd. - Deze antroposofie is niets nieuws, maar is dat wat in alle harten is, dat in de geest wordt begrepen, zodat het licht van kennis zich over het gebied van het goddelijke kan verspreiden. Als dit in de harten en zielen gebeurt, vindt de mens zijn weg naar de hoogste hoogten van de geest waarnaar hij zich kan ontwikkelen.</p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; min-height: 15px; text-align: left;"><br /></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><i>*) Atma, Buddi, Manas</i></p>
<p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Steiner gebruikte in zijn voordrachten voor de Theosofische Vereniging nog de oude theosofische termen voor de wezensdelen van de mens. De namen Manas, Buddhi en Atma van de hogere en geestelijke wezensdelen verving hij later door de moderne termen Geestzelf, Levensgeest en Geestmens.</p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><br /></p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;">Bron tekst:</p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><span style="text-align: center;">Rudolf Steiner voordracht over Het Onze Vader</span></p><p style="font-family: "helvetica neue"; font-size: 13px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin: 0px; text-align: left;"><span style="text-align: center;">Keulen, 6 maart 1907 (GA 97)</span></p></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br /></div>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-1851551542991090622020-05-06T16:18:00.000+02:002020-05-13T18:13:03.939+02:00Coronamaatregelen en de Offerhandeling van Rudolf Steiner<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3dKenrE-NzuEba1fG-k-AU1UUy1x3QN3quqN2DmWLQmMAhrQ91UY-VJ_L6-hsscVEw5j9g1NcS8lzuhmGvIu1HhDiEtmTLGVzJvnqD0_0FCHCweI4U8-FuEojN5q2mnCzbg-8ioBUjFE/s1600/Coronamaatregelen+voorkant.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1127" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3dKenrE-NzuEba1fG-k-AU1UUy1x3QN3quqN2DmWLQmMAhrQ91UY-VJ_L6-hsscVEw5j9g1NcS8lzuhmGvIu1HhDiEtmTLGVzJvnqD0_0FCHCweI4U8-FuEojN5q2mnCzbg-8ioBUjFE/s400/Coronamaatregelen+voorkant.jpg" width="280" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><br /></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;">Als gevolg van de lockdownmaatregelen is het in deze tijden voor geloofsgemeenschappen veelal niet mogelijk om bij elkaar te komen. De diverse kerkgenootschappen bieden vaak wel een mogelijkheid om bijvoorbeeld via een internetverbinding een zondagsviering te volgen, maar de omstandigheden maken het onmogelijk om gezamenlijk de avondmaalsviering te houden of om ter communie te gaan. En het is precies dàt onderdeel van de christelijke geloofsbeleving, dat een uitdrukking en bekrachtiging is van de verbinding met het wezen van Christus en met de geloofsgemeenschap dat nu gemist moet worden. Je kunt dan denken aan bezoekers van de Mensenwijdingsdienst van de Christengemeenschap, maar ook aan Rooms Katholieke of Protestants-christelijke kerkgangers en de bezoekers van de Offerhandeling in vrijescholen en instituten.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">De Vakgroep Religieuze Oriëntatie en de Landelijke Werkgroep Religie hebben besloten om de tekst van de Offerhandeling, die al bijna honderd jaar binnen de vrijeschoolbeweging en de antroposofische instituten behoed is, nu beschikbaar te stellen, voor mensen die dat voor zichzelf wensen. </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Rudolf Steiner gaf destijds aan de godsdienstleraren van de eerste vrijeschool in Stuttgart teksten en aanwijzingen voor het houden van een zondagse cultus voor de leerlingen van verschillende leeftijden. Op vraag van een ongeveer 16-jarige leerling kon hij ook de Offerhandeling geven, gehouden kan worden voor de oudste leerlingen, maar ook voor iedere volwassene die dat zou willen.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">De Offerhandeling is die door Rudolf Steiner destijds aan de godsdienstleraren van de eerste vrijeschool in Stuttgart is gegeven. Dat dus wil zeggen dat hij gehouden kan worden en wordt door leken, mensen die niet tot priester gewijd zijn of een of andere geestelijke functie bekleden. Het gesproken woord vormt daarom het enige middel waarmee deze cultus zich voltrekt. De substanties brood en wijn blijven achterwege. Maar toch vormen de transsubstantiatie en de communie er een essentieel onderdeel van. Met het woord heeft de mens het vermogen gekregen om met de ander te communiceren en ook om innerlijk zelf gedachten te vormen. Christus zelf is tenslotte de Logos, het Woord dat in de wereld kwam en onder ons heeft gewoond.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Rudolf Steiner zei zelf over deze cultische vorm:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">[Een mens kan zich hierbij] <i>‘innerlijk doordringen met het element van de geest, en daardoor kan men de communie in de geest beleven. De gedachten kunnen als meditatieve gedachten in de mens leven, wat hetzelfde is als het op een uiterlijke manier houden van het Avondmaal met brood en wijn, maar nu van binnen uit.’</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">En:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i>‘Dit is een weg die naar de toekomst verder zal voeren; wat vroeger met de attributen brood en wijn voltrokken werd, zal in de toekomst door een geestelijk avondmaal geschieden. De gedachten van het Avondmaal en de Communie zullen echter blijven.’</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Een uitgave van</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">de Vakgroep Religieuze Oriëntatie (voor de vrijescholen) en </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">de Landelijke Werkgroep Religie (voor de heilpedagogische en sociaaltherapeutische instituten),</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;">in samenwerking met Uitgeverij Cichorei</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Titel: <b>Coronamaatregelen en de Offerhandeling van Rudolf Steiner</b></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">ISBN:<span style="background-color: black; color: white;"> </span></span><span style="background-color: black; color: white;"><span style="caret-color: rgb(106, 114, 181); font-family: Geneva, Verdana, "Lucida Sans", "Lucida Sans Unicode", sans-serif; font-size: 12px;"> </span><span style="caret-color: rgb(106, 114, 181); font-family: Geneva, Verdana, "Lucida Sans", "Lucida Sans Unicode", sans-serif; font-size: 12px;">9789491748967</span></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Prijs: € 9,-</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Te bestellen via <a href="http://www.uitgeverijcichorei.nl/coronamaatregelen-en-de-offerhandeling-van-rudolf-steiner.html" target="_blank">http://www.uitgeverijcichorei.nl</a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Helvetica Neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">of via de erkende boekhandel</span></div>
<br />Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-29630543446152215122020-05-02T15:57:00.000+02:002020-05-04T17:52:15.285+02:00Perikopenlijst - evangelieteksten voor de zondagen<div style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNEGT52Y2pkRJnP88NaGQJ4fEbmnDmlhejA7xMLfqykVFaPOIOi-clXP7xv-HS6YyN1tV5_r0CctvZjd608ZrSptn8KlEGrfIORPor0ZLowmdUaNtJjS7Yi-lplIAwXpqZZ70QS2cZlsw/s1600/1englis1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="911" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNEGT52Y2pkRJnP88NaGQJ4fEbmnDmlhejA7xMLfqykVFaPOIOi-clXP7xv-HS6YyN1tV5_r0CctvZjd608ZrSptn8KlEGrfIORPor0ZLowmdUaNtJjS7Yi-lplIAwXpqZZ70QS2cZlsw/s400/1englis1.jpg" width="302" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">handschrift Engels evangelieboek<br />
Manuscript Domschatten Trier</td></tr>
</tbody></table>
<div style="font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="font-family: "helvetica neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">03-05-'20 Jubilate<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Johannes 16 : 16-22 - Uw hart zal zich verheugen</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">10-05-'20 Cantate<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Johannes 16 : 05-15 - Wanneer de Geest der Waarheid komt</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">17-05-'20 Rogate Johannes 16 : 23-22 - Vraagt in mijn naam</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">21-05-'20 Hemelvaart Handelingen 1 : 3-12 - de Hemelvaart</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">24-05-'20 Exaudi<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Johannes 15 : 26 - 16 : 04 - Wanneer de Trooster zal komen</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">31-05-'20 Pinksteren Handelingen 2 : 1-12 - De uitstorting van de Heilige Geest</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">01-06-'20 Pinkstermaandag<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Johannes 14 : 23-31 - Mijn vrede geef ik u</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;">07-06-'20 Trinitatis<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Johannes 3 : 1-15 - het gesprek met Nikodemus</span></div>
<div style="font-family: -webkit-standard;">
<span style="font-size: xx-small;"> </span><span style="font-family: "helvetica neue"; font-size: x-small;">of Matteüs 28 : 16-20 - De uitzending van de elf apostelen</span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="font-family: "helvetica neue";">
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">14-06-'20</span><span style="font-family: "helvetica neue";"> </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">1e zondag na Trinitatis</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Lucas</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">16 : 19-31</span> - <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">De rijke man en de arme Lazarus</span></span><br />
<div style="font-family: "helvetica neue";">
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">21-06-'20</span><span style="font-family: "helvetica neue";"> </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">2e zondag na Trinitatis</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Lucas</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">14 : 16-24</span> - <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Gelijkenis van de grote maaltijd</span></span><br />
<div style="font-family: "helvetica neue";">
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">24-06-'20</span><span style="font-family: "helvetica neue";"> </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Sint Jan</span><span style="font-family: "helvetica neue";">: </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Marcus</span><span style="font-family: "helvetica neue";"> </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">1 : 1-11</span><span style="font-family: "helvetica neue";"> - </span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Over Johannes de Doper</span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;"><br /></span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">28-06-'20</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">3e zondag na Trinitatis</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Lucas</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">15 : 1-10</span> - <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Het verloren schaap</span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;"><br /></span><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">05-07-'20</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">4e zondag na Trinitatis</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Lucas</span> <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">6 : 36-42</span> - <span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;">Oordeelt niet</span></span></div>
</div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="font-family: "helvetica neue";">
<span style="font-kerning: none; font-size: x-small;"><br /></span></div>
</div>
<div style="font-family: "helvetica neue"; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-57861473204804061402020-04-09T18:21:00.000+02:002020-04-09T19:54:41.115+02:00De kracht van het gebed<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimyNje4wkLBuNgx5MvHMtRp_5jeTaIye8IlEnqtnPL6Ms3uHUEOZeZPrD4tZ3jRID-7hxozRj3EdqVVgQHw8pY0iESX0gdiWUtCnu08FLHMFbO9TGd2Zbw0JMUr8Xb-FUY9qD510h_wtw/s1600/31_limbo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1192" data-original-width="1000" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimyNje4wkLBuNgx5MvHMtRp_5jeTaIye8IlEnqtnPL6Ms3uHUEOZeZPrD4tZ3jRID-7hxozRj3EdqVVgQHw8pY0iESX0gdiWUtCnu08FLHMFbO9TGd2Zbw0JMUr8Xb-FUY9qD510h_wtw/s400/31_limbo.jpg" width="335" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fra Angelico: Christo in Limbo<br />
Convento di San Marco, Florence (cel 31)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">In de loop van de laatste anderhalve eeuw hebben de natuurwetenschappen en de techniek ons vertrouwd gemaakt met de stoffen en krachten van de materiële, fysieke wereld. De mens is helemaal thuisgeraakt in het aardse element en hij heeft zich totaal kunnen richten op de wisselwerking tussen de natuur en wat wij mensen daarmee hebben gedaan. Maar komt deze vernauwing van onze blik op wat er kan worden geteld, gemeten en gewogen overeen met de ware feiten? Houdt de vooruitgang in, dat de mens niet langer wil weten van een realiteit buiten het materiële? Instinctief laat zich op veel plaatsen de onwil om overheerst te worden, of om onze leefruimte te laten beperken door enkel materialistische praktijken.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Is er een mogelijkheid om de grondwaarden van ons bestaan in heroverweging te nemen? Tegenwoordig wordt het als vooruitgang gezien, dat het mogelijk is om onbekende waarden te vervangen door het tastbare. Maar onopgemerkt verliezen de mensen juist steeds meer vertrouwen in het tastbare en lost de veilige geborgenheid van het louter uiterlijke wereldbeeld weer op in onzekere bestanddelen.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">De mens behoort namelijk slechts voor de helft tot de zintuigelijk-zichtbare wereld; met de andere helft behoort hij tot het rijk van de geest. Dat is de spanwijdte van het menselijke zijn en bewustzijn: dat de mens tot deze beide werelden behoort. Ontkenning van de geestelijke omgeving moet de mens op den duur dan ook net zo slecht bekomen als destijds in de Middeleeuwen het ontkennen en wegvluchten van het aardse, of zoals men in onze tijd de natuur negeert en misbruikt. Het aantal mensen dat de wereld van het bovenzinnelijke zelf rechtstreeks heeft ervaren, zodat zij net zo zeker zijn van de kracht van het alomtegenwoordige geestelijke zijn als van de alledaagse dingen, neemt steeds meer toe.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Echt religieus leven kan zich in onze tijd alleen ontplooien, wanneer het bestaan van geestelijke wezens verondersteld wordt: de gestorvenen, engelen of hogere goddelijke wezens. Boven het sociale niveau, dat tegenwoordig vaak wordt beschouwd als het enige waar het religieuze zich afspeelt, heeft de mens een plaats binnen de gemeenschap van geestelijke wezens. Deze sociale werkelijkheid binnen het geestelijke is het eigenlijke gebied van he religieuze.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">De momenten waarop iemand de aanwezigheid van een hoger wezen ervaart, zijn zelden en het aantal mensen is gering, dat daarbij dan het onderscheid kan maken tussen goede en kwade geesten. Kunnen we op dit gebied van innerlijke ervaring meer bijleren en onszelf stap voor stap zo oefenen, dat we hierbij steeds zekerder worden?</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><i>Toewijding</i> en <i>gebed</i> zijn de twee zuilen van het religieuze leven, zowel bij de inspanningen van de enkeling als in het leven binnen de gemeenschap, die als gemeente bijeenkomt voor een dienst. Toewijding is het rustig leren worden, het creëren van de juiste stemming van de eerbiedige verwachting.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">De omgang met het <i>Credo</i>, d.w.z. met de inhouden van de geloofsbelijdenis, maakt ons denken krachtiger, doordat het zich daarmee concentreert op de wezenlijke inhouden van de grote wereldsamenhangen en op de boodschap van de Verlossing. Het denken wordt daarmee tot toewijding.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Gebed behoort meer tot het gebied van de wil; in een schietgebed streeft onze wil naar onmiddellijke verlichting, in de voorbede proberen we een medemens helpende krachten te sturen. Het gebed is een oefening van het hart om onze wil en ons verstand bij elkaar te brengen. Het gebed versterkt de besluitvaardigheid van het hart en de bereidheid tot handelen. In de omgang met het <i>Onze Vader</i> leert een christen zijn gedragingen af te stemmen op de goddelijke doelen en leert hij zijn eigen kleine bekommernissen te leggen langs de 'meetlat van gebed’, zoals de heilige Johannes Chrysostomus (345-407 na Chr.) het Onze Vader noemde.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Eigenlijk zijn deze twee hulpmiddelen – Credo en Onze Vader – al voldoende. Maar het leven heeft vele kanten en het lukt niet altijd om een brug te slaan tussen onze dagelijkse noden en de grootse inhoud van het verheven Onze Vader of van het wereldomspannende Credo met zijn zakelijke stijl. De verschillende omstandigheden waarin het leven ons brengt, vragen vaak om een meer daarop afgestemde manier van uitdrukken, totdat de aansluiting lukt met de teksten die boven het persoonlijke uitstijgen.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Rudolf Steiner heeft ons een schat aan spreuken en meditaties gegeven. Maar ook zinvolle citaten of een prachtig gedicht uit een andere bron kunnen even zo goed voeding en richting geven aan het religieuze verlangen van de eigen ziel.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Wanneer je begint met voor jezelf toegankelijke teksten te kiezen, die onmiddellijk het eigen gevoel aanspreken, dan zal de inhoud ervan steeds meer in uitdrukkingskracht toenemen. Daarbij is herhaling van steeds dezelfde gekozen inhoud beter dan dat je steeds opnieuw verder bladert en iedere keer naar iets anders zoekt. Je kunt zo de gekozen inhoud steeds weer doornemen en in beschouwende rust overwegen en opnemen.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Wie een richting zoekt om de eigen religiositeit vorm te geven, kan ook de Bijbel openslaan en een Psalm kiezen of een gedeelte uit een van de evangeliën of uit de Brieven van de Apostelen. In al die teksten wordt de nabijheid van Christus overgebracht – en dat moge toch het hoogste doel zijn van ons bidden: dat wij nader tot Hem komen, zoals ook Hij ons zoekt en ons nader wil komen. </span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Het gemeenschappelijk ervaren van een eredienst – vooraf gesteld dat die met zorg en aandacht gehouden wordt, zoals dat bij de Mensenwijdingsdienst van de Christengemeenschap (of bij de Offerhandeling in vrijescholen en antropo-sofisch georiënteerde instituten) gebruikelijk is – kan richting geven aan toewijding, gebed en meditatie. Wie ‘in de stilte van zijn eigen kamertje’ deze toewijding beoefent zal daar ook merkbaar profijt van hebben bij het gemeenschappelijke gebed tijdens een eredienst. Op die manier kan de wisselwerking tussen het individuele en het gemeenschappelijke gebed bijdragen aan het intensiveren van datgene, waar het in het religieuze leven op aan komt.</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Bron:</span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Christoph Rau: <i>Licht vom unerschöpften Lichte - Gebete und Sprüche für Tag und Jahr</i></span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Stuttgart 1983, uitgeverij Urachhaus</span></span><br />
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div style="font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Deze vertaling en bewerking van de inleiding bij genoemd boekje is eerder gepubliceerd in de Nieuwsbrief No.17 van de Ledengroep 'Christologie en Antroposofie' van de Antroposofische Vereniging in Nederland.</span></div>
<div>
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-89327019925335398502019-09-22T17:19:00.001+02:002019-09-29T17:34:58.222+02:00Michaels strenge afwijzing<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglPu1gWF7O4ZlGUy799N5KmYD_7nnAaPl_-N017MeQt9KSO7tJ1IohwE5F1nKJYNpwxl5N15epEJv1d6ixeVdngcV9NjOxHufeV_nVar6L4fOcubBQPEYBCLM9K1sJQNocHUi52tzHTQU/s1600/08nomich.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="font-family: inherit;"><img border="0" data-original-height="600" data-original-width="349" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglPu1gWF7O4ZlGUy799N5KmYD_7nnAaPl_-N017MeQt9KSO7tJ1IohwE5F1nKJYNpwxl5N15epEJv1d6ixeVdngcV9NjOxHufeV_nVar6L4fOcubBQPEYBCLM9K1sJQNocHUi52tzHTQU/s400/08nomich.jpg" width="232" /></span></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-family: inherit;"><span style="font-size: xx-small;">Hans Memling: Aartsengel Michael (ca 1479)</span> </span></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
</span><br />
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i><span style="font-family: inherit;">‘Michaël komt, wanneer hij de mensheid tegemoet treedt, met een heel duidelijk afwijzend gebaar voor veel dingen waarmee de mens op aarde zich tegenwoordig bezighoudt. Bijvoorbeeld alles wat de mens aan kennis verwerft over het leven van mens, dier of plant, dat terugvoert op erfelijke eigenschappen, op wat in de fysieke natuur wordt overgeërfd. Daarvan kun je voelen, dat Michaël dat voortdurend afwijzend van zich afstoot. Hij wil daarmee laten zien dat zulke inzichten de mens helemaal niets opleveren voor zijn relatie tot de geestelijke wereld. Alleen dat wat de mens onafhankelijk van de erfelijkheid in mensheid, in het dieren- en plantenrijk ontdekt, alleen dát kan omhoog worden gebracht tot Michaël. En daarvoor ontvang je niet die veelzeggende afwijzende handbeweging, maar een goedkeurende blik die zegt: Dat is helemaal in harmonie met de leiding van de kosmos.’</span></i></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="-webkit-font-kerning: none; -webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-size: 10px;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">uit: Rudolf Steiner: <i>Die Weltgeschichte in anthroposophischer Beleuchtung </i>(GA 233) Mysteriënstätten des </span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: xx-small;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0);">Mittelalters Rosenkreuzertum und modernes Einweihungsprinzip</span></span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: inherit;"><i style="font-size: 10px;">6e voordracht</i><span style="font-size: 10px;"> - Dornach, 13 januari 1924</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">======</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Gregor Mendel - een Oostenrijkse monnik (1822-1884) - kruiste in het midden van de 19e eeuw verschillende variëteiten van de erwtenplant. Zijn onderzoek leidde tot inzichten in de wetmatigheden in de overerving, en zijn werk werd rond 1900 bekend. Maar Mendel wist nog niets van DNA en chromosomen. Misschien zou het ook opgaan voor andere soorten en ook voor de mens.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">In 1869 werd het DNA ontdekt door de Zwitserse biochemicus Johann Friedrich Miescher. Het DNA is de stof waaruit chromosomen zijn opgebouwd, die in iedere cel van het lichaam zitten, met een soort ‘code’ waarin alle erfelijke eigenschappen zijn vastgelegd. Op de chromosomen zitten de genen. Een gen is een stukje DNA.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Darwin was in dezelfde tijd gekomen met zijn theorie dat evolutie van soorten wordt gedreven door natuurlijke selectie.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Darwins evolutietheorie vormt tegenwoordig, samen met de erfelijkheidsleer van Mendel, de basis van alle biologische theorie.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Dan neemt Michaël als tijdgeest in 1879 de leiding over van de aartsengel Gabriël, we vernemen wat Rudolf Steiner begin 1924 over Michaël zegt: dat Michaël alles afwijst, wat met het onderzoek naar erfelijkheid te maken heeft. Het levert niks op in de verhouding tussen de mens en de geestelijke wereld.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 14px;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="-webkit-font-kerning: none; -webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-size: 12px;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">We vinden het tegenwoordig zo normaal om te zeggen: ‘Dat zit in de genen’. De geaccepteerde wetenschap wil ons niets anders laten geloven. </span></span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-size: 12px;">TV-programma’s als ‘DNA-onbekend’ en ‘Verborgen Verleden’ zijn behoorlijk populair bij de kijkers, maar ook wijzelf zijn kinderen van onze tijd; ons denken is beïnvloed - </span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); font-size: 12px;">om niet te zeggen </span><span style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-size: 12px;">geïndoctrineerd - door de algemeen geldende opvattingen; kinderen moeten het op school leren: ‘Elk gen beschrijft de code van een kenmerk, die (mede) bepaalt hoe je er uit ziet, hoe je lichaam werkt of hoe je bent.’ De laatste tijd kun je via internet zelfs je eigen DNA laten onderzoeken, zodat je je erfelijkheidslijn geanalyseerd krijgt. Daar is blijkbaar goed geld mee te verdienen en het vindt aftrek.</span></span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 14px;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Nu moeten we ons als moderne een-en-twintigste-eeuwers natuurlijk niet buiten de werkelijkheid van onze tijd plaatsen. De wetenschap heeft ons veel goeds en bewonderenswaardigs gebracht.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Rudolf Steiner vertelt de eerste leraren ook dat de mens zijn lichamelijke organisatie – fysiek, ether- en astraallichaam – met de wereld om ons heen gemeen heeft; met de mineralen, de planten en de dieren. Maar de mens heeft ook ziel en geest, de ziel met drie kwaliteiten: gewaarwordingsziel, verstand/gemoedsziel en bewustzijnsziel. De geestelijke wezensdelen van de mens worden vooralsnog behoed in de schoot der hiërarchieën. Sinds het punt in de wereldontwikkeling dat wordt aangeduid met de term ‘de zondeval’, speelt de erfelijkheid toch zeker een rol. Vanaf dat moment verdichtte de aarde zich steeds verder zodat uiteindelijk de planten, dieren en mineralen verschenen, terwijl tegelijkertijd met de veranderende omstandigheden het mensenwezen steeds verder verdichtte. Voor het lichamelijke aspect van ons bestaan, staan we als mens wel degelijk in de stroom van de erfelijkheid.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Het fysiek, ether- en astraallichaam zijn zelfs aan de mens geschonken door de engelen, aartsengelen en Archai vanuit de tijd dat zij een mensheids-ontwikkeling doormaakten. Die wezensdelen zijn dus niet ons eigen werk, maar dienen nu als ‘schaal’ voor het mensen-Ik. Daar zit het stuk erfelijkheid.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Eenmaal ingedaald in de ‘schaal’ van de lichamelijkheid begint de aardse opgave van de mens: als 10e hiërarchie in vrijheid de kosmos verder te brengen en om te vormen tot een gemeenschap van liefde.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Daarvoor is nodig dat de mens opnieuw de geestelijke werkelijkheid achter de zintuiglijke wereld – dieren, planten en mineralen – moet leren herkennen als gelijk aan het geestelijke in hemzelf. De aandacht moet zich daarvoor verleggen naar de ziel en de geest, die zelfs herkennen achter de realiteit van de stroom van de erfelijkheid.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Steiner droeg nog meer zaken aan die Michaël met een afwerend gebaar van zich afstoot: nationalistische gevoelens, zaken die geregeld – of beter ontregeld - worden op basis van nationaliteit, dat gaat allemaal in tegen het Michaël-principe. Je kunt vermoeden dat Steiner destijds duidde op de jaren van het Nationaal-Socialisme die nog zouden volgen. Maar wat zien we in onze tijd? ‘America first’ of ‘Eigen volk eerst’ zoals je op dit moment in ook Europese landen de kop op steekt, het druist allemaal in tegen wat Michaël wenst te zien. En verder?</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 14px;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Het is bijvoorbeeld al zo goed als vergeten dat iemand als Jozef Mengele op een lugubere manier onderzoek deed naar erfelijkheid o.a. op tweelingen, waarbij hij medische experimenten uitvoerde, vaak met dodelijke afloop, en daarbij ook gevangenen selecteerde voor de gaskamers. De ideeën die aan dit soort onderzoek ten grondslag lagen kwamen voort uit het tot in extremo doorgedacht materialisme.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">De resultaten van zijn onderzoekingen zijn echter niet verloren gegaan. Ze worden binnen de medisch-wetenschappelijke wereld weliswaar afgekeurd en als misdadig beschouwd en men acht de resultaten van zijn experimenten wetenschappelijk gezien onbruikbaar, maar dan vooral omdat de achterliggende gedachte, dat het ene ras superieur is aan het andere, terecht als ongefundeerd wordt geacht. De geschiedenis heeft op schaamteloze wijze aangetoond, waartoe die eenzijdige opvatting – dat de mens bepaald wordt door zijn overgeërfde eigenschappen –, toe leidt.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Maar na die tijd zijn toch nog tweelingen en drielingen vlak na de geboorte uit elkaar gehaald en als experiment moedwillig bij families van verschillende sociale klassen ondergebracht, om te onderzoeken wat sterker was: ‘nature’ of ‘nurture’ (aanleg-opvoeding) - de natuur of de invloed van de sociale omgeving. Gelukkig wordt binnen de wetenschap ook over deze praktijken nu met afschuw gesproken. Maar tegelijkertijd loopt aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam nog steeds een onderzoek naar de ontwikkeling tweelingen. De twee broers die ik ken, worden al meer dan zestig jaar in dit onderzoek gevolgd. Wanneer zij met z’n tweeën weer in Rotterdam worden uitgenodigd, noemen zij dat zelf met wat galgenhumor ’weer een dagje ‘Josef Mengelen’.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 14px;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">De stroom van het lichamelijk voortbestaan is de wereld van de Vadergod, waaruit alle substantie en ook de mens is voortgekomen. En daarin stamt elk mens af van de eerste: Adam. Vanaf het mysterie van Golgotha werkt er in de mensheid en in de hele schepping een nieuwe impuls. Sindsdien is het bloed niet alleen drager van de bloedverwantschap, maar is drager geworden van onze geest – zoals het lichaam drager is van onze ziel – en draagt de mens bij aan de transformatie van de aardesubstantie.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 14px;">
<span style="font-family: inherit;"><span style="font-kerning: none;"></span><br /></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Met elk menselijk stoffelijk overschot worden aan de aarde nieuwe levengevende krachten binnengevoerd. Dat is de transsubstantiatie. Tot in de verre, verre toekomst is het de taak van de mensheid om deze aarde mede om te vormen tot een nieuwe planetaire bestaansvorm.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Het Christus-wezen, dat Zijn eigen lichamelijkheid tot en met de chemische processen binnen de botstructuur kon doordringen en het mensenwezen daarmee aan de dood der materie kon ontrukken, is de mensheid daarin voorgegaan.</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">In dit licht kunnen we het afwijzende gebaar van Michaël begrijpen. Het gaat niet meer om de Oude Adam via de erfelijkheid, maar ieder individueel mens kan een verbinding zoeken met de Nieuwe Adam, het Christuswezen waarop de apostel Paulus duidde. </span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">
</span></span></div>
<div style="font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="font-size: 12px;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;">Het kan een oproep zijn om over na te denken.</span></span></div>
<div style="font-size: 12px;">
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;">Eerder verschenen in Nieuwsbrief No. 15 (september 2019)</span></span><br />
<span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: inherit; font-size: xx-small;">van de Landelijke Ledengroep Christologie en Antroposofie</span></span></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-10530464685319895382019-08-23T16:21:00.000+02:002019-08-23T16:21:30.766+02:00Herbert Hahn: Levensbronnen van de ziel<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSTenwhystaBuwZ_6pbsebTK9MxMBji9s5VEhCvv1LP-uIr5TpITHx0wHxCsnOU1BGS5ZSyZ3c-rzgudQXO6X-NFO-pk-qe-1VXFShk2m4S7e4m2zZdXGrehNrFAP9F2QfVnltB-jYCxE/s1600/Schermafbeelding+2019-08-22+om+15.30.50.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1554" data-original-width="1134" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSTenwhystaBuwZ_6pbsebTK9MxMBji9s5VEhCvv1LP-uIr5TpITHx0wHxCsnOU1BGS5ZSyZ3c-rzgudQXO6X-NFO-pk-qe-1VXFShk2m4S7e4m2zZdXGrehNrFAP9F2QfVnltB-jYCxE/s400/Schermafbeelding+2019-08-22+om+15.30.50.png" width="290" /></a></div>
<br />
<br />
<b>Herbert Hahn: Levensbronnen van de ziel - Een wegwijzer voor de begeleiding van kinderen en jongeren op het gebied van het religieuze.</b><br />
<br />
opnieuw verschenen bij Cichorei<br />
<br />
100 jaar Waldorfschool betekent ook 100 jaar Freies Religionsunterricht - vrije godsdienstonderwijs of religieuze oriëntatie.<br />
<br />
Met Rudolf Steiner als goede inspirator nog dicht bij de hand, begon Herbert Hahn als eerste godsdienstleraar op de nog maar net opgerichte Waldorfschool in Stuttgart. Al heel snel ontstond de vraag van ouders naar een zondagsviering, zodat de school via Rudolf Steiner ook de cultus van de Handelingen kon houden.<br />
<br />
De godsdienstlessen werden onafhankelijk van elk kerkgenootschap gegeven. Met de Zondaghandelingen gaf Rudolf Steiner een in de hele mensheidsgeschiedenis nog nooit eerder vertoonde impuls: een speciale cultus voor kinderen, gehouden op een niet gewijde plaats (een schoollokaal), door niet ingewijde leken (leraren); een impuls met potentie voor de toekomst.<br />
<br />
Herbert Hahn deelde zijn ervaringen in een cursus voor priesters van de Christengemeenschap. En dat vormt de inhoud van dit boek.<br />
Bijna dertig jaar geleden werd het vertaald door Gerda Janmaat en Franske van Bilderbeek en uitgegeven door het Vrij Pedagogisch Centrum. Omdat die eerste druk al heel lang niet meer verkrijgbaar is, is vanuit de Vakgroep Religieuze Oriëntatie van de vrijescholen en de Landelijke Werkgroep Religie van de sociaal-therapeutische instellingen besloten om het boek opnieuw uit te brengen.<br />
<br />
De meeste mensen vinden het vanzelfsprekend dat kinderen onderwijs krijgen in taal en rekenen en in de kunstzinnige vakken als muziek, tekenen, schilderen. Voor handarbeid en handwerken worden vanzelfsprekend lesuren ingezet. Maar voor religieuze opvoeding schrikken heel veel mensen terug, misschien door eigen negatieve ervaringen met kerkinstituten, door algemeen maatschappelijk aanvaarde opvattingen, door eigen twijfel of angst om kinderen misschien te indoctrineren. Terwijl er aan de ander kant een grote vraag is naar spiritualiteit is te bespeuren.<br />
<br />
Herbert Hahn vertelt met voorbeelden, achtergronden en praktische handvatten hoe je op een vrije manier religieuze oriëntatie en godsdienstonderwijs vorm kunt geven. Het bevat ook vele gezichtspunten voor wie zichzelf toegangswegen zoekt tot het religieuze.<br />
<br />
<a href="https://cichorei.vrijeboeken.com/book/9789491748905-levensbronnen-van-de-ziel.html" target="_blank">klik hier om naar de webpagina van Cichorei te gaan</a>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-55278260430580048822019-04-20T18:45:00.002+02:002019-04-28T22:48:46.666+02:00Surrexit Christus hodie<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWdpy7lHsVSPKpOpLvaXUe04e9dWr83_YjGP64lqebFxYH_KPtHOoGYcGFTOA25szg2jGBp6EB6cSelD8aI1b-yVtOdmY2WurSGiRaDAvllfmXaIcF-bKbAKfBOlQ9gYyvlGl_OdKmPkk/s1600/IMG_2144.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1200" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWdpy7lHsVSPKpOpLvaXUe04e9dWr83_YjGP64lqebFxYH_KPtHOoGYcGFTOA25szg2jGBp6EB6cSelD8aI1b-yVtOdmY2WurSGiRaDAvllfmXaIcF-bKbAKfBOlQ9gYyvlGl_OdKmPkk/s400/IMG_2144.jpg" width="300" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Museum Catharijneconvent - Utrecht</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<h3>
<div style="text-align: center;">
Surrexit Christus hodie</div>
<div style="text-align: center;">
Alleluia</div>
</h3>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
Na de sabbat, bij het aanbreken van de eerste dag van de week, kwamen Maria Magdalena en de andere Maria bij het graf kijken. Op dat moment ontstond er een geweldige aardbeving, want een engel van de Heer daalde neer uit de hemel, kwam naderbij, wentelde de steen weg en liet zich erop neer. Zijn gedaante was als de bliksem en zijn gewaad wit als sneeuw. De wachters beefden van vrees voor hem en zij werden als doden. De engel nam het woord en sprak tot de vrouwen: ‘Jullie, wees niet bevreesd. Ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde, zoeken. Hij is niet hier, want hij is opgestaan, zoals hij heeft gezegd. Kom en zie de plaats waar hij heeft gelegen.<br />
(Matt.28:1-6)<br />
<br />
Toen de sabbat voorbij was, kochten Maria van Magdala en Maria de moeder van Jakobus, en Salome geurige kruiden om hem te balsemen. Nog vroeg in de ochtend van de eerste dag van de week kwamen ze bij het graf; de zon was juist opgegaan. Ze zeiden tegen elkaar: ‘Wie zal voor ons de steen voor de ingang van de grafkamer wegrollen?’ Maar toen ze opkeken, werden zij gewaar, dat de steen al was weggerold. Deze steen was zeer groot. Binnengegaan in de grafkamer, zagen zij aan de rechterzijde een jongeling zitten bekleed met een wit lang gewaad, en zij schrokken. Maar hij sprak tot hen: ‘Schrik niet! Jullie zoeken Jezus, de Nazarener, de gekruisigde. Hij is opgestaan, hier is hij niet. Hier is de plaats waar zij hem hebben neergelegd.<br />
(Mrc.16:1-6)<br />
<br />
Op de eerste dag van de week gingen zij in de vroege ochtendschemering naar het graf, met de balsemkruiden, die ze hadden bereid. Zij vonden de steen voor de grafkamer weggerold, en toen ze naar binnen gingen, vonden ze het lichaam van de Heer Jezus niet.<br />
Terwijl zij daarover verbijsterd waren, stonden er twee mannen in stralend witte gewaden bij hen. Toen zij van schrik het hoofd naar de grond bogen, zeide de mannen tegen hen: ‘Waarom zoeken jullie de levende bij de doden? Hij is niet hier, want hij is opgestaan. Herinner je wat hij tegen jullie sprak, toen hij nog in Galilea was en zei: De Mensenzoon moet in de handen van de zondige mensen worden overgeleverd en worden gekruisigd en op de derde dag opstaan? Nu herinnerden ze zich zijn woorden.<br />
(Luc.24:1-8)<br />
<br />
Ga snel op weg en zeg tegen zijn leerlingen: Hij is opgestaan uit de doden; en kijk, hij gaat jullie voor naar Galilea; daar zullen jullie hem aanschouwen. Let op, ik heb het jullie verzegd.<br />
Zij gingen snel weg bij het graf, vervuld van eerbiedige vrees en grote vreugde, en liepen naar zijn leerlingen om het bericht over te brengen. Daar kwam Jezus hen tegemoet en sprak: Wees gegroet. Ze gingen naar hem toe, grepen zijn voeten en lagen in aanbidding voor hem neer. Toen zei Jezus tegen hen: ‘Wees niet bevreesd, ga mijn broeders en zeg hun, dat zij naar Galilea moeten gaan; daar zullen zij mij zien.’<br />
(Matt.28:7-10)<br />
<br />
Maar ga nu tegen zijn leerlingen en tegen Petrus zeggen: Hij gaat jullie voor naar Galilea; daar zullen jullie hem zien, zoals hij jullie heeft gezegd. Buiten gekomen vluchtten weg bij het graf, want ze beefden schrik en waren buiten zichzelf. Ze waren zo otzet dat ze tegen niemand iets zeiden.<br />
(Mrc.16:7-8)<br />
<br />
Herrezen op de eerste dag van de week verscheen hij eerst aan Maria van Magdala, bij wie hij zeven demonen had uitgedreven. Ze ging de boodschap vertellen aan hen die steeds bij hem geweest waren en die nu treurden en weenden. Maar toen zij hoorden dat hij leefde en dat zij hem had gezien, geloofden ze het niet.<br />
(Mrc.16:9-11)<br />
<br />
Het waren Maria van Magdala en Johanna en Maria, de moeder van Jakobus. Ook enkele andere vrouwen die bij hen waren, zeiden het tegen de apostelen. Die beschouwden het als kletspraat en zij geloofden hen niet. Maar Petrus stond op en liep naar de grafkamer. Toen hij zich bukte, zag hij alleen de linnen doeken liggen; hij ging weer weg, met verwondering denkend aan wat hij had gezien.<br />
(Luc.24:10-12)<br />
<br />
Op de eerste dag van de week, in de vroege morgen, terwijl het nog donker is, komt Maria Magdalena bij het graf. En zij ziet, dat de steen van de grafstede is weggenomen. Ze loopt naar Simon Petrus en de andere leerling, hij die Jezus liefhad, en zegt tegen hen: Zij hebben de Heer uit de grafkamer weggehaald en wij weten niet waar ze hem hebben neergelegd. Toen begaven Petrus en de andere leerling zich op weg en gingen naar het graf. Ze liepen samen, maar de andere leerling liep vooruit, sneller dan Petrus, en hij kwam als eerste bij de grafkamer. En toen hij zich voorover bukte, zag hij de doeken die daar lagen, maar hij ging niet naar binnen. Daarna kwam ook Simon Petrus, die hem volgde, en ging de grafkamer binnen. Hij zag de doeken die daar lagen; de zweetdoek die zijn hoofd had bedekt, lag niet bij de andere doeken, maar afzonderlijk ineengerold op een andere plaats. Nu ging ook de andere leerling, die het eerst bij het graf was gekomen, naar binnen en hij zag en geloofde. Want voor die tijd hadden zij het schriftwoord niet begrepen, dat hij zou opstaan uit de dood. De leerlingen keerden daarna weer naar huis terug.<br />
Maria was wenend bij het graf blijven staan. Nog altijd wenend boog zij zich voorover om in de grafkamer te kijken en zij ziet twee engelen in witte gewaden, één zittend aan het hoofdeind en één aan het voeteneind van de plaats waar het lichaam van Jezus had gelegen. Zij vragen haar: Vrouw, waarom ween je? Zij zegt tegen hen: Zij hebben mijn Heer weggenomen en ik weet niet waar ze hem hebben neergelegd.<br />
Toen zij dit gezegd had, keek zij om en zag achter zich Jezus staan, maar ze begreep niet, dat het Jezus was.<br />
Jezus zegt tegen haar: Vrouw, waarom ween je, wie zoek je? Zij meent dat het de tuinman is en zegt tegen hem: Heer, als jij hem hebt weggebracht, zeg mij waar je hem hebt neergelegd; dan zal ik hem halen. Jezus zegt tegen haar: Maria! Ze draait zich om en zegt in het Hebreeuws: Rabboeni! - Dat betekent: meester. Jezus zegt tegen haar: Houd me niet vast. Want ik ben nog niet opgestegen naar de Vader. Maar ga naar mijn broeders zeg hun: ik stijg op naar mijn Vader jullie Vader, mijn God en jullie God. Zo komt Maria Magdalena ging bij de leerlingen met de boodschap: Ik heb de Heer gezien en dit is wat hij tegen heeft gezegd.<br />
(Joh.20:1-18)<br />
<br />
Daarna verscheen hij in een andere gedaante aan twee van hen toen die onder weg waren en over de velden liepen. Zij keerden terug en brachten de anderen de boodschap, maar ook hen geloofd zij niet. (Mrc.16:12-13)<br />
<br />
Op dezelfde dag waren ook twee van hen onderweg naar een dorp, zestig stadie van Jeruzalem gelegen, Emmaüs genaamd. Zij spraken met elkaar over alle gebeurtenissen. Terwijl zij zo spraken en van gedachten wisselden, kwam Jezus zelf naderbij en ging met hen mee. Maar hun ogen waren bevangen, zodat ze hem niet herkenden. Hij zei tegen hen: Wat zijn het voor gesprekken die jullie zo onderweg met elkaar voeren? Toen bleven ze met een droevig gezicht staan.<br />
Een van hen, die Kléopas genaamd, gaf hem antwoord: Ben jij de enige vreemdeling in Jeruzalem, dat niet weet wat daar deze dagen is gebeurd? Hij zei tegen hen: Wat bedoel je? Zij zeiden tegen hem: Wat er is gebeurd met Jezus de Nazarener, een profeet was, machtig in woord en daad voor God en het hele volk; en hoe onze hogepriesters en de Hoge Raad hem hebben overgeleverd o, hem ter dood laten veroordelen en te kruisigen. Wij hoopten zelfs, dat hij de verlosser van Israël zou worden. Maar al met al is het nu de derde dag sinds dit alles is gebeurd. Bovendien hebben enige vrouwen uit onze kring ons in verwarring gebracht. Zij kwamen in de vroege ochtend bij het graf, maar hebben zijn lichaam niet gevonden en zij kwamen zeggen, dat zij zelfs een verschijning van engelen hadden gezien, die zeiden dat hij leeft. Enigen van ons zijn naar het graf gegaan en hebben alles aangetroffen, zoals de vrouwen hadden gezegd; maar hem hebben zij niet gezien.<br />
Toen sprak hij tot hen: O onwetenden, met te trage harten om te geloven in alles wat de profeten hebben gezegd. Moest de Christus niet op deze wijze lijden om zijn eigenlijke wezen te kunnen openbaren? En beginnend bij Mozes en alle profeten legde hij hun uit wat in al de geschriften over hem is geschreven.<br />
Zo naderden zij het dorp waarheen ze op weg waren en hij maakte aanstalten, verder te gaan. Toen drongen zij bij hem aan: Blijf bij ons, want het is tegen de avond en de dag is al ten einde. En hij ging naar binnen en bleef bij hen. En terwijl hij met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, zegende en brak het en gaf het hun. Toen werden hun ogen geopend en zij herkenden hem. Maar hij werd onzichtbaar voor hen. Zij zeiden tegen elkaar: Brandde ons hart niet in ons, terwijl hij onderweg met ons sprak en de schriften voor ons opende? En onmiddellijk stonden zij op en keerden naar Jeruzalem terug. Daar vonden zij de elf en de anderen bijeen, die hen ontvingen met de woorden: De Heer is werkelijk opgestaan en is aan Simon verschenen. Zij vertelden wat er onderweg was gebeurd en hij zij hem onder het breken van het boord hadden herkend. Terwijl zij hierover spraken, stond hij zelf in hun midden staan en sprak: Vrede zij met jullie.<br />
(Luc. 24:13-36)<br />
<br />
Het laatst verscheen hij aan de elf terwijl ze aan tafel aanlagen. Hij verweet hun hun ongeloof en de verharding van hun hart, omdat ze hen die hem hadden geschouwd nadat hij was herrezen, niet hadden geloofd.<br />
(Mrc.16:14)<br />
<br />
Toen het avond was geworden op die dag, de eerste dag van de week, en de deuren fan het vertrek waar de leerlingen waren uit vrees voor de Joden, waren gesloten, kwam Jezus.Hij stond in hun midden en zei tegen hen: Vrede zij met jullie. En bij deze woorden toonde hij hun zijn handen en zijn zijde. De leerlingen waren vol vreugde toen zij de Heer zagen. Nogmaals zei hij tegen hen: Vrede zij met jullie. Zoals de Vader mij heeft gezonden, zo zend ik jullie. En toen hij dit had gezegd, liet hij zijn adem naar hen toestromen en zei tegen hen: ontvang heilige Geest! Van wie je de zonden afneemt, die zijn daarvan bevrijd; wie je de zonden laat behouden, die blijven eraan gebonden. (Joh.20:19-23)<br />
<br />
===<br />
vertaling van de teksten: Ton Besterveld<br />
Uitgave van De ChristengemeenschapJoep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-42522694964135718102019-04-08T21:15:00.000+02:002019-04-08T21:18:21.324+02:00Christus’ daden voor de ontwikkeling van mens en mensheid<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJnIZEWncAgM0uyKM44kD709AcvkJW-XFko7S2sXRDbupMIGhh6mDC7EwgJdtG4zBbUp8LImKAUWTppgwWQq3wHNLRjpnnIUAsLko3dMa6-mTJ_PC2YEn6lOoVeGwbLFt3fRiff9yAxKU/s1600/10sanctu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1097" data-original-width="900" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJnIZEWncAgM0uyKM44kD709AcvkJW-XFko7S2sXRDbupMIGhh6mDC7EwgJdtG4zBbUp8LImKAUWTppgwWQq3wHNLRjpnnIUAsLko3dMa6-mTJ_PC2YEn6lOoVeGwbLFt3fRiff9yAxKU/s400/10sanctu.jpg" width="327" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: start;"><div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 14px; text-align: justify;">Christus Pantocrator</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 14px; text-align: justify;"> Mozaïek Cappella Palatina, Palermo Italië</span></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Naast de bekende zeven zogenaamde ‘Ik-ben-woorden’ in het evangelie volgens Johannes vinden we in de Apocalyps, geschreven door dezelfde Johannes, er nog een: <i>‘Ik ben de Alfa en de Omega’</i>, de oorsprong en het einde (Openbaringen 1:8, 21:6 en 22:13). Dit Ik-ben-woord wijst op ontwikkeling, op een weg waarvan het Christuswezen blijkbaar het begin en het einde vormt.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In deze bijdrage kijken we naar de ontwikkeling van de aarde, naar mens en mensheid in het algemeen, dan naar de individuele mens, in het bijzonder het kleine kind.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>De ontwikkeling van aarde en wat daaraan vooraf ging</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Het boek Genesis beschrijft het begin van de schepping: <i>‘In het begin schiep God de hemel en de aarde.’</i> In het Hebreeuws staat er<i>: ‘Bereshit bara Elohim et hashamayim ve'et ha’aretz.’</i> Het woord ‘Elohim’ staat er in het Hebreeuws in het meervoud. Het enkelvoud is ‘El’ - god, waaraan ook de naam Allah verwant is. Dus er staat: <i>‘In het begin schiepen de Goden de hemel en de aarde.’</i> Bij Rudolf Steiner kunnen we vinden, dat er aan de schepping van de aarde en de mens verschillende planetaire fases vooraf gingen, die we ook mogen opvatten als een voorbereiding van de ontwikkeling die wij nu als mensen meemaken. Tijdens die aan de aarde voorafgaande zogenaamde planetaire fases maakten wezens van de hiërarchieën die boven de mens staan, een ontwikkeling door. Terwijl zij dit deden bereidden zij ook de organisatie van de mens en de aarde voor. Op de Oude Saturnus, die bestond uit warmte, ondergingen de Archai, Oerkrachten of Heerschappijen een mensheidsontwikkeling. Op de Oude Zon was de beurt aan de Aartsengelen, op de Oude Maan voltrokken de Engelen een mensheidsontwikkeling, d.w.z. zij werden vanuit een groepsziel tot individuele wezens. Behalve dat gedurende deze planetaire ontwikkelingsfasen het fysieke lichaam, het etherlichaam en het astraallichaam werden voorbereid, werden ook de ruimtedimensies geleidelijk aan de schepping toegevoegd: warmte kan alles doordringen en heeft van zichzelf eigenlijk geen echte ruimtedimensie. Het karakter van licht is, dat het verschijnt in lineaire ééndimensionale vorm. Tegelijk met het licht ontstond op de Oude Zon ook schaduw: de lucht. Rudolf Steiner beschrijft dat we ons de Oude Maan mogen voorstellen als een soort spinaziesoep, d.w.z. een vloeibare substantie met daarin drijvend plantaardige verschijningsvormen, zoals bladeren en misschien iets wat op schors leek. De ruimtelijke dimensie was zoals we dat kennen van water en van het plantenrijk: tweedimensionaal.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">En dan volgt de aarde-ontwikkeling. De goden willen een ruimte scheppen waarin de volgende hiërarchie een ontwikkeling kan doormaken. Na warmte, licht en water ontstaat het concrete minerale, het fysieke. Als derde dimensie wordt ook boven-onder toegevoegd en de mens zou een wezen moeten worden, dat zelf ook voor-achter, links-rechts en boven-onder in zich zou dragen om in de driedimensionale ruimte een Ik-ontwikkeling te gaan.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">En zo scheppen de Elohim de mens: <i>‘En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; man en vrouw schiep Hij hen.’</i> (Genesis 1:27). De mens was mannelijk/vrouwelijk en wat daarmee beschreven wordt, dat is het door de goden gedachte en gewilde oerbeeld van de mens, bestemd om als tiende hiërarchie een Ik-ontwikkeling te gaan in een driedimensionale planetaire fase. Mens en aarde zijn dan nog één geestelijk ‘embryonaal’ wezen, in de traditie van de Joodse Kaballa, ‘Adam Kadmon’ (oermens) of ook ‘Adam Elyon’ of ‘Adam Ila’ah’ genoemd. De Edda, de Germaanse mythologie, spreekt over de reus Ymir, uit wiens lichaam de hele aardse ruimte geschapen wordt. En in de Chinese mythologie begint de schepping met eenzelfde beeld: de god Pangu.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>De gevolgen van de zondeval voor de mens</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Om tot Ik-bewustzijn te komen en een Ik-ontwikkeling te kunnen gaan moet je weerstand ontmoeten en moest er een dam worden opgeworpen tussen mens en wereld. De goden moesten toestaan dat het oerbeeld van de mens uiteen zou vallen. En zo lezen we in Genesis 2 over de scheiding van de geslachten en in Genesis 3 over de zondeval van de mens. Adam en Eva eten van de appel, zij namen iets van wat nog buiten hen was, op in hun organisatie. Uit de geesteswetenschap weten we dat door de verleiding van Lucifer de mens een vals Ik kreeg ingeplant in zijn astraallichaam, waardoor niet alleen de menselijke organisatie maar zelfs de hele aarde verdichtte: het dierenrijk, het plantenrijk en zelfs het rijk van de mineralen verdichtte en verhardde.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Sij aten en in de eigen stond</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>wierd heel de waerelt met verwond.</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i></i></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In de menselijke organisatie traden verschuivingen op waardoor de menselijke zintuigen ‘geopend’ werden, de mens aardesubstantie tot voedsel moest gaan gebruiken en zijn stofwisselingsorganisatie en kliersysteem kregen en een andere wijze van voortplanten. Zelfs het menselijk bloed verloor zijn oorspronkelijke etherische kwaliteit en werd een drager van instincten, driften en begeerten, kortom van egoïsme.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Ick heb ontfangen een gebodt</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>al van den allerhoogsten god </i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>dat ick Adam en Eva heden </i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>verjaghe uyten hof van Eden </i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Soo gaet dan henen voor altyt,</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>bebouwt het veldt met noeste vlyt!</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>int zweet uws aanschyns eet u broot</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Adam - en Eva ghy met noot</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>draegt uwe kinders ondert harte</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>vermenichvuldigt sy u smarte. </i>*)</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">De luciferische tegenstandersmacht wierp de mens terug naar de bestaansvorm, zoals die was op de Oude Maan, d.w.z. een tweedimensionale toestand. De mens werd teruggeworpen in een horizontale bestaansvorm. Rudolf Steiner beschrijft, dat de mens door de zondeval werd tot een krab-achtig wezen, dat zich op vier ledematen moest voortbewegen. Dit alles gold voor de lichamelijke organisatie van de mens: voor zijn astraallichaam, etherlichaam en fysiek lichaam. Een ander deel van de mens werd ter bescherming opgenomen in de loge van de geestelijke werelden, totdat de tijd zou komen dat het zich weer met de aardse menselijke organisatie zou kunnen verbinden: de geest- en zielen-wezensdelen van Adam, de mens.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Drie geestelijke voorstadia van het mysterie van Golgotha</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Vanuit de hoogste regionen kwam het Christuswezen de mensheid tegemoet. Het openen van de zintuigen als gevolg van de zondeval was voor de mens een enorm pijnlijke ervaring. Als eerste daad verbond het Christuswezen zich met de geest-ziel van Adam en richtte de mens weer op terug in zijn verticale positie. Daarmee kon de mens weer afstand nemen van de zintuigwereld. Dit vond plaats in de Lemurische tijd. De mens leerde weer te staan. Een tweede daad voltrok zich in de Atlantische tijd, waarbij het Christuswezen zich opnieuw met de geest-ziel van Adam verbond en het driftleven van de mens werd gereinigd. Daarmee kreeg de mens het vermogen om niet langer slechts te brullen of te krijsen, maar om zich te uiten in de verschillende vocalen, klinkers. d.w.z. de mens leerde om zingend zijn emoties te uiten, een soort spreken. Tenslotte verbond het Christuswezen zich nog eenmaal met de geest-ziel van Adam en gaf de mens het vermogen om de medeklinkers in zijn spraak op te nemen. Alle medeklinkers in de taal zijn nabootsingen van verschijnselen in de buitenwereld. Met de klinkers drukt de mens nog steeds de gevoelens van zijn eigen binnenwereld uit. Met het opnemen van de medeklinkers kreeg de mens het vermogen om de buitenwereld in beelden te verinnerlijken, d.w.z. het vermogen om te denken. Zo werd de lichamelijke organisatie van de mens, die door de zondeval was gecorrumpeerd, enigszins hersteld. Tenslotte voltrok het Christuswezen met het mysterie van Golgotha zijn grootste liefdesdaad: bij de verrijzenis stond het oorspronkelijke oerbeeld van de mens – zoals het ooit door de goden was gedacht en gewild – op uit het graf. <i>‘Ecce homo’ - ‘Zie de mens’</i>, sprak Pilatus al voordat Christus-Jezus op Golgotha stierf. Wat bedoelde Pilatus daarmee ‘Zie de mens - zoals hij oorspronkelijk bedoeld was.’?</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Het kleine kind</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Ieder mensenkind herhaalt in de eerste drie levensjaren de drie ontwik-kelingsstappen die de mensheid met behulp van het Christuswezen heeft kunnen zetten. Het duurt een jaar voordat het kind kan staan en lopen. Daarvoor moet het evenwichtszintuig en de eigenbewegingszin worden geoefend. De functie van het evenwichtsorgaan is van een enorm groot belang bij het zich oprichten uit de zwaartekracht, omdat door middel van het evenwichtsorgaan het geestwezen van de mens zich kan verbinden met de driedimensionale ruimte van de fysieke wereld. En alléén op de aarde kan de mens zijn zelfbewuste Ik-ontwikkeling gaan. Middels de levenszin leert het kleine kind zich in te voegen in het ritme van dag en nacht, van slapen en waken, leert het wennen aan de vaste tijden om te eten. Die ritmes gelden niet in de voorgeboortelijke werelden. Volgens Rudolf Steiner zijn de hoogste geestelijke wezensdelen van de mens in deze lichaamszintuigen werkzaam.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In het tweede levensjaar gaat het kind spreken. Het is ongelooflijk welke hoeveelheid nieuwe woorden een kind elke dag leert en leert gebruiken. Tenslotte ontwaakt rond het derde levensjaar ook het geheugen, maakt een kind een begin met het denken. Deze hele ontwikkeling doet het kind onder leiding van hogere geestelijke wezens, het doet het niet zelf. Pas rond het derde levensjaar ontstaat het zelfbewustzijn, dat eigenlijk een element van de zondeval in zich draagt. Het is het lagere ik in het wilsleven van de mens, maar dat eigenlijk is gebaseerd op instinct, drift, begeerte, kortom op egoïsme. Dat leeft in onze stofwisseling en ons bloed. De opvoeding moet ertoe leiden, dat de wilskrachten worden opgetild tot het gebeid van het door het hogere Ik gestuurde motief.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Evangelie en Onze Vader</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In de traditie van de Katholieke kerk klonken na de evangelielezing in de Heilige Mis de volgende woorden, die tegenwoordig niet meer gebruikt worden:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>‘Per evangelica dicta deleantur nostra delicta’</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Moge door de woorden van het evangelie onze zonden worden uitgewist.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In de Mensenwijdingsdienst van de Christengemeenschap klinkt een soort-gelijke bede:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify; text-indent: 36px;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Het woord van het evangelie</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify; text-indent: 36px;">
<span style="font-kerning: none;"><i>delgt uit onze woorden</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify; text-indent: 36px;">
<span style="font-kerning: none;"><i>wat onrein in hen is.’</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">En ook in de Offerhandeling, de cultus die Rudolf Steiner aan de Waldorf-schoolbeweging en daarmee aan de hele antroposofische beweging heeft doorgegeven, klinkt:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>‘Wij verheffen onze ziel </i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>tot U, o Christus.</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Uw evangelie</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>als het reine woord</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>delgt wat onrein is </i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; margin-left: 36px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><i>uit onze woorden.</i></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 16px; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">In het verheffen van de ziel tot Christus klinkt iets door wat nog verwijst naar het leren staan en lopen van de mensheid als geheel, en van ieder individueel mensenkind, het zich oprichten uit de zwaartekracht. Bij het luisteren naar de woorden van het evangelie gaat men traditiegetrouw ook staan. Maar zouden we dit niet met meer inzicht kunnen verstaan en deze gewoonte en woorden ook letterlijk nemen? Wat doet het, wanneer wij bijvoorbeeld met regelmaat hardop passages uit de evangeliën lezen, bijvoorbeeld de perikoop van de actuele week?</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Of …. wat doen we voor de aarde, voor de medemens en voor onszelf, wanneer we elke dag hardop het gebed uitspreken, dat Christus zelf gegeven heeft, het Onze Vader? Het is bekend, dat Rudolf Steiner dat gebed elke dag hardop sprak. Zijn huisgenoten tijdens de Berlijnse tijd hoorde hem door de muren heen. Toen hij later met Ita Wegman werkte aan het boek: <i>‘Grondslagen voor een verruiming van de geneeskunde’</i>, kwam hij iedere dag van zijn ziekbed om het Onze Vader staande en luid te bidden.</span></div>
<br />
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Dat is een gedachte waarmee ik wilde eindigen: Kun je met het lezen van het evangelie of het hardop bidden van het Onze Vader, aansluiting vinden bij dat geestelijke wezen, dat de mensheid in oeroude tijden, en in onze vroege jeugd ieder van ons individueel heeft leren staan/lopen, spreken en denken? Wat zou dat kunnen betekenen voor de aarde en de mensheid?</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span>
<span style="font-kerning: none;">*) uit: Oberufer Paradijsspel</span><br />
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Bron:</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-family: "Times New Roman"; font-size: 14px; font-stretch: normal; line-height: normal; text-align: justify;">
<span style="font-kerning: none;">Deze bijdrage is eerder verschenen in NIEUWBRIEF No.13 van de <b>Landelijke Ledengroep Christologie en Antroposofie</b> van de Antroposofische Vereniging.</span></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-13423753626727318532019-03-27T21:11:00.000+01:002019-04-01T17:44:45.473+02:00Laetare - 4e zondag in de Vastentijd<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOTCcSGR-uR5PxTYClzj-mAiCnr4D0proVSNvpyrrvREni-yYN9JCDhKp3uSXnQdj_H3WvcrQWtknFCmnizaerj5uADNwkLBwMU3kvNB1w0EZOMBWw8qt4qjX7RzojDkxcDtxwJ-1ICWc/s1600/feeding-the-five-thousand.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="564" data-original-width="1000" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOTCcSGR-uR5PxTYClzj-mAiCnr4D0proVSNvpyrrvREni-yYN9JCDhKp3uSXnQdj_H3WvcrQWtknFCmnizaerj5uADNwkLBwMU3kvNB1w0EZOMBWw8qt4qjX7RzojDkxcDtxwJ-1ICWc/s400/feeding-the-five-thousand.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Spijziging van de vijfduizend<br />
(Victoria and Albert Museum - Londen)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Johannes 6 : 1 – 15 De spijziging van de vijfduizend</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">In eerdere bijdragen op deze blog hebben we al veel over deze perikooptekst voor de 4e zondag in de vastentijd gedeeld.</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Na de spijziging van de vijfduizend mensen wilden deze zich meester maken van Jezus om Hem tot koning uit te roepen. Hij trok zich daarop terug op de berg, alleen. Toen dan de apostelen zonder Hem per boot over het meer terug naar Kapernaüm voeren, zagen zij Hem over het meer naar zich</span><span style="font-kerning: none;"> toe komen. Overigens moet men ook hier de evangelie-taal leren lezen zoals het bedoelt is: in beelden. Zowel ‘op de berg’, als ‘in de boot’ wijzen op een situatie die zich afspeelt in het beleven tijdens de meditatie. Vaak leest men bij zo’n belevenis in het geestesgebied - bijvoorbeeld ook wanneer zich een engel aandient - de geruststellende woorden ‘Vrees niet’. Hier horen ook de apostelen deze woorden, nu gesproken dor </span>Christus<span style="font-kerning: none;"> : ‘Ik ben, vrees niet.’ </span>En verder staat er eigenlijk alleen dat zij Hem naar zich toe zagen komen. Er staat niet letterlijk dat Hij over het meer wandelde. En dan:<i> 'Toen wilden zij Hem in de boot nemen en onmiddellijk bereikte de boot de kust waar zij op aanvoeren’</i> (6:21). Zij nemen dus Christus, het kosmische Ik-Ben-wezen, bij zich in de boot en komen meteen weer terug in de wereld van het concrete dagbewustzijn.</div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Na deze passage vertelt het evangelie dat de mensen uit de menigte de volgende dag zelf ook overvoeren naar Kapernaüm. Zij begrepen niet hoe Jezus daar gekomen was, want ze hadden de apostelen zonder Hem in hun boot zien wegvaren.</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Een gesprek ontspint zich, waarmee de evangelist licht werpt op het karakter van het brood, dat de mensen bij de spijziging hebben ontvangen. Want het gaat niet om gewoon brood, maar Christus duidt op de geestelijke en levenbrengende krachten, die van Zijn eigen wezen uitgaan: ‘<i>Want het brood van God <b>is Hij die uit de hemel neerdaalt</b> en aan de wereld leven geeft.’</i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Amen, amen, ik zeg jullie: Jullie zoeken mij niet omdat jullie tekenen hebben gezien, maar omdat jullie van de broden hebben gegeten en zijn verzadigd. Doe geen moeite voor vergankelijk voedsel, maar werk voor voedsel dat blijvend is en in het eeuwige leven voert: <i>het voedsel dat de Mensenzoon je zal geven:</i> want God, de Vader heeft Hem door zijn zegel bevestigd. (6:16-28)</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Daarop vroegen zij Hem: Wat moeten wij doen om de werken van God te verrichten? </span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Jezus antwoordde hun: <i>Dit is het werk van God: dat je gelooft in Hem die Hij heeft gezonden. </i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Zij vroegen Hem: Wat voor teken doe je, zodat wij kunnen zien en je geloven? Welk werk verricht je? Onze vaderen hebben het manna gegeten in de woestijn, zoals geschreven staat: ‘Brood uit de hemel gaf Hij hun te eten.’ </span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Jezus zei tegen hen: </span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Amen, amen, ik zeg jullie: Niet Mozes heeft jullie het brood uit de hemel gegeven, maar mijn Vader geeft het ware brood uit de hemel. </span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Want het brood van God is Hij die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld leven geeft. </i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Zij zeiden tegen Hem: Heer geef ons altijd dit brood.</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Jezus zei tegen hen:<i> <b>Ik ben</b> het brood dat leven geeft.</i> (6:32-35)</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Hier vinden we een link met de spijziging van de vijfduizend en we lezen enkele richtinggevende zinnen na elkaar.</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">‘<i>Want het brood van God is </i><b>Hij</b><i> die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld leven geeft.’ (6:32)</i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i>‘Dit is het werk van God: dat je gelooft in Hem die Hij heeft gezonden.’</i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i>‘Want het brood van God is Hij die uit de hemel neerdaalt en aan de wereld leven geeft.’ (6:33)</i></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">‘<i><b>Ik ben</b> het brood dat leven geeft.’</i> (6:35)</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 15px;">
<span style="font-kerning: none;"></span><br /></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">Verderop in dit evangelie-hoofdstuk lezen we nog:</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;">
</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><i>Ik ben het brood dat leven geeft. […] Dit is het brood, dat uit de hemel neerdaalt opdat ieder ervan eet en niet sterft. Ik ben het levende brood, dat uit de hemel is neer gedaald, ; als iemand van dit brood eet, zal hij leven door de tijden heen En dit brood is mijn lichaam, dat ik zal geven voor het leven van de wereld. </i>(6:48-51)</span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
<div style="font-family: arial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><br /></span></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-63098838097056530802019-02-27T17:17:00.002+01:002019-04-03T17:31:02.939+02:00Estomihi (7e zondag voor Pasen)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj737ABhNBduSXP5ZbSjiE1PCCfb7TQvoFZUxKfEcYZ1tBFe3Od7IDyqXAgbSl1K9h1Lm8Fz8yOfLXoNw3IGosUYSAT1XrZdUy9C34T0V7GE4HAFyahqfymxfDdb_nbq5FCVNT8oq5xzNs/s1600/2armadio.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><img border="0" data-original-height="1076" data-original-width="1400" height="306" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj737ABhNBduSXP5ZbSjiE1PCCfb7TQvoFZUxKfEcYZ1tBFe3Od7IDyqXAgbSl1K9h1Lm8Fz8yOfLXoNw3IGosUYSAT1XrZdUy9C34T0V7GE4HAFyahqfymxfDdb_nbq5FCVNT8oq5xzNs/s400/2armadio.jpg" width="400" /></span></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><div style="font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-kerning: none;">Fra Angelico: Scenes uit het leven van Christus (1451-52)</span></div>
<div style="font-size: 11px; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-kerning: none;">Museo di San Marco, Florence</span></div>
</td></tr>
</tbody></table>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br />
</span></span> </span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></span></span>
<h3>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="-webkit-font-kerning: none;"><span style="font-family: "helvetica neue" , "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b>Lucas 18 : 31 – 43 Aankondiging van het Lijden en genezing van een blinde</b></span></span></span></span></h3>
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>En Hij nam de twaalf bij zich en zei tegen hen: Nu gaan wij naar Jeruzalem en alles wat de profeten hebben geschreven over de Mensenzoon zal zijn voltooiing vinden. Want hij zal worden uitgeleverd aan de ongelovigen, bespot en mishandeld en bespuwd worden; Zij zullen hem geselen en doden; en op de derde dag zal Hij opstaan. Maar dat drong niet tot hen door; deze uitspraak bleef voor hen verborgen en zij begrepen niet wat hij zei.</i></span></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">(vertaling: Ton Besterveld)</span></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br />
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Vanaf de zondag Septuagesima zijn we begonnen aan de kring van zondagen rond Pasen. Op deze zondag (Estomihi - of ook wel Quinquagesima) lezen we uit het evangelie volgens Lucas (18) een aankondiging van het komende lijdenstijd. Het is de zondag van het carnaval, dat zal eindigen met Aswoendag.</span></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br />
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="text-align: left;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>‘De wereld dreigt te bedwelmen de in de ziel geboren kracht’</i></span></span></div>
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br />
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">Zo luiden de eerste regels van Rudolf Steiners 46e weekspreuk. Wanneer we de kring rond Pasen aanhouden en</span><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"> </span></span>die nu lezen, herkennen we daarin de kracht van de reeds vanaf Maria Lichtmis weer ontluikende en ontkiemende natuur. In het feest van Carnaval kan de mens daar nog even in meegaan. Maar dan volgt het moment van inkeer. We gaan op weg naar Jeruzalem, waar hij zal worden uitgeleverd. Wat toen en daarginds gebeurde is ingeschreven in het jaarritme van de aardeplaneet. De Ik-kracht die gedurende de wintertijd in de ziel geboren is, dreigt bedwelmd te worden. </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal; min-height: 12px;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-kerning: none;"></span><br />
</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-color: rgb(0, 0, 0); -webkit-text-stroke-width: initial; font-stretch: normal; line-height: normal;">
<div style="text-align: left;">
<span style="font-kerning: none;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>‘Herinnering, treedt nu vanuit geestesdiepten lichtend in verschijning</i></span></span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i>En versterk in mij het schouwen, dat slechts door wilskracht zichzelf in stand kan houden.’</i></span><br />
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><br />
</i></span> </div>
</div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-64921567798315363342019-01-20T15:25:00.000+01:002019-04-03T17:28:21.450+02:00Het Belang van Religieuze opvoeding / Religie-onderwijs<i> <table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4Oi4E-OP6Pd7Bbvdjx2VyWEQR9vgQ3RnW32aXE7wxS3MPs1NwuKna5IIPGJnYGaTwxhSUe_6nabca2hlWRDfuSduFO5GX6Fd6ToDQVesNIewCZB45yXgM5ZxMzvwywZaEJ9bVqsV6pCA/s1600/06_3ce6a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="516" data-original-width="1119" height="183" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4Oi4E-OP6Pd7Bbvdjx2VyWEQR9vgQ3RnW32aXE7wxS3MPs1NwuKna5IIPGJnYGaTwxhSUe_6nabca2hlWRDfuSduFO5GX6Fd6ToDQVesNIewCZB45yXgM5ZxMzvwywZaEJ9bVqsV6pCA/s400/06_3ce6a.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Michelangelo: Schepping van de Mens (Adam)</i></td></tr>
</tbody></table>
</i><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Van nature is het kleine kind religieus. De overgave waarmee het de wereld en de medemensen waarneemt en vervolgens nabootst, is de voorwaarde waardoor het kleine kind leert staan en lopen, leert spreken en leert denken. In die eerste ontwikkelingsfase van zeven jaar worden de lichamelijke condities voor het schoolse leren aangelegd. Daarna voltrekt zich het leren niet meer via het imiteren, maar door navolging. De verbale instructie komt in de plaats van het visueel voordoen. </i><i><i>Dat wil zeggen dat het kind van nabootser tot navolger wordt</i>. Ook het religieuze element in de ziel moet vanaf die leeftijd op een andere manier </i><i><i>gevoed </i>worden, niet meer door het voorleven, maar door het gesproken woord, door vertellingen en met gesprek.</i></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><i>Vaak wordt tegengeworpen, dat men kinderen </i><i><i>daarmee </i>indoctrineert, terwijl het element van de vrijheid juist zou moeten heersen op het vlak van het geestesleven - het godsdienstige. Toch wees Rudolf Steiner steeds weer op het belang van de religieuze opvoeding en werd er in de eerste Vrijeschool in Stuttgart een vorm van godsdienstonderwijs ingericht, juist voor de kinderen van de fabrieksarbeiders van de Waldorf-Astoria sigarettenfabriek, kinderen van socialistisch gezinde ouders zonder kerkelijke achtergrond. Op een vrije manier werd het religieuze en het morele behandeld en besproken met de leerlingen. En ook voor de derde levens fase - de leeftijd in het Voortgezet Onderwijs - is het van het grootste belang om het onderwijs in het morele en het godsdienstige in de school een plaats te geven. In die leeftijdsfase gaat het - opnieuw met een andere invulling - om het nadenken over ideeën en opvattingen. Lessen maatschappijleer, levenskunst of ethiek kunnen dat niet of nauwelijks vervangen. Hierbij enkele passages uit voordrachten van Rudolf Steiner over dit aspect van het onderwijs:</i> </span><br />
<h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Die pädagogische Praxis vom Gesichtspunkte geisteswissenschaftlicher Menschenerkenntnis (GA 306) - Dornach, 18 april 1923</span></h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Het kenmerk van de vrijeschool zou moeten zijn om alle vraagstukken te beschouwen vanuit een pedagogische visie op het onderwijs, inclusief het godsdienstonderwijs. […] Vooral mensen die al het religieuze sowieso uit de cultuur willen uitbannen, die religie als iets overbodigs beschouwen, willen het godsdienstonderwijs vervangen door levenskunst, een soort lessen in ethiek. Die willen natuurlijk geen religie maar morele opvoeding. […] Maar dat is geen pedagogisch gezichtspunt. -</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Wat is dan eigenlijk wel een pedagogische visie? Een pedagogische visie kan alleen zijn, dat we ervan uitgaan - zoals het natuurlijk ook is - dat de mens eerst en vooral op jonge of jeugdige leeftijd, nog niet volledig mens is, maar nog volledig mens moet worden; dat men pas echt mens wordt in de loop van het leven. Dus je moet alle menselijke mogelijkheden opvoeden. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Wanneer nu iemand vanuit een pedagogische visie spreekt - vanuit het inzicht in de mens dat ten grondslag ligt aan de pedagogiek dat het kind zelfs met een religieuze instelling ter wereld komt - en zegt dat het kind gedurende de eerste zeven jaren zelfs tot in zijn lichamelijkheid religieus is, dan moet het toch overkomen dat, als men het godsdienstonderwijs wil vervangen door levenskunst, alsof men een van de ledematen van een mens, een been, niet wil laten groeien, alsof men ervan uitgaat: de mens heeft alles nodig, maar hij hoeft niet zijn been niet te vormen. Zoiets te willen weglaten, wat bij de mens hoort, komt voort uit fanatisme, maar nooit uit de pedagogie.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Voor zover hier overal pedagogische principes worden bepleit en pedagogische impulsen in ogenschouw worden genomen, komt de noodzaak van het godsdienstonderwijs gewoonweg voort uit pedagogisch gezichtspunten. Daarom hebben we, zoals ik al eerder zei, in de vrijeschool het vrije godsdienstonderwijs ingericht voor de kinderen, die anders niet-confessioneel zouden zijn, dat wil zeggen die geen godsdienstonderwijs zouden hebben gekregen volgens de Württemberger schoolwetgeving. […] Dit geeft ons de mogelijkheid om het religieuze leven weer terug te brengen in de school. Dat zal wellicht de beste religieuze vernieuwing zijn, wanneer je spreekt over het op een juiste manier cultiveren van het religieuze leven in de school, dat je ertoe komt om tegenwicht te bieden tegen datgene wat vandaag de dag als religieuze verlichting wordt gezien, door simpelweg te appelleren aan de oorspronkelijke religieuze aanleg van de mens. Ik beschouw het als een succes in de Vrijeschool (Waldorf School), dat we de niet-confessionele kinderen op deze manier godsdienstonderwijs hebben kunnen aanbieden.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">We moeten ons realiseren dat het religieuze element de mens echt is aangeboren en dat het behoort tot de menselijke natuur. […] We richten het onderwijs niet zo in dat we de Geboden voorop stellen “Gij zult niet dit…, of Gij zult dat…”, dat is niet goed, vooral niet voor deze leeftijd. Maar we moeten de lessen op zo'n manier inrichten dat het kind sympathie ontwikkelt voor wat hij zou moeten doen. We stellen in beelden datgene voor, wat het kind ook in religieuze zin in hoge en zeer hoge zin sympathiek moet overkomen. We proberen bij het kind antipathie op te roepen voor wat hij niet moet doen. Op deze manier, alleen door een gemoedsoordeel, altijd aan de hand van beelden, proberen we het kind geleidelijk van het goddelijk-geestelijke in de natuur, via het goddelijk-geestelijke in de mens te brengen tot de het besef van het goddelijk-geestelijke zelf. Maar het moet allemaal via het gemoed en gevoel gaan, vooral in de basisschool-leeftijd. Dus niet dogmatisch maar zonder geboden, geheel om het gemoed, het gevoel voor te bereiden op wat dan later als zelfstandig gevormd oordeel kan optreden. […] We geven op een bepaalde manier het kind de vrijheid om zich religieus te oriënteren, als we het religieuze aanbieden aan het gevoelsleven, dat wil zeggen, dat we het religieuze in beelden presenteren, niet in geloofsartikelen of in geboden. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Het is van enorm belang, dat de mens vanaf het begin van de puberteit tot aan de leeftijd van twintig-plus pas de mogelijkheid krijgt om dat wat hij eerst in het gemoed, in het gevoel, ik zou willen zeggen, met een zekere breedte en veelzijdigheid heeft opgenomen, dan in zichzelf tot een oordeel optilt. Dan komt hij zelf op de weg naar het goddelijke.</span><br />
<h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Anthroposophische Menschenkunde und Pädagogik (GA 304a) - 2e voordracht - Dornach, 1 juli 1923</span></h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">‘Het zijn de goddelijk-geestelijke wezens, die realiteit geven aan deze ethische impulsen, deze morele krachten. […] ‘Wanneer de mens niet langer kan opzien naar het levend goddelijk-geestelijke, dat realiteit geeft aan de morele impulsen’, dan worden de religies dogma’s, traditie en gewoonte.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Mensen zijn toegewijd aan wat hen wordt gegeven als dogma's of als andere religieus-spirituele inhoud, omdat dat uit oude gewoonten voortkomt, omdat men is opgegroeid met wat in de loop van de mensheidsontwikkeling is doorgegeven. Maar de levende inhoud ontbreekt.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">En dus hebben we nu een psychologie zonder ziel, zo we hebben een ethiek zonder goddelijk-spirituele verplichting. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">[…]</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Maar als we er niet in slagen, om tussen ongeveer het zevende en veertiende jaar in de mens door de pedagogie, waarvan wordt gesproken binnen de antroposofie, om de levende Christus innerlijk te beleven, dan betreedt de mens het latere leven, zonder in staat te zijn zich een begrip te verwerven voor deze levende Christus. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Dan moet hij ofwel Christus verloochenen, of iemand worden die innerlijk niet helemaal waar is, omdat hij slechts uit traditie aan Christus vasthoudt, maar eigenlijk niet de innerlijke middelen in zijn ziel heeft om te begrijpen hoe Christus is opgestaan, door de ervaring van de mens, terwijl een opvoeder bij het kind kan meebeleven hoe de levende Christus in het hart, in de ziel wordt gewekt. Daar kan hij gewekt worden, en daardoor kan de ziel de onsterfelijkheid worden gegeven door zijn verbinding met de Christus. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">[…]</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Maar hebben we niet dat inzicht in de levende goddelijke spiritualiteit, dan moeten we ervan uitgaan dat onze morele idealen zullen sterven samen met het einde van de aarde, dat dan alles zal veranderen in een groot kerkhof. Kunnen we de inzichten in de levende geest verwerven, dan weten we, dat wat uit onze ziel opborrelt als morele impulsen, wordt opgenomen door het goddelijk-geestelijke […] en onze ziel zelf over de ondergang van de aarde heen in andere werelden geleid zal worden. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">[…]</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Wil je de Christus leren kennen, als je op school wilt werken vanuit de kracht van Christus, dan heb je geen verkondiging nodig in woorden, geen ethiek in woorden, dan heb je levend inzicht in het leven en de werking van de ziel nodig, dan heb je inzicht nodig in het weven en werken van ethische krachten, zoals de natuurkrachten werken, als realiteiten, niet alleen als conventionele geboden waarnaar je jezelf uit gewoonte voegt, maar als krachten waarin je leven wilt, omdat je weet dat je in geest sterft, als je er niet in leeft, zoals het lichaam een sterft in, wanneer de bloedsomloop stopt.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">We moeten ernaar streven om voor het kind, om zo te zeggen, om de vertegenwoordiger van de waarheid, schoonheid en van het goede te zijn. […] Innerlijk wordt de mens in morele zin bijna kreupel gemaakt, wanneer hij te vroeg morele geboden krijgt opgelegd: Gij zult dit niet! - Gij zult dit doen, dat zult gij niet doen! - morele begrippen die op een abstracte manier worden onderwezen. Het kind moet aan een leraar en opvoeder ervaren wat goed en wat slecht is. De leraar moet met het kind zo werken, dat het kind het goede bevalt, dat hij van het goede geniet, dat hij het kwade verafschuwt. […]</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Het goede moet ons vanbinnen behagen. We moeten liefde, sympathie voor het goede ontwikkelen, voordat we het als plicht aan de wil opleggen. Wat moreel moet zijn voor de wil, moet ontstaan uit wat eerst voor het gevoel moreel aangenaam of verfoeilijk was.’</span><br />
<h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
Das innere Wesen des Menschen (GA 153) - 2e voordracht - Wenen 10 april 1914</span></h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">De religies die de mens vulden met een hoger leven hebben altijd bestaan. De geesteswetenschap zal de mensen in de toekomst met zulk een hoger leven vervullen. Wat wil dit hogere leven?</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Wat wil dit leven, dat in gedachten, gevoelens en ervaringen uitgaat boven dat, wat het fysieke plan kan bieden, het enige dat alleen in duistere voorgevoelens op religieus gebied voorkomt, boven dat wat bij de een in donkere vermoedens op religieus gebied, bij de andere in juist helder geschetste lijnen van geesteswetenschap, verder gaat dan wat de zintuigen kunnen zien, verder gaat dan wat men met zijn aan de hersenen gebonden verstand kan denken, verder gaat dan wat je met je lijf in de wereld kunt doen? De menselijke ziel neigt naar een geestelijk leven. Om een geestelijk leven in jezelf te voelen, om iets van dat geestelijk leven te weten, dat boven het fysieke leven uit gaat, dat geeft de mens in feite pas zijn waardigheid. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">[…] De zorg van de opvoeder, die het goed meent met een opgroeiend mensenkind, zal zijn om dit menselijke kind niet zo te laten opgroeien, dat het alleen met uiterlijke materiële voorstellingen leeft, maar om hem (ook) voorstellingen bij te brengen van een bovenzinnelijke wereld.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">En als we hier op aarde het religieuze leven zo beleven, dat het onze eigen vrije keuze moet zijn, dat we het uit onszelf moeten halen, dat het in materialistische zin ook mogelijk is het religieuze te ontkennen, dan vindt het omgekeerde in het geestesland tussen dood en een nieuwe geboorte plaats. Aardse opvoeders spreken (hier) tot ons, geestelijke opvoeders in het leven tussen dood en een nieuwe geboorte geven ons hun leven in onze zielen door, wanneer zij ons geestelijk religieus opvoeden. En dus voelen we ze meer en meer in onszelf, deze opvoeders uit de hogere hiërarchieën, zo voelen we ons meer en meer inniger verbonden voelen met hen. Daardoor versterkt ons innerlijk leven zichzelf en krijgt het kracht.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Voor de goden zweefde als doel van hun schepping het ideaalbeeld van de mens voor ogen, niet het beeld van de mens zoals nu de fysieke mens is, maar dat wat hoe het hoogste menselijke zielen-geestesleven zou kunnen vormen als de volledig ontwikkelde fysieke mens.</span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">De mens kan zeggen - en veel mensen van tegenwoordig hebben de neiging om dat te doen - ‘Oh, wat gaat dit mij aan, wat die rare koppen allemaal over een bovenzinnelijke wereld bedenken. Ik geloof daar niet allemaal aan. […] Het gemeenschappelijke kenmerk van alle religieuze overtuigingen is, dat ze verwijzen naar dingen die mensen niet met hun zintuigen kunnen waarnemen, dat de mens zichzelf met religieuze overtuigingen moet vervullen, met iets dat hij niet echt kan waarnemen. </span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">[…] (Maar zulke) voorstellingen, die overeenkomen met dat wat niet uiterlijk zichtbaar is, maken ons devoot wanneer we ze opnemen, zodat we opkijken naar een geestelijke wereld, die ons de impuls geeft, de kracht geeft, die we na de dood nodig hebben.</span><br />
<h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
De weg tot inzicht in hogere werelden (GA 10)</span></h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Wanneer we niet diep in ons het gevoel ontwikkelen dat er iets hogers is dan wij zelf zijn, zullen we in onszelf nooit de kracht kunnen vinden om ons tot het hogere verder te ontwikkelen.</span><br />
<h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">
De Apokalypse van Johannes - Openbare voordracht, Nürnberg 17 juni 1908</span></h3>
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Het woord ‘religio’ betekent: verbinding van de mens met zijn goddelijk wezen, met de geestelijke wereld. </span>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-10362489489984220252018-03-30T13:13:00.003+02:002018-04-01T15:55:47.577+02:00Pasen 2018<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3MAia4WB-TwVgbpveU23YHcjATQdaw-cJ21EKgUO958Y_rdR6XLNZ2fI6Y2_BERJo3RaigIaAFpOCTSVnvbiH1A2bri-zWWhOXNKboXOMb8Ydx4mzVihHOa_bnjuoOFGPtU4799v8hdQ/s1600/Resurrection.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="660" data-original-width="1318" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3MAia4WB-TwVgbpveU23YHcjATQdaw-cJ21EKgUO958Y_rdR6XLNZ2fI6Y2_BERJo3RaigIaAFpOCTSVnvbiH1A2bri-zWWhOXNKboXOMb8Ydx4mzVihHOa_bnjuoOFGPtU4799v8hdQ/s400/Resurrection.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: xx-small;"><b>ANDREA DA FIRENZE</b>: Resurrection (1366-67)<br />
Fresco<br />
Cappellone degli Spagnoli, Santa Maria Novella, Florence</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
Slechts weinigen hebben in de eerste eeuwen van het christendom
geweten dat een zonnewezen, een kosmisch wezen, in Jezus van Nazareth
leefde, en dat de aarde bevrucht werd door het feit dat vanaf de zon
echt een wezen is afgedaald, dat eerder vanaf de aarde middels de methoden van
inwijding alleen op de zon kon worden waargenomen.<br />
En het
wezenlijke van het christendom was […], dat gezegd kon worden:
Christus, tot wie wij ons konden verheffen door te worden ingewijd, die
Christus die we konden bereiken door binnen de oude mysteriën op te
stijgen tot in zonnesferen, Hij is afgedaald in een sterfelijk lichaam,
in het lichaam van Jezus van Nazareth. Hij is naar de aarde gekomen.<br />
Het
was, zou ik willen zeggen, een feeststemming, meer dan een
feeststemming, een heilige stemming die de zielen en gemoederen
vervulde die in de tijd van het Mysterie van Golgotha iets van dit
Mysterie van Golgotha begrepen. <br />
<br />
Wat toen een levende inhoud van
bewustzijn was, werd door gebeurtenissen die we nog zullen bespreken,
geleidelijk aan iets van een herinneringsfeest aan die historische
gebeurtenis op Golgotha.<br />
<br />
Maar toen deze herinnering zich vormde,
verloor men steeds meer het bewustzijn van wie Christus was als
zonnewezen. De wetenden uit de oude mysteriën hoefden niet in het
duister te tasten over het wezen van Christus. Ze wisten dat de
werkelijk ingewijden, zij die echt ingewijd waren doordat zij
onafhankelijk van het fysieke lichaam waren geworden, in hun ziel door
de dood waren gegaan, zich verheven hadden tot in zonnesferen en
Christus zochten, en dat zij van Hem, van Christus in de zonnesfeer de
impuls tot de opstanding van de ziel ontvingen. Zij wisten wie
Christus is, omdat zij tot Hem waren opgestegen.<br />
<br />
Deze oude
ingewijden, de wetenden van deze inwijding begrepen uit hetgeen er op
Golgotha gebeurd was, dat hetzelfde wezen dat eerst in de zon gezocht
moest worden, nu naar de aarde was afgedaald. Waarom? Omdat de
handelingen die in de oude mysteriën van Christus in de zon aan de
ingewijde werden voltrokken, niet meer voltrokken konden worden, omdat de
menselijke natuur eenvoudigweg in de loop van de tijd anders geworden
was. De oude inwijdingsceremonie was niet meer mogelijk als gevolg van
de verdere ontwikkeling van de mensheid.<br />
<br />
De Christus kon middels de oude
initiatie niet meer worden gezocht op de zon. Hij daalde af om een daad op aarde te verrichten, waarnaar nu de mensen konden opkijken.<br />
Wat in dit geheim besloten ligt behoort tot het allerheiligste dat men op aarde kan uitspreken.<br />
<br />
bron<br />
Rudolf Steiner: Die Weltgeschichte in anthroposophischer Beleuchtung (GA 233)<br />
1e voordracht - Dornach, 19 april 1924<br />
Das Osterfest als ein Stück Mysteriengeschichte der Menschheit<br />
<br />
(<a href="http://fvn-rs.net/index.php?option=com_content&view=article&id=4071%3Adas-osterfest-als-ein-stueck-mysteriengeschichte-der-menschheit-erster-vortrag-dornach-19-april-1924&catid=276%3Aga-233-die-weltgeschichte-in-anthroposophischer&Itemid=4" target="_blank">de hele voordracht op: Freie Verwaltung des Nachlasses von Rudolf Steiner</a>)Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-41710209659269188482017-11-28T19:34:00.001+01:002017-12-16T19:36:40.038+01:00Verhaal: De vrienden van Sint Nicolaas<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCsI_iG-sDFphzRiMPQPHkf1E17skrc14XNhCjxt7Z-acgvXd5Mw5lDsW-rSe0IxDIUFmQIe2ef_9vR2bT2aboQxqvVUcqC5iCypQdOCzu2o7GBN-xCx7UGSUrF50ZaidUst-MAMliRBU/s1600/sint-nicolaas-01.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="282" data-original-width="210" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCsI_iG-sDFphzRiMPQPHkf1E17skrc14XNhCjxt7Z-acgvXd5Mw5lDsW-rSe0IxDIUFmQIe2ef_9vR2bT2aboQxqvVUcqC5iCypQdOCzu2o7GBN-xCx7UGSUrF50ZaidUst-MAMliRBU/s400/sint-nicolaas-01.jpg" width="297" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<i>Een aantal jaren geleden vertelde Jan de Bats, priester van de Christengemeenschap in Rotterdam, dit verhaal voor kinderen van klas 4 (groep 6). Het doel van zijn verhaal was de overgang tussen het geloof in de Goedheiligman en het besef hoe de vork eigenlijk werkelijk in de steel zit -dat zo ongeveer in het 9e levensjaar doorbreekt- te begeleiden.</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<i>Dat laatste valt sowieso niet mee in onze tijd, waarin het Sint-Nicolaasfeest verworden is van een vriendelijk kinderfeest tot een door commercie en media opgeklopt, nerveusmakende gebeuren.</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<i>Kleine kinderen verwachten vol vertrouwen en met kloppend hart, dat de Sint bij hen zal komen. De wereld zou voor hen altijd als goed ervaren moeten worden. Maar het jaarlijkse Sinterklaasjournaal op TV brengt iedere keer opnieuw ondraaglijke onzekerheid. Bescheiden cadeaus voor klein en groot zijn er niet meer bij, want Sint-Nicolaasfeest wordt commercieel behoorlijk uitgebuit. Is de hele discussie over Nicolaas' knecht misschien o.a. ook niet veroorzaakt, doordat het kinderfeest volkomen uit zijn bescheiden voegen is gerukt?</i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<i>Jan de Bats hechtte er waarde aan om de kinderen van 9 jaar innerlijke zekerheden aan te reiken en daarom vertelde hij aan het slot van zijn verhaal altijd: </i>'Er zijn natuurlijk óók nep Sinterklazen. Die zitten bij V&D, bij de HEMA, bij de Intertoys of lopen in het winkelcentrum. Dat zijn geen echte vrienden van Sint Nicolaas, want zij doen het voor het geld, zodat de winkels nog meer kunnen verkopen en verdienen.' <i>Het is te hopen dat zij zo'n duiding opnemen en zodoende nog iets van de waardigheid van de Goedheiligman kunnen bewaren en het feest niet als leugen en bedrog zullen ervaren. </i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ8csr_9PADumjW8nkrUUOWRorNwNJrureMe5xX6seWFqVji_2jM1Rtrx63P5sdRIlszMV2UP7fWZsHj1qgc9PtNao8sfzdEgznarXiepzEer157-9O4WG_EvH9NhNp_HvExYu-dryKHo/s1600/saint-nicolas--mur-de-barrez-animations-et-march-aux-cadeaux.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1233" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ8csr_9PADumjW8nkrUUOWRorNwNJrureMe5xX6seWFqVji_2jM1Rtrx63P5sdRIlszMV2UP7fWZsHj1qgc9PtNao8sfzdEgznarXiepzEer157-9O4WG_EvH9NhNp_HvExYu-dryKHo/s400/saint-nicolas--mur-de-barrez-animations-et-march-aux-cadeaux.jpg" width="307" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<h4 class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span style="font-size: large;"><b>Het verhaal van de vrienden van Sint Nicolaas</b></span></h4>
(voor klas 4 - groep 6)<br />
<br />
Nicolaas leefde als bisschop in een grote stad. Hij woonde in een paleis met marmeren trappen en pilaren, grote zware deuren en tapijten aan de muren. Het zag er allemaal rijk uit, maar Nicolaas zelf gaf helemaal niet om al die rijkdom. Hij was als jongetje geboren in een arm dorpje. Dat was hij zijn hele leven niet vergeten, ook niet toen hij gevraagd werd om bisschop te worden. Wanneer je bisschop bent horen pracht en statie er nu eenmaal bij. Dat is nou eenmaal wat mensen graag zien.<br />
Wanneer Nicolaas zijn verjaardag vierde, kwamen er meestal veel belangrijke mensen op bezoek, de burgemeester van de stad met de raadsheren, de rechters, de schout en de schepenen, de gildebroeders, kooplieden, noem maar op. En omdat het dan Nicolaas’ verjaardag was brachten al deze belangrijke lieden prachtige en vooral dure geschenken voor de bisschop mee. Hij kreeg bijvoorbeeld vazen met goud beschilderd, kunstige gebeeldhouwde marmeren beelden, gouden sieraden, kettingen, ringen, edelstenen, kledingstukken van dure zijde, kussens uit Arabië, een gouden pijp voor tabak, een zilveren koffieketel. Kortom, allemaal dingen waar je eigenlijk niet echt iets aan hebt, die alleen maar duur zijn, maar waar je best ook zonder kan. Nicolaas vond dat hij eigenlijk alleen maar een bed met een dekentje nodig had en een matje op om te knielen wanneer hij wilde bidden tot God. En wat deed hij wanneer het bezoek vertrokken was? Hij liet door een knecht alles weer netjes inpakken en liet de dure geschenken weer verkopen. Met het vele geld dat de knecht voor al die goederen kreeg, liet hij nuttige dingen kopen voor de arme kinderen uit de stad. Er werden warme mutsen gekocht, sokken en sjaals voor kinderen die het koud hadden, wat gereedschap voor een jongetje dat timmerman moest worden, nieuwe schoenen voor een meisje wiens voeten groter waren gegroeid. En heel vaak deed Nicolaas er ook een heel klein stukje speelgoed bij om mee te spelen. Een klein houten paardje, een karretje, een tol, of een springtouw. Want spelen is voor kinderen heel erg belangrijk wist Nicolaas. Daar worden ze groot van.<br />
<br />
De kinderen wisten eerst niet wie hun die nuttige geschenken en dat speelgoed gaf, maar voor lieve en eerlijke kinderen blijven geheimen meestal niet lang verborgen. En zo kwamen de kinderen van de stad erachter dat Nicolaas op de dag van zijn verjaardag altijd iets uitdeelde voor de kinderen die dat nodig hadden en die het ook verdienden omdat zij heel het jaar lief en gehoorzaam waren geweest. Zo ging dat ieder jaar. De kinderen van de stad kwamen er achter op welke dag in het jaar de verjaardag van Nicolaas was en zij waren ieder jaar weer vol verwachting óf en wat hij hen zou schenken. En nooit stelde hij de kinderen teleur. Ieder jaar opnieuw dacht hij aan de lieve kinderen van de stad. De kinderen hielden veel van Nicolaas en Nicolaas hield nog veel meer van de kinderen. Hij kende ze allemaal, want heel het jaar schreef hij in zijn grote boek, wat de kinderen voor goede dingen deden. Soms moest hij verdrietig ook iets opschrijven wat niet zo leuk was. Maar ook dan wist Nicolaas met een plagerig presentje, een ondeugend kind nog wel een lesje te leren. Alleen bij heel stoute kinderen, moest Nicolaas iets anders verzinnen. Die kregen dan natuurlijk geen cadeau. De kinderen waren altijd heel dankbaar en blij en zij zongen de mooiste liederen ter ere van Nicolaas. Zo ging het vele jaren.<br />
<br />
Maar op een dag voelde de oude Nicolaas dat hij heel moe was en ziek werd. Hij wist dat hij niet erg lang meer zou leven. Hij piekerde erover wat er moest gebeuren met de kinderen van de stad, wanneer hij niet meer als levende mens op aarde zou zijn? Nicolaas kreeg een idee. Hij riep zijn beste vrienden tot zich. Zij kwamen en zaten naast zijn ziekbed. Nicolaas zei: ‘Jullie weten dat ik ieder jaar de kinderen geschenken geef, dingen die ze echt nodig hebben maar ook iets om mee te spelen, want spelen is voor kinderen heel belangrijk. Daar worden ze groot van.’ De vrienden knikten want ze wisten er allemaal van. Sommigen van hen hadden zelf als klein kind van Nicolaas een geschenk gekregen en ze waren hem zo dankbaar dat ze voor altijd zijn vriend geworden waren.<br />
‘Jullie zien dat ik nu oud en ziek ben,’ ging Nicolaas verder. ‘Het gaat niet meer zo goed met mij. Het duurt ook niet meer zo lang en dan zal ik sterven en het aardse leven verlaten.’ De vrienden schrokken. ‘Mijn grootste zorg is wat te doen met de kinderen. Zij zijn ieder jaar op mijn verjaardag vol verwachting. En ze zijn altijd zo blij en ze zingen dan zo mooi. Ik wil de kinderen niet teleurstellen. Ik wil dat er voor de kinderen van de stad ieder jaar op mijn verjaardag toch geschenken kunnen worden uitgedeeld. Ook wanneer ik niet meer op de aarde zal leven.’<br />
De vrienden keken Nicolaas aan. Wat had deze wijze en goede man voor een plan in gedachten? Zij luisterden toen hij verder sprak.<br />
‘Wanneer ik er niet meer zal zijn, wil ik dat jullie de kinderen de geschenken uitreiken en dat mijn verjaardag voor de kinderen een feestdag blijft. Want alleen zo blijven de kinderen geloven dat de goede God van ons verlangt dat de mensen weten dat geven beter is dan nemen.’<br />
‘Hoe wil je dat wij dat dan doen, goede Nicolaas?’ vroegen de vrienden.<br />
‘Jullie verkopen de dingen die je niet echt nodig hebt en kopen van het geld geschenken voor de lieve kinderen. Ik zal jullie mijn gewaden geven, mijn mantel, mijn mijter en mijn staf. Een van jullie moet zich aankleden en doen alsof hij Nicolaas is. Dan komen de kinderen naar het paleis en dan krijgen zij toch hun geschenk.’<br />
‘Maar goede Nicolaas’, zeiden de vrienden, ‘dat gaat toch niet. De kinderen zien dan toch meteen dat u het zelf niet bent, maar dat een van ons doet alsof?’ Maar Nicolaas hield vol en zei: ‘Vanuit de hemel zal ik jullie helpen. Ik zal ervoor zorgen dat wanneer een van jullie, een van mijn goede vrienden, gekleed als Nicolaas naar de kinderen komt, die lieve kinderen dat niet zullen merken. Ik zegen vanuit de hemel jullie werk. Dan zullen alle kinderen denken dat de echte Nicolaas met zijn knecht voor hen staat. Zo wil ik graag dat jullie aan mij denken en mijn werk hier op aarde eren en voortzetten. Willen jullie dat mij beloven? Ik help dan vanuit de hemel met mijn zegen. En je merkt het vanzelf. Wanneer de kinderen echt denken en zien dat ik het ben die voor hen staat, dan weten ze dat door mijn zegen vanuit de hemel.’<br />
Natuurlijk beloofden de vrienden van de goede Nicolaas te doen wat hij hen vroeg. Nicolaas was blij en kon zich zonder zorgen overgeven aan zijn ziekte en ouderdom. Na een paar weken stierf hij met een glimlach op zijn oude gelaat, alsof hij erop vertrouwde dat de vrienden hun belofte zouden houden.<br />
<br />
Toen het jaargetijde weer keerde en het tegen de winter liep, begonnen de vrienden zich een beetje zorgen te maken. Zou het lukken wat Nicolaas hen gevraagd had? Ze kochten geschenken. ‘Wie moet de geschenken uitreiken aan de kinderen?’, vroegen zij aan elkaar en ‘Hoe zou het gaan?’ Een van de beste vrienden van Nicolaas besloot het te proberen. Met de hulp van de anderen trok hij de mantel aan, deed de stola om. Hij zette de mijter op zijn hoofd. Hij leek helemaal niet op de echte Nicolaas. Er moest een pruik gemaakt en een baard met net zulke mooie witte haren als de wijze Nicolaas had. Het gezicht van de vriend van Nicolaas werd een beetje wit gemaakt zodat hij er oud en wijs uitzag. De staf werd gepakt en zelfs aan een paard werd gedacht. Zou het lukken? Zouden de kinderen iets merken?<br />
De vriend van Nicolaas ging zenuwachtig het paleis uit naar de kinderen, maar hij ging moedig door te denken aan wat hij beloofd had aan de oude zieke Nicolaas. Zijn hart klopte in zijn keel toen hij al die kinderstemmen vol verwachting hoorde zingen, vol verwachting van de komst van hun wijze en goede vriend Nicolaas. Ja hoor, daar was hij. En hij gaf alle lieve kinderen een geschenk, moest hier of daar nog een wijze of strenge raad geven. Het was een feest, een feest als ieder jaar. Iedereen was blij op deze feestdag.<br />
De vriend van Nicolaas verbaasde zich dat geen van de kinderen zag dat hij eigenlijk helemaal Nicolaas zelf niet was, maar slechts de mantel, de mijter en de staf van Nicolaas droeg. Alle andere vrienden waren net zo verbaasd. Maar waarom moesten ze eigenlijk verbaasd zijn? Zij hadden gedaan wat zij aan Nicolaas beloofd hadden, want wat je belooft dat moet je doen. Maar ook Nicolaas had iets beloofd. Nicolaas had beloofd dat hij zijn vrienden van uit de hemel zou helpen, zodat de kinderen zouden denken dat hijzelf hen kwam bezoeken met geschenken. Ook Nicolaas deed wat hij beloofd had. Hij schonk zijn hemelse zegen aan iedereen die het goed voor had met de kinderen. En zo kwam het dat de kinderen niet zagen dat het niet de echte Nicolaas zelf was, die voor hen stond maar slechts een goede vriend van Nicolaas. En zij zongen vol blijdschap en dankbaarheid hun liederen, even hard als altijd.<br />
<br />
Sinds die eerste keer, hadden de vrienden van Nicolaas steeds weer moed om de belofte aan Nicolaas na te komen. Elk jaar kleedden zij zich weer in zijn gewaden en bezochten de kinderen. En steeds opnieuw kwam Nicolaas, die we nu wel de Heilige Nicolaas kunnen noemen, om hen te helpen vanuit de hemel met zijn zegen. Welzeker bad Nicolaas wel bij de goede God om heel veel kracht voor zijn zegen.<br />
<br />
Tot op de dag van vandaag is dat zo gebleven. Echte vrienden van Sint Nicolaas trekken op die bijzondere dag zijn gewaden aan en zij spelen dat zij de echte Nicolaas zijn. De Heilige Nicolaas helpt hen en zorgt ervoor dat de kinderen denken dat zij met de echte levende Nicolaas te maken hebben. Dat is natuurlijk niet zo, maar de Heilige Nicolaas zorgt ervoor dat de lieve kinderen dat niet zien. En heb je gemerkt dat het werkt. Hebben jullie de zegen van Sint Nicolaas ook gevoeld? Hebben jullie ook gemerkt dat het net was of de echte Nicolaas voor je stond? Dan zijn jullie ook gezegend door Sint Nicolaas. Misschien mag je als je groot bent hem ook nog wel eens echt helpen als een echte vriend!<br />
<br />
Er zijn natuurlijk ook nep Sinterklazen. Die zitten bij V&D, bij de HEMA of bij de Intertoys of lopen in het winkelcentrum. Dat zijn geen echte vrienden van Sint Nicolaas, want zij doen het voor het geld, zodat de winkels nog meer kunnen verkopen en verdienen. Die nepklazen hoeft de Heilige Nicolaas natuurlijk niet te helpen. Ze worden niet gezegend en daarom zie je dan vaak gelijk dat de baard scheef zit, de mijter scheef staat of zulke dingen. Maar échte vrienden van Sint Nicolaas, die voelen zelf heel stil van binnen in hun hart, dat de heilige man vanuit de hemel hen bijstaat met zijn kracht. Op die manier is het Sint-Nicolaasfeest een feest voor de kinderen en een feest voor Nicolaas in de hemel. Want niet alleen de kinderen zijn blij, ook de Heilige Nicolaas is blij dat er nog steeds vrienden van hem zijn, die zijn goede werk op aarde willen voortzetten.<br />
<br />
Opgetekend door Bert Verschoor en Joep Eikenboom<br />
Naar een verhaal van wijlen Jan de Bats, priester van de Christengemeenschap in Rotterdam<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-90193875259993219132017-10-18T14:57:00.000+02:002017-10-18T19:03:47.594+02:00De twee stromingen in Rudolf Steiners 'Algemene Menskunde' in verbinding met de Kinderhandeling *)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;"><i><span style="font-size: x-small;">12 oktober 2017 is oud-vrijeschoolleraar Kim Lapré door de poort van de dood gegaan.</span></i></span><br />
<span style="font-size: small;"><i><span style="font-size: x-small;">Hieronder een hoordersverslag van een van zijn voordrachten, gehouden op een themadag voor leraren Religieuze Oriëntatie (Driebergen, 18 maart 2000).</span></i></span><br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkSX48SizdWUQTMh5W3Kxeg8uQBT928SI1FASkJ3ModjZJpI4J_AqxwxiYyUFFZ5jXN_6vdcAeWsBpCByIF2YExQUWRciyCfmS8AY8KWrXXAGCVfop-cqnkx60Mrf3DRL_uaA6o955geU/s1600/Apokalyps-Seal-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="591" data-original-width="580" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkSX48SizdWUQTMh5W3Kxeg8uQBT928SI1FASkJ3ModjZJpI4J_AqxwxiYyUFFZ5jXN_6vdcAeWsBpCByIF2YExQUWRciyCfmS8AY8KWrXXAGCVfop-cqnkx60Mrf3DRL_uaA6o955geU/s400/Apokalyps-Seal-4.jpg" width="392" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Rudolf Steiner: 4e Apokalyptische Zegel</i></td></tr>
</tbody></table>
<br />
In de oudheid werden tempels, zoals bijvoorbeeld in Egypte, omgeven door een hoge muur omdat ze alleen toegankelijk waren voor bepaalde mensen. Bij de ingang van de tempel stonden twee zuilen zoals bijvoorbeeld de obelisken, welke een diepe betekenis hadden. Deze twee zuilen stonden daar namelijk als beeld voor de twee grote stromingen die werkzaam zijn in ontwikkeling van mens en mensheid. De ene stroming is werkzaam vanuit het geestelijke gebied van het voorgeboortelijke, d.w.z. vanuit het verleden. De andere stroming werkt vanuit de toekomst, vanuit het leven dat volgt na de dood.<br />
<br />
Rudolf Steiner spreekt in de 2e en 3e voordracht van de Algemene Menskunde over deze twee stromingen als de twee krachten, die werkzaam zijn in de ziel van de mens. Hij gebruikt daarvoor de termen ‘antipathie’ en ‘sympathie’. <br />
In de 1e voordracht spreekt hij echter al over de ademhaling en hij zegt dan, dat het de opdracht van de pedagoog is om het kind op een juiste manier te leren ademen. Het inademen is namelijk de openbaring van de goddelijk scheppend werkende wereld. En in het uitademen leeft de innerlijke verdichting van het Wereldwoord. De mens leeft in deze inademingsstroom en uitademingsstroom. <br />
In de mens wordt het inademen tot gedachten – DENKEN. <br />
Het uitademen wordt tot wilsmatig uitwerken van de gedachten – WILLEN.<br />
<br />
Daan van Bemmelen, de eerste vrijeschoolleraar in Nederland, benadrukte altijd dat een leraar de polsslag en de ademhaling van de kinderen moest kennen en dat hij moest volgen hoe de verhouding tussen adem en polsslag zich bij het kind ontwikkelt. Uiteindelijk moet de verhouding tussen adem en polsslag worden 18 : 72 = 1 : 4.<br />
Per etmaal haalt een mens 25.920 maal adem. Dat getal is gelijk aan het aantal jaren in een Platonisch wereldjaar (18 x 60 x 24). <br />
De inademing is de gedachtestroom en de polsslag/hartslag hangt samen met het willen. Maar zoals in de ritmische afwisseling van in- en uitademen de genoemde tweeheid tot uiting komt, heeft ook het bloed een tweedeling: het zuurstofrijke bloed en het koolzuurrijke bloed. We zien daarmee, dat de twee genoemde stromingen zich tot in details kunnen uitdrukken.<br />
<br />
De mens wordt geboren uit de voorgeboortelijke wereld van de kosmos. Het menselijk hoofd wordt uit het kosmische licht geboren en die voorgeboortelijke stroom heeft de voortdurende tendens zich naar het materiële te verdichten. Het menselijk zenuwstelsel is het resultaat van het geestelijke licht. Het is naar de aarde gericht ↧. Daartegenover leven in de stofwisseling en de bloedsomloop krachten, die vanuit de aarde opstijgen ↥. Het zenuwstelsel en de hersenen zijn het lichamelijk instrument waarmee de mens tot denken kan komen. De stofwisseling en de daarmee samenhangende ledematen en bloedsomloop zijn het instrument voor het menselijk handelen, voor het doen, voor het willen.<br />
Het bewustzijnslicht in het zenuwstelsel wordt echter gewekt door het geheel van uiterlijke zintuigindrukken en deze wekkende zintuigindrukken komen op de mens af vanuit de ons uiterlijk omringende wereld.<br />
Vanuit de voorgeboortelijke wereld worden wij uitgestoten door de krachten van kosmische antipathie. De term ‘antipathie’ moet worden begrepen als zijnde de tendens tot afscheiden, tot zelfstandig maken. In de mens (in het kind) ontstaat het denken doordat deze antipathiekrachten, die in eerste instantie lichaamsvormend werkzaam zijn, worden wakker geroepen vanuit de zintuigwereld. Wanneer het denken (voorstellen) zich versterkt dan wordt tot het geheugen. Het geheugen is versterkte antipathie.<br />
Begrippen ontstaan door een nog sterkere antipathie. Het wordt een associatief, combinerend denken, d.w.z. een voorhoofdsdenken. Dit denken heeft de opdracht om in het materiële te sterven. De mens kan alleen denken over de dode materie.<br />
<br />
voorstellen (denken) – antipathie – geheugen - begrip<br />
<br />
Rudolf Steiner zegt echter dat kinderen iets beter kunnen onthouden wanneer er een sterk gevoel bij wordt opgeroepen. Wil je echter op een goede pedagogische manier met kinderen werken, dan moet je ook de kant van de wil laten leven. Het wilsleven is een kracht, die zich verbinden wil in liefde (sympathie) voor de kosmos. <br />
<br />
willen – sympathie – fantasie - gewone imaginatie<br />
<br />
Met de term ‘gewone imaginatie’ wordt de waarneming bedoeld, het vermogen in de ziel om de zintuiglijke wereld waar te nemen, wat afhangt van de willende interesse van de ziel.<br />
<br />
In andere voordrachten noemt Rudolf Steiner deze twee kwaliteiten waarover we hier spreken ook: plastisch-architectonisch (antipathie) en muzikaal-dichterlijk (sympathie).<br />
In de praktijk van de pedagogie zijn de twee krachten dagelijks aan de orde. <br />
Rudolf Steiner noemt ze bijvoorbeeld ook ‘eerbied’ en ‘enthousiasme’: eerbied voor hetgeen geworden is en enthousiasme voor dat wil ontstaan. Wordt in de opvoeding het element van de antipathie te veel aangesproken (voorstellen, begrippenvorming, geheugen), dan wordt het intellect ontwikkeld dat zich op de dode materie richt, maar het gevoel voor de geest en voor het goddelijke verdwijnt erdoor. Wanneer we te sterk het geheugen aanspreken - d.w.z. te sterk intellectueel werken - heeft dat zelfs tot gevolg dat kinderen lichamelijk te lang en dun worden. Teveel voorstellingen, teveel uit het hoofd leren en parate kennis aanleggen zonder daarbij bewust het proces van het vergeten in te lassen, maakt de kinderen a-religieus. Maar al te vaak richt pedagogisch handelen zich te sterk op de antipathiekrachten.<br />
Spreekt men in de pedagogische aanpak daarentegen te sterk de fantasie aan, dan blijven de kinderen te klein. Dus sterk de wil aanspreken zorgt dat kinderen wat kleiner blijven.<br />
<br />
Leeft in een school de echte wilssubstantie, dan wekt dat bij de kinderen ook gevoel voor het religieuze en de vraag naar de Kinderhandeling. Komen er weinig kinderen naar de Kinderhandeling, dan geeft dat aan waarop het accent ligt binnen zo’n school. Want wanneer de leerkrachten echt weten te werken met de wilssubstantie, met fantasiebeelden en met het kunstzinnige in het onderwijs, dan voedt dat het innerlijke religieuze leven bij de kinderen en komen zij ook naar de Handeling.<br />
<br />
Kijken we naar het bloed van de mens, dan zien we dat het ontstaat en weer heel vlug vergaat. Het bloed wil ons naar de geestelijke wereld voeren. In oudere tijden waren de bloedskrachten van de mens de bron van atavistische helderziendheid. Ze werden gebruikt op de oude weg van de inwijding. Daarbij werd gebruikgemaakt van de met het bloed verbonden krachten van de instincten, driften en begeerten in de mens. De inwijding was voor de mens een weg naar binnen. Maar de moderne mens kan dit in onze tijd niet meer verdragen. In onze tijd, waarin de bewustzijnsziel moet worden ontwikkeld, moet de ziel leren in de zintuigelijke wereld de werking van de realiteit van het geestelijke te zien, dat achter de schijnwereld van de zintuigen de wereld van de geestelijke werkelijkheid schuilgaat. Het is een scholingsweg naar buiten.<br />
<br />
Niet al het denken in de mens hoeft alleen maar de weg richting het stervende te gaan. Er leeft iets in het denken, dat een wilselement heeft. Iets maakt dat het denken in zichzelf toch nog een verbinding kan vinden met de wilskracht, met de geestelijke wereld, iets dat terug kan gaan. Dat ‘iets’ druppelt als het ware binnen (zie 3e voordracht van Algemene Menskunde). Het denken moet daarvoor echter geschoold worden. Wat wordt daarmee gered?<br />
<br />
In zijn boek De filosofie van de vrijheid duidt Rudolf Steiner ook al op de genoemde twee stromen in mens en wereld: Denken en Waarnemen (waarnemen = wil). Hij maakt duidelijk dat we niet kunnen spreken van vrijheid van de wil, maar dat juist het denken de aanzet kan geven om uit het doodsproces te komen om de wil te leiden, te sturen. In het denken kan de mens tot vrijheid komen. Het denken kan tot een idee komen dat niet uitsluitend uit de dode materie voortkomt en op die manier kan het denken de wil gaan aansturen.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEio-RBVO6hU2-mourDoHunqn1Bn89_x3rSbrhAPOnwLiohzhZLrMiiV1raSkODKPdtvw_1r8FEPMH5E3hAP8bbWQBlEuyPwpwRYBP8aJq2L5j9jocNla5lqTLhcdeH-B1tWIaTAwrNlfew/s1600/Goetheanum1_Rotes_Westfenster.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="796" data-original-width="1024" height="310" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEio-RBVO6hU2-mourDoHunqn1Bn89_x3rSbrhAPOnwLiohzhZLrMiiV1raSkODKPdtvw_1r8FEPMH5E3hAP8bbWQBlEuyPwpwRYBP8aJq2L5j9jocNla5lqTLhcdeH-B1tWIaTAwrNlfew/s400/Goetheanum1_Rotes_Westfenster.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Rudolf Steiner: ontwerp voor het Rode Venster van het 1e Goetheanum, Dornach</i></td></tr>
</tbody></table>
Om weer even terug te keren naar de oude mysterietempels, daar stonden de twee eerder genoemde zuilen bij de ingang als een maning. Zij representeerden de tweeledigheid van de ziel. Er is ook een samenhang tussen deze twee stromingen en de vensters van het Goetheanum als moderne mysterieplaats. In het rode venster vinden we namelijk een beeld van de zon (links bovenin) en van de aarde (rechts). Ook deze twee afbeeldingen staan voor de twee stromingen denken en willen – antipathie en sympathie.<br />
<br />
We kunnen stellen dat de vrijeschoolpedagogie een christelijke pedagogie is en een uitvloeisel van een mysteriestroming. De tweeheid van denken en willen wordt ook aangesproken in de Kinderhandeling. In de cultus van de Handeling hebben we te maken met een zielenmysterie. In de Handeling klinkt dat de ziel zich zal ‘verheffen tot de Geest van de Wereld’. Verheffen is een activiteit. Er wordt niet gesproken over ‘ontvangen’. De Geest der Wereld heeft het kind iets te zeggen, waarnaar de ziel van het kind zich kan verheffen.<br />
In het eerste gedeelte van de Kinderhandeling horen we de woorden ‘verheffen’ en ‘de gedachten en gevoelens’, waarmee wordt gesproken over het denken en het willen van de mens. Gevoelens zijn namelijk teruggehouden wilskrachten; het zielenmysterie rekent namelijk het gevoel bij de wil (zie hiervoor opnieuw de Algemene Menskunde).<br />
We horen in de Handeling ook spreken over de geest, die leeft en werkt. De geest leeft namelijk concreet in onze voedingsprocessen, in groei, lichamelijke opbouw, herstel, de totale vorming van het lichamelijke. Het zijn de levensprocessen zonder bewustzijn, maar zij behoren bij de stroom van de antipathie, van de scheppende werking van de Vader-God die alles in het Zijn roept, het scheppende principe dat zich tot in de materie uitdrukt. Anderzijds werkt de geest ook lichtwekkend in de zintuigen. Daar is het de wil, die werkt vanuit de aarde. De geest leeft en werkt daarom ook in steen, plant, dier.<br />
<br />
En dan klinken er woorden over het denken en handelen van de mens en in de woorden over ‘al het werkende’ en ‘al het levende’ kunnen we opnieuw de twee polaire krachten herkennen: ‘al het werkende’ is de wil - sympathie en ‘al het levende’ is het denken - antipathie.<br />
<br />
In de twee laatste zinnen van het eerste gedeelte van de Handeling-tekst herkennen we opnieuw de twee krachten, welke we op een bepaalde manier zelfs met de Rozenkruiserspreuk kunnen verbinden: ‘Die het levende in de dood voert opdat het herleve’, dat is EX DEO NASCIMUR (uit God zijn wij geboren) en IN CHRISTO MORIMUR (in Chistus sterven wij). En de zin: ‘Die het dode in het levende voert, dat is opnieuw IN CHRISTO MORIMUR, ‘opdat het de geest schouwe’ dat is verbonden met PER SPIRITUM SANCTUM REVIVISCIMUS (door de Heilige Geest zullen wij herleven).<br />
Het levende van het voorgeboortelijke (antipathie-stroom) voert tot de dood in de minerale fysieke wereld, maar in de minerale wereld kan de mens pas tot vrijheid komen. Deze wereld is echter een onbekende wereld voor de geestelijke wezens van de hiërarchieën.<br />
<br />
In het tweede gedeelte van de Handeling-tekst klinken er woorden waarmee wordt aangeduid dat de Geest der wereld lichaam aannam in Jezus van Nazareth. De tekst spreekt over Christus, die als godheid ook het doodsproces van de antipathie heeft meegemaakt. Het godswezen dat als mens geboren is, heeft ook de angst gekend, de angst namelijk welke ontstaat doordat we uitgestoten zijn uit de geestelijke wereld. In de harten van de mens kan Hij levend worden wanneer de mensen Hem daarin woning geven. In de mensenharten wordt door liefde, medelijden en verwondering nieuwe ethersubstantie ontwikkeld ten bate van de Christus.<br />
<br />
Dan spreekt het derde gedeelte van de Kinderhandeling-tekst tot de kinderen over het leren en begrijpen en het werken in de wereld, opnieuw over de antipathie en sympathie. De liefde, die ons door Christus geleerd wordt, brengt leven in al het mensenwerk.<br />
<br />
In het vierde gedeelte volgt dan het kindergebed. In dit gebed zitten zeven trappen van wil, zeven wilsmotieven, de zeven vormen van wil zoals zij worden beschreven in Algemene Menskunde (4e voordracht). In het kindergebed van de Handeling vinden we deze zeven vormen van wil verbonden met zeven werkwoorden en we zetten ze hier nog even op een rij:<br />
‘Verheffen’ hangt samen met het instinct d.w.z. het fysiek lichaam<br />
‘Vereren’ hangt samen met de drift d.w.z. het etherlichaam<br />
‘Liefhebben’ hangt samen met begeerte d.w.z. het astraallichaam<br />
‘Zullen denken’ hangt samen met motief d.w.z. het Ik van de mens <br />
‘Alleen zijn’ hangt samen met de wens d.w.z. het geestzelf<br />
‘Met mensen te samen zijn’ hangt samen met het voornemen d.w.z. de levensgeest<br />
‘Dan zal Hij met ons zijn’ hangt samen met het besluit d.w.z. de geestmens<br />
<br />
Als vijfde gedeelte volgt daarop de rondgang. Dit mogen we opvatten als een soort communie. De leraar die de Handeling houdt, kan daarvoor een kort moment nemen voor concentratie op de inhoud:<br />
Ex Deo nascimur<br />
In Christo morimur<br />
Per Spiritum Sanctum reviviscimus<br />
Tijdens de rondgang straalt de geestelijke wereld je tegemoet vanuit de ogen van de kinderen, wanneer het kind antwoordt dat het de Godesgeest wil zoeken. <br />
Wat is de Godesgeest? Rudolf Steiner zei daarover dat daarmee de hele hiërarchische wereld wordt aangeduid. Het zijn alle hiërarchische wezens (= de Vader-God) die zich hebben gesteld onder de leiding van Christus, het Lam.<br />
<br />
In het zesde gedeelte wordt het evangelie gelezen. De woorden van het evangelie moeten klinken vanaf de linkerkant voor het altaar. Wie de lijst van de Perikoopteksten bestudeert, waarop is aangegeven welke evangelieteksten op de zondagen gelezen worden, zal opmerken dat deze evangelieteksten uit een oud mysterieweten zo zijn gerangschikt, dat denken en willen regelmatig afwisselend aan bod komen. In de perikopen, die het ademende ritme van de jaarfeesten volgen, wisselen namelijk antipathie en sympathie (verleden en toekomst) elkaar af. En in de verschillende seizoenen weten we de werkzaamheid van de aartsengelen:<br />
Gabriël - van Kerst tot Pasen - antipathie<br />
Raphael - van Pasen tot Sint Jan - sympathie<br />
Uriël - van Sint Jan tot Michaël - antipathie<br />
Michaël - van Michaël tot Kerst - sympathie<br />
<br />
Op de evangelielezing volgt de zang van de kinderen en het is alsof dat gezang vanuit de aardse zielenkracht opstijgt naar de geestelijke wereld. Bid dat dit zangoffer van de kinderen door de goddelijke wereld mag worden opgenomen.<br />
Tenslotte wordt de Kinderhandeling afgesloten met de woorden <br />
‘Bewaar in goede gedachten’, d.w.z. het geheugen (antipathiestroom) dat levend is (sympathiestroom)<br />
wat je hier hebt gehoord = willen<br />
gevoeld en = voelen<br />
gedacht = denken<br />
<br />
Na de afsluitende muziek kan de leraar, die de Handeling houdt, blij en warm afscheid van de kinderen nemen, vooral niet priesterlijk streng.<br />
<br />
<span style="font-size: x-small;">*) Op de vraag van de priesters van de toenmaals pas opgerichte Beweging voor religieuze vernieuwing - de Christengemeenschap - naar een rituaal speciaal voor kinderen, gaf Rudolf Steiner het antwoord, dat hij die al eerder had gegeven aan de leraren van de Waldorf Schule (Stuttgart). De priesters konden aan de leraren vragen of zij de tekst van en aanwijzingen voor die cultus wilden delen. De Kinderdienst van de Christengemeenschap was dus als eerste gegeven als cultus aan de godsdienstleraren van de vrijescholen. </span><br />
<br />
<br />Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-83008696775812649592017-09-30T16:06:00.002+02:002017-10-10T20:46:55.134+02:00Introductie tot religieuze oriëntatie aan vrijescholen - deel 3<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8aape3vKq_iLA3OGg_KIVcjNJM5LjugwofMROF3f6CUp0uXrP7W6hwTYrMkusRCl4mFHBA7jzBtaARNDnTI2Sj7sQs5SIB1738bBiuv-YPcLfk90q7M4UA2ATGVtuV6VY7P0rJzOP3Ks/s1600/Leonardo+da+vinci+-christuskopf.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="354" data-original-width="274" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8aape3vKq_iLA3OGg_KIVcjNJM5LjugwofMROF3f6CUp0uXrP7W6hwTYrMkusRCl4mFHBA7jzBtaARNDnTI2Sj7sQs5SIB1738bBiuv-YPcLfk90q7M4UA2ATGVtuV6VY7P0rJzOP3Ks/s400/Leonardo+da+vinci+-christuskopf.jpg" width="308" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><i>Leonardo da Vinci - studie voor Het Laatste Avondmaal</i></td></tr>
</tbody></table>
<h3>
De fase van de Zoongod-religie (9e tot 14e levensjaar)</h3>
Eerder behandelden we de lessen religieuze oriëntatie voor kinderen van 7 tot 9 jaar in de klassen 1 t/m 3 - groep 3 t/m 5 <a href="http://vo-perikopen.blogspot.nl/search/label/Alfred%20Schreiber" target="_blank">(zie hier)</a>.<br />
Voor de volgende leeftijdsfase komen de volgende thema's in aanmerking:<br />
<br />
<b><i>het lot van de mens:</i></b><br />
de eenmaligheid, het unieke van het individu - het verschil tussen de mens en de natuur, het dier, de individualiteit tegenover de erfelijkheid<br />
<br />
<b><i>een religieuze grondstemming ten opzichte van het lot:</i></b><br />
eerbied - vertrouwen - gehoorzaamheid - beleven van een opgave<br />
<br />
<b><i>Christus als het lot van de mensheid:</i></b><br />
De weg van de mensheid vanuit het paradijs - de Christusgebeurtenis als grote wending in de mensheidsgeschiedenis<br />
<br />
Christus en het lot van de aarde:<br />
De schepping en de zondeval - het stervende van het aardezijn - de geestelijke kiem van de nieuwe aarde,<br />
behandeling van de inhouden van de evangeliën<br />
===<br />
<br />
Nadat we in de eerste schooljaren de verhalen steeds in een stemming van sprookjes en legenden hebben gebracht, waarin de werkzaamheid van het goddelijke in het natuur- en mensenrijk beleefd konden worden, en daarna in de derde klas (groep 5) aan de hand van de verhalen van het Oude Testament vanaf Abraham de leidende hand van God in het individuele mensenleven beleefd kon worden, gaan we er in klas 4 (groep 6) tot oever de vraag over het lot van de mens als onderwerp van onze lessen te maken. Dat creëert de voorwaarde voor christologische beschouwingen.<br />
<br />
“Naar binnen leidt een mysterieuze weg” zou men met Novalis kunnen zeggen. Door de verhalen over de aartsvaders, over Jozef in Egypte bijvoorbeeld, is een gevoel ontstaan voor de wisselvalligheden van het leven, voor beproeving en beproevingstijden, voor het lichte en het donkere in de vorming van het levenslot dat wordt veroorzaakt door de eigen schuld of door anderen.<br />
Nu moet het gevoel gewekt worden voor de in het innerlijk van de mens zelf wonende scheppende en dragende kracht, welke het lot dragen kan en gestalte geeft: voor de individualiteit van de mens, het unieke, bijzondere en het onverwisselbare daarvan.<br />
We kunnen beginnen om onze blik te richten op de verschillen tussen mens en dier. Dieren hebben geen individuele lotsbestemming, hoogstens -als men wil- het lot van de soort.<br />
Waarom hebben ze dat niet? Omdat dieren alleen hun instincten en driften kunnen volgen, die de natuur in hen heeft gelegd. De mens kan zich van instincten en driften bewust worden en kan leren deze te sturen. <br />
<br />
Het hielp enorm toen ik in deze samenhang meerdere lessen besteedde aan de gestalte van de mens in vergelijking met die van dieren. Het boek van Hermann Poppelbaum ‘Mens En Dier’ (Vrij Geesteslaven, Zeist 1973) was daarbij een waardevolle hulp.<br />
Vooral wanneer kinderen op een reguliere school zitten en de ‘Mens- en Dierkunde’ niet kennen, zoals die in de vrijeschool (klas 4) wordt aangeboden, is het bekijken van de uiterlijke gestalte van de mens zeer wezenlijk. Dit kan tot een religieuze verdieping voeren. De rechtopstaande mens, de vorm van zijn hoofd als nabootsing van heelal, de vrije bewegingsmogelijkheden van zijn armen die hij niet voor het voortbewegen nodig heeft, de veelzijdige gebruiksmogelijkheden van zijn handen in tegenstelling tot de eenzijdig uitgevormde ledematen van het dier. En dan het aangezicht! Dieren hebben geen echt eigen gezicht. De dieren van een zelfde soort zien er allemaal ongeveer gelijk uit. Maar elke mens heeft zijn eigen gezicht.<br />
<br />
Dieren die sterk bij de mens zijn gaan horen, zoals bijvoorbeeld de hond, bezitten naast de kenmerken van hun soort ook de mogelijkheid hun zielenbewegingen te uiten door te bewegen met hun staart, of met gebruik van hun stem. Maar alleen de mens toont zijn innerlijke roerselen in de mimiek van zijn gezicht, dat voortdurend veranderlijk is terwijl de dierensnuit steeds hetzelfde blijft.<br />
<br />
Er kan bij zulke beschouwingen nog veel meer aan worden geknoopt over het gezicht en de verandering daarvan in de loop van het leven, de verdeling van het gelaat door moreel handelen, of de vergroving, ja zelfs verdierlijking door de zwaarte en zorgen in de rimpels van ouderdom.<br />
De kinderen willen in zulke gesprekken graag meedoen en zelf iets vertellen. We moeten sowieso meer als in de lagere klassen erop rekenen dat de kinderen zelf actief zijn en niet alleen maar passief naar een verhaal luisteren.<br />
Dat kan misschien eerst wat moeilijk zijn, vooral wanneer men de kinderen de eerste jaren verwend heeft met spannende verhalen.<br />
Daarom moet men het lesuur goed indelen en tussendoor gedeelten van verhalen invoegen, die men kiest in relatie tot het te bespreken onderwerp. Wanneer men het menselijk gelaat behandelt, zou men bijvoorbeeld op een vrije manier en natuurlijk vooral behoorlijk aangepast het thema uit ‘Het Portret van Dorian Gray’ van Oscar Wilde kunnen vertellen.<br />
De legende ‘De Zweetdoek van Veronica’ kan uiteindelijk de behandeling dit thema afsluiten en tot een hoogtepunt leiden: het gelaat van Christus, dat zich overal meer en meer openbaren zal en moet, ook in onze gelaatstrekken.<br />
We kunnen een beeld ervan zien ’s zondags dat hangt op het altaar tijdens de Zondagshandeling: de tekening van Leonard da Vinci (zie boven).<br />
[…]<br />
<br />
Daarna kunnen we weer over de overeenkomsten spreken tussen dieren van verwante soorten en dan ertoe overgaan te kijken naar mensen van hetzelfde ras, hetzelfde volk en van een zelfde familie. Zo komt men op het vraagstuk van de erfelijkheid.<br />
<br />
Hiervoor kan men uit biografieën veel voorbeelden halen, van hoe erfelijkheidskenmerken en eigenschappen door de generaties optreden en vaardigheden overgeërfd worden, zoals bijvoorbeeld het muzikale oor in de familie Bach, de wiskundige vaardigheden van de familie Bernouilli in Basel, de kunst van schilderen bij Raphael Santi en diens vader…<br />
<br />
Goethe’s gedicht kan er dan ook bij gehaald worden, maar pas tegen het einde, wanneer de vraag naar het origineel komt:<br />
<br />
<i>Van mijn Vader heb ik de gestalte,<br />en het leven serieus te nemen,<br />Van m’n moedertje de vrolijke natuur<br />En de zin om te fantaseren. </i><span style="font-size: xx-small;">1)</span><i><br /></i><br />
<br />
Dan kunnen we deze twee factoren bespreken die het levenslot vormen: De erfelijkheid en de individualiteit. Wat is overgeërfd en wat is van jezelf?<br />
Dit moeten we uitvoerig uitwerken aan de hand van veel voorbeelden, ook uit de onmiddellijke omgeving van de kinderen.<br />
Het helpt het kind, dat op deze leeftijd begint zijn eigen wezen sterker te beleven en een door hem onbegrepen wereld tegenover zich ziet. Het beleeft dat het anders-zijn van een enkele mens in vergelijking met de omgeving een algemeen menselijk feit is.<br />
Daarmee zijn we met de algemene beschouwing van de vorm uitgegaan, van een zeker fundament van het menselijk levenslot.<br />
Wanneer men zich er voor hoedt om zulke beschouwingen op een abstracte-intellectuele manier aan de kinderen aan te bieden, die daardoor meteen verveeld worden en opstandig zullen reageren, dan is men op de goede weg.<br />
<i>(wordt vervolgd)</i><br />
<br />
<span style="font-size: x-small;">1)</span><br />
<i><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: small;">Vom Vater hab' ich die Statur,<br />Des Lebens ernstes Führen,<br />Vom Mütterchen die Frohnatur <br />Und Lust zu fabulieren.</span></span></i><br />
<i><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></i><span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: small;">J.W. Goethe</span></span><br />
<br />
tekst: <br />
Een gedeelte uit:<br />
Alfred Schreiber: Einführung in den Freien Religionsunterricht - <i>'Aufsätze aus den Briefen über religiöse Erziehung im Elternhaus'</i> <br />
Privatbriefe, herausgegeben von A. Schreiber von 1950-1960'<br />
uitgeven: Pädagogische Forschungstelle beim Bund der Freien Waldorfschulen, Stuttgart<br />
<span style="font-size: xx-small;"><span style="font-size: small;"> </span></span><i> </i>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-64196288057622500552017-06-04T17:31:00.001+02:002017-09-09T17:14:24.925+02:00Het gesprek met Nikodemus - Trinitatis (1)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3QTs-vEzg6QdHGxnl3KZR0mzz0g7g3wPL7SeHTCi-e0b_lZI9-Pcyzbm5bKWXXlOW8igVc87ZsW5qGeyZQFgBfZf_6xNnVLMKjeRQKkg_T7Uqw95AyWZATEVSmhvypDomjZ1Y03XLoMk/s1600/Jezus%2526Nicodemus_Anonymous.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="888" data-original-width="1180" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh3QTs-vEzg6QdHGxnl3KZR0mzz0g7g3wPL7SeHTCi-e0b_lZI9-Pcyzbm5bKWXXlOW8igVc87ZsW5qGeyZQFgBfZf_6xNnVLMKjeRQKkg_T7Uqw95AyWZATEVSmhvypDomjZ1Y03XLoMk/s400/Jezus%2526Nicodemus_Anonymous.jpeg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Rembrandt van Rijn: <i>Jezus en Nikodemus</i></td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: x-small;">Trinitatis is de kerkelijke naam voor de zondag na Pinksteren (ook wel Hoogfeest van de Heilige Drie-eenheid of Drievuldigheidszondag genoemd)</span><br />
<br />
<h3>
<span style="font-size: small;"><b>Johannes 3 : 1 – 15 Het gesprek met Nikodemus</b></span></h3>
Nikodemus (of Nicodemus, Grieks: Νικόδημος, Hebreeuws: Nakdimon) was een Farizeeër en een lid van het Sanhedrin. <br />
Nikodemus wordt drie keer genoemd in het Evangelie volgens Johannes:<br />
Hij kwam tot Jezus Christus in de nacht (Joh. 3 : 1-21).<br />
Hij nam het op voor Jezus in het Sanhedrin (Joh. 7 : 46-53).<br />
Na Jezus' dood was hij aanwezig bij zijn graflegging in het graf van Jozef van Arimatea (Joh. 19 : 38-42).<br />
Er bestaat een Evangelie van Nikodemus, een van de apocriefe boeken van het Nieuwe Testament. Dat geschrift bestaat uit twee delen, namelijk de Acta Pilati, ofwel Handelingen van Pilatus, en de Descensus Christi ad Inferos, ofwel Hellevaart van Christus.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5KGhxQRMuAouQt341LKdkfipbHePQ6jcwG29P9UwaXTQ3jlUzvQTxd_C_WohXOCipo-kYSwNipCCrpOXMluXE7Yr5ZbPqZ3eJwoSitNCLAgLNo7_rQImK7FQyneEoIxtHnsS-Dx2HGDQ/s1600/Gross_St_Martin_Grablegungsgruppe.jpeg" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="979" data-original-width="1600" height="243" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5KGhxQRMuAouQt341LKdkfipbHePQ6jcwG29P9UwaXTQ3jlUzvQTxd_C_WohXOCipo-kYSwNipCCrpOXMluXE7Yr5ZbPqZ3eJwoSitNCLAgLNo7_rQImK7FQyneEoIxtHnsS-Dx2HGDQ/s400/Gross_St_Martin_Grablegungsgruppe.jpeg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><div class="firstHeading" id="firstHeading" lang="en">
<span style="font-size: x-small;">beeldengroep graflegging: Groß St. Martinkerk (Keulen)</span></div>
<span style="font-size: x-small;">foto: © Raimond Spekking (via Wikimedia Commons)</span></td></tr>
</tbody></table>
<br />
In de vorige bijdrage over deze evangelietekst is een aantal citaten uit voordrachten van Rudolf Steiner te vinden. In het boek ‘Van de Jordaan tot Golgotha’ besteedt Emil Bock o.a. speciale aandacht aan de figuur van Nikodemus. In deze bijdrage enkele passages uit dit boek:<br />
<br />
De diepe indruk, die het dramatische tafereel van de tempelreiniging op Nikodemus heeft gemaakt, drijft hem met onweerstaanbare kracht om naar Jezus toe te gaan (<a href="http://vo-perikopen.blogspot.nl/2009/06/trinitatis.html" target="_blank">zie hierover ook de bijdrage uit 2009</a>). <br />
Wij hebben eerder al vermeld dat de opvallende woorden ‘in de nacht’, die het evangelie steeds herhaald worden wanneer de naam van Nikodemus wordt vermeld, méér zijn dan enkel een aanduiding van tijd. Er treedt hier een gestalte naar voren die tot de wereld van de mysteriën behoort. […] De ontmoeting vindt niet plaats op het fysieke vlak. Het is een spirituele, bovenzinnelijke ontmoeting in díe sfeer, waarin de ziel bevrijd is van het lichaam n.l. de sfeer waarin de mens gedurende slaap (in de nacht) vertoeft. In dat domein waarin normaal de slaap zijn donkere sluier over de mensen uitspreidt, kan Nikodemus met helder bewustzijn vertoeven, omdat hij een hoge rang heeft bereikt in de zielenontwikkeling. Hij is in staat om in deze sfeer Christus op te zoeken en hij ervaart dat hij door Christus wordt opgenomen en aanvaard. Er ontwikkelt zich een gesprek van grote betekenis en dat geeft aan de ontmoeting van deze leraren in het domein van de geest een diepe inhoud.<br />
<br />
Nikodemus meent in Jezus een hoge ingewijde te herkennen en spreekt hem daarom aan met ‘Rabbi’ en ‘Didaskolos’, dat is ‘meester’ en ‘leraar’. Jezus kent Nikodemus dezelfde rang toe door te zeggen: <i>‘Gij zijt een leraar van Israël’</i> (‘Su ei ho didaskolos tau Israèl’). Nikodemus komt niet slechts in naam van zichzelf. Hij staat als het ware als spreker namens alle ingewijden van de Oude Wereld voor Christus. Hij spreekt dan ook in de 3e persoon meervoud: <i>‘Meester wij weten dat gij van God gekomen zijt, want niemand kan die tekenen doen welke gij doet, tenzij God met hem is.’</i> Ook Jezus spreekt in deze vorm: <i>‘Wij spreken uit wat wij weten, en wij getuigen van wat wij gezien hebben.’</i> […] De stilering van het gesprek brengt ons ertoe in te zien dat wat hier wordt geschilderd ver uitstijgt boven het gewone menselijke niveau.<br />
<br />
[…] Bovendien onthult het evangelie ons dat Nikodemus tot de orde van de Farizeeën behoort. […] Bij de Farizeeën is de spiritualiteit, die ééns heilig en goddelijk was, spookachtig en duister en tenslotte zelfs satanisch geworden. In de mensheid zijn zij de eigenlijke tegenstanders en antagonisten van Christus. Van des te groter betekenis is het dat wij in de glans van het begin van het leven van Christus een vooraanstaande Farizeeër ontmoeten, die nog langs de ware, oude spirituele wegen doorgedrongen is tot het ingewijd-zijn.<br />
[…] De orde van de Farizeeën werd na de jaren van de Babylonische gevangenschap gesticht door de apocalypticus Ezra. De orde vertegenwoordigde oorspronkelijk een echte esoterische stroming. Hun innerlijke scholing was een laatste, geconcentreerde samenvatting van de oudtestamentische spiritualiteit. Door het doorlopen van een zorgvuldig afgewogen opeenvolgende reeks van inwijdingsgraden werden de krachten, die de mens uit bloedverwantschap en erfelijkheid meebracht tot een steeds dieper, innerlijk en vergeestelijkt bezit gemaakt, zodat zij tot aan de drempel van de geestelijke wereld voerden.<br />
<br />
[…] Het fysieke lichaam van de mens moest de Farizeeën als een tempel voorkomen, daar de spiritualiteit die zij beoefenden, geheel werd geput uit de diepten van dit fysieke lichaam. En de tempel op de berg Moria stond voor hen dan ook in het centrum van hun voorstellingswereld, als een symbool dat het zuiverst uitdrukking gaf aan hun streven, hoewel de Farizeeën het houden van de priesterlijke eredienst aan anderen overlieten. In de tijd waarin Jezus leefde, was de orde echter allang vervallen tot onwaarachtigheid en machtswellust. De Farizeeën waren tenslotte zelf het duidelijkste bewijs voor het feit, dat hun spiritualiteit, die uitsluitend voortkwam uit de fysieke lichamelijkheid en uit de krachtbron van de bloedverwantschap en erfelijkheid, het dode punt van de volledige uitputting had bereikt.<br />
Dat Nikodemus zo diep geschokt kon worden door de tempelreiniging en als gevolg van de invloed daarvan op zijn zielenleven zich zo onweerstaanbaar tot Christus voelde aangetrokken, toont dat hij er zeer aan toe was om in te zien, dat de spiritualiteit van de Farizeeën ten einde liep. De antwoorden die hij van Christus te horen krijgt, betekenen een radicaal afwijzen van de spirituele weg die slechts aanknoopt aan het geboren-worden uit het aardse en lichamelijke, aan de geboorte ‘van beneden af’. Alleen de nieuwe impuls van boven kan de toekomst van de mensheid redden.<br />
<br />
Als Farizeeër kon Nikodemus alleen maar ‘de geboorte van beneden af’ begrijpen. Zijn blik was slechts gericht op de mens, geboren uit de lichamelijkheid. Verwonderd vraagt hij: <i>‘Hoe kan een mens geboren worden, als hij oud is? Kan hij voor een tweemaal in de moederschoot ingaan en geboren worden?’</i><br />
Daarop krijgt hij het antwoord: <i>‘De wind waait waarheen hij wil en je hoort zijn stem, maar je weet niet vanwaar hij komt en waarheen hij gaat.’</i> Nikodemus moet leren in te zien dat de mens in waarheid een bovenzinnelijk wezen is. Geboorte en dood zijn slechts begin en einde van de lichamelijke mens. Met onze aardse zintuigen kan aan de op aarde levende mens niet worden waargenomen vanwaar hij in werkelijkheid komt en waarheen hij gaat. Slechts wanneer zijn geest zich roert kan af en toe het suizen van de wind worden vernomen. Van bovenaf, uit de wereld waarin de oorsprong en de oerbron ligt van zijn eigenlijke wezen van de mens, moet het streven van zijn ziel worden bevrucht en bevleugeld, wil dit niet definitief mede betrokken worden in het verstarren en afsterven van de lichamelijkheid.<br />
<br />
Nikodemus kende als geschoolde Farizeeër het principe van de hemelvaart zeer goed. Immers, de inwijding die bij de Farizeeën werd voltrokken, leidde tot het punt waarop de ziel zich in visionaire extase boven het lichaam verheft. Alleen komt ook deze ‘hemelvaart’ in laatste instantie tot stand vanuit de krachten van de erfelijkheid, die in het fysieke lichaam sluimeren. Christus toont hem het principe van de nieuwe weg naar de wereld van de Geest: niemand kan de hemelvaart op de juiste wijze bereiken dan díe wezenheid in de mens, die zelf uit de hemel afkomstig is, namelijke de geestelijke mens, wiens ware wezen goddelijk is: <i>‘Niemand is naar de hemel opgestegen, behalve hij die uit de hemel is neergedaald: de Mensenzoon.’</i> (Joh. 3 : 13)<br />
<br />
Nikodemus was geheel op de hoogte van het geheim van de ‘Mensenzoon’. Vanuit de spirituele stroming waarvan hij deel uitmaakte, kon hij onder de ‘Mensenzoon’ alleen in zoverre de geestelijke mens verstaan, zoals deze uit de krachten van de bloedverwantschap en de erfelijkheid wordt geboren in de wereld van de Geest. Het oude principe van dit ‘zoonschap’, dit ‘Zoon des Mensen-zijn’ verloor zijn geldigheid. <i>‘En zoals Mozes in de woestijn de slang heeft opgericht, zo moet de mensenzoon hoog opgericht worden.’ </i>(Joh. 3 : 14)<br />
<br />
In de tijd van Mozes was de heidense weg, die tot een magische schouwen toegang gaf, en die door het beeld van de slang werd gesymboliseerd, decadent geworden en doodgelopen. Doordat Mozes de om de kruisstam gewonden koperen slang oprichtte, stichtte hij ter genezing van het bewustzijn het teken van de esculaap. <br />
[Nehushtan of Nohestan (Hebreeuws: נחושתן of נחש הנחושת neḥushtan, "Koperslang" of "slang van koper”) was volgens de traditie in de Hebreeuwse Bijbel een bronzen of koperen slang aan een paal die Mozes in opdracht van JHWH oprichtte. (Numeri 21:6-9)]<br />
<br />
Door de aanblik van dit teken werd het volk genezen van de koortsachtige extase, waartoe het door de aanraking met de decadente heidense volkeren was vervallen. Aan een kruisstam zal de ‘Mensenzoon’ eens opgericht zijn, ten teken dat alle krachten waaruit de mens tot aan die tijd toe heeft geleefd, ten dode zijn opgeschreven.<br />
Maar het lichaam dat aan het kruis hangt, zal niet slechts het dode lichaam van de ‘Mensenzoon’ zijn, maar tegelijk het aardse omhulsel waarin de ‘Godszoon’ gedurende drie jaren heeft geleefd. Hier mondt het einde van de oude weg uit in het genaderijk geschonken begin van een nieuwe weg.<br />
<br />
[…] Tot Nikodemus moest Christus eerst over de tragiek van de ‘Mensenzoon’ speken, die slechts van de aarde uit naar de wereld van de Geest streeft. Maar Hij laat op het woord over de ‘Mensenzoon’ woorden over de ‘Godszoon’ volgen. (Die aanvullende woorden zijn jammer genoeg niet in de perikooplezing van deze dag opgenomen.):<br />
<br />
<i>‘Want God heeft de wereld zo liefgehad, dat hij de Zoon, de eengeborene, heeft gegeven, opdat wie in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar het eeuwig leven heeft. Want God heeft de Zoon niet in de wereld gezonden om over de wereld te oordelen, maar om door Hem de wereld te redden.’ </i>(Joh. 3 : 16-17) <br />
<br />
Wanneer de principes van de van onderaf geboren ‘Mensenzoon’ en van de van bovenaf geboren ‘Godszoon’ elkaar doordringen, dan doorstaat de mensheid de crisis die ten dode kan voeren. Het woord over de ‘Godzoon’ (Want God heeft de wereld zo liefgehad…enz.) heeft men maar al te vaak uit zijn verband gerukt, in egoïstisch streven om gesticht te worden. In de met grote precisie voortschrijdende onderwijzing van leraar tot leraar, dat Christus aan Nikodemus als ingewijde te beurt laat vallen, behoren beide uitspraken over de ‘Mensenzoon’ en de ‘Godszoon’ onafscheidelijk bij elkaar.<br />
<br />
Het ware beeld van de mens zal in de donkere uren op Golgotha de mensheid opnieuw voor ogen worden gesteld. Maar doordat daarin de ‘Mensenzoon’ en de ‘Godszoon’ één worden, gaat de dood over in de opstanding. Het heeft diepe betekenis dat Christus tijdens het nachtelijke gesprek in het geestgebied door zijn profetische woorden het kruis op Golgotha voor het geestesoog van Nikodemus laat verrijzen. Nikodemus zal behoren tot diegenen die op Goede Vrijdag onder dit kruis staan.<br />
<br />
bron:<br />
Emil Bock: ‘Die Drei Jahre’ - Urachhaus, Stuttgart 1981 (1946)<br />
vertaling: ’Van de Jordaan tot Golgotha’ - Christofoor, Zeist<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcTjkF9zu96ICQ88BTTTK6GEAI0eVadtz1AkAb-twELdcFjv9akc6CjJewfVkghWbZU0cBqyfRNbwFBcYAfrdkDgKSuyk9VlGVeitSiGOjBKQPBWzj9Qa-JHnXtM3jcnAReyFbjGtZzgI/s1600/Gross_St_Martin_-_Grablegungsgruppe_-_Nikodemus.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="846" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcTjkF9zu96ICQ88BTTTK6GEAI0eVadtz1AkAb-twELdcFjv9akc6CjJewfVkghWbZU0cBqyfRNbwFBcYAfrdkDgKSuyk9VlGVeitSiGOjBKQPBWzj9Qa-JHnXtM3jcnAReyFbjGtZzgI/s400/Gross_St_Martin_-_Grablegungsgruppe_-_Nikodemus.jpeg" width="211" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;">Nikodemus, </span><span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: x-small;">beeldengroep graflegging: Groß St. Martinkerk (Keulen)</span> </span></td></tr>
</tbody></table>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-44575602642016694652017-04-17T11:40:00.003+02:002017-04-17T16:20:01.032+02:00Het stoffelijk overschot als bron van vernieuwing (deel 8 - slot)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglGcm5bgDsm9PiT7T2o2lbLSNw_XQewMUZyO1RStZSn0y-2Z2ai2n_AqxMO-S4Q-7lzjyAQw0GlXJ9fA1xnP7EaIQ09K0hDCo075qRgveHglSLqVRXfMfGKgyzPhtQfAwILtOEcmIt0oA/s1600/Resurrection+-+GRU%25CC%2588NEWALD%252C+Matthias+c.+1515.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglGcm5bgDsm9PiT7T2o2lbLSNw_XQewMUZyO1RStZSn0y-2Z2ai2n_AqxMO-S4Q-7lzjyAQw0GlXJ9fA1xnP7EaIQ09K0hDCo075qRgveHglSLqVRXfMfGKgyzPhtQfAwILtOEcmIt0oA/s640/Resurrection+-+GRU%25CC%2588NEWALD%252C+Matthias+c.+1515.jpeg" width="457" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Matthias Grünewald: Isenheimer Altaar.</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: x-small;"><i>"Het is niet zonder betekenis of de mens op aarde leeft of niet." […]</i> De mens is <i>"het medium waardoor voortdurend bovenzinnelijke krachten kunnen doordruppelen naar de zintuiglijk fysieke wereld. […] Zonder de stoffelijke overschotten van de mensen was de aarde dus allang dood."</i></span><br />
<span style="font-size: x-small;">uit: Algemene Menskunde als basis voor de pedagogie (GA 293) 3e voordracht -23-8-1919</span><br />
<h3>
</h3>
<h3>
<span style="font-size: small;">Nu volgen nog een enkele uitspraken van Rudolf Steiner over dit thema:</span></h3>
<i>“Wat de mens met zich meedraagt als zijn fysieke lichaam is gedurende de tijd van zijn bestaan tussen geboorte en dood doorweven van het zielsmatige. Nu, omdat we in dit tijdperk zijn aangeland is het zelfs met een bijzonder soort van het zielsmatige doorweven: het Ik en het astraallichaam duiken volledig in het fysieke lichaam onder. En weer, of we nu door het vuur of door het begraven van het stoffelijk overschot ons fysieke lichaam aan de aarde teruggeven; voor de huidige natuurwetenschap betekent dit niets anders als: dit stoffelijk overschot bestaat uit verschillende substanties die met de dood aan de aarde worden toegevoegd en hun weg gaan naar de verschillende principes die men tegenwoordig in de organische en speciaal in de anorganische chemie bestudeert. Maar dat is allemaal pure onzin. Waar het om gaat is veelmeer dit: dat het werkelijk aan dit menselijke lichaam niet zomaar voorbij gaat dat het van geboorte tot aan de dood bewoont is door een menselijk geest-zielewezen. <br />En we gaan met ons stoffelijk overschot over in de aarde in een vorm, in een hoedanigheid, die hij alleen kon verkrijgen doordat hij van geboorte tot aan de dood door een wezen doorleeft was, dat voor de geboorte respectievelijk de conceptie in de geestelijke wereld als zielegeest van de mens leefde. En de aarde in haar huidige ontwikkeling zou allang zijn vervallen, zijn verlaten wanneer zij niet als een ferment, om het even of zij het door begraven of door verbranding datgene zou opnemen wat door de ziel weliswaar verlaten, maar tot aan de dood toe doorleefde menselijke lichamen zijn.”</i><br />
[Der Innere Aspekt des soziale Rätsels (GA 193), 14 september 1919]<br />
<br />
<i>“De mens doet mee aan de ontwikkeling van de aarde en heeft zelfs een bijzonder aandeel daarin. En zelfs hetgeen wij na de dood aan de aardeontwikkeling overgeven heeft voor haar betekenis. En het andere wat met de mens in zijn ontwikkeling, speciaal vanaf het de moderne tijd gebeurt, is het volgende: dat wanneer hij als hij op een leeftijd is aangekomen en ouder dan zevenentwintig, achtentwintig jaar wordt, dat hij dan met zijn fysieke lichaam in de waaktoestand op een heel speciale manier een verbinding aangaat die op een hele speciale manier op de geestelijke wereld, op de bovenaardse wereld inwerkt. Dat is een merkwaardige polariteit in de ontwikkeling van de mens gaat de mens door de poort van de dood, laat hij zijn lichaam achter, dan splitst er zich van dit lichaam iets af wat dient als ferment van de aardeontwikkeling. Komt hij dan in zijn leven in de periode tussen de achtentwintig en vijfendertig jaar, dan geeft hij iets aan de geestelijke wereld af wat voor de geestelijke wereld noodzakelijk is. …Wat men daar aan de geestelijke wereld afgeeft dat is het allerbelangrijkste wat men terugvindt als men na de dood in de geestelijke wereld het leven andersom beleeft. En dat is datgene wat men werkelijk aan de bovenaardse wereld afgeeft zoals men het stoffelijk overschot aan de aardse wereld afgeeft."</i> (idem) <br />
<br />
Door de wetten en krachten van de natuur worden we voortdurend op het verleden gewezen, op het sterven van de aarde. Opdat <i>“de uiterlijke natuur niet zal sterven moet aan haar toegevoegd worden wat de mens door zijn astraallichaam en Ik bezit. Dat wil zeggen; omdat hij door zijn astraallichaam en zijn Ik zelfbewuste voorstellingen heeft moet de mens, wil hij voor de anders stervende aarde de toekomst zeker stellen, datgene aan haar overdragen wat in hemzelf bovenzinnelijk en onzichtbaar is. Net zoals de mens van dat wat voor hem onzichtbaar en bovenzinnelijk van aard is, namelijk de wederbelichaming in een volgend leven op aarde, niet van een sterfelijk fysiek en etherisch lichaam kan verwachten, zo kan ook uit dat wat ons als minerale en plantaardige aardbol </i><i><i>omgeeft </i>geen toekomstige aarde ontstaan. Enkel en alleen wanneer wij iets in deze aarde kunnen brengen wat zij niet van zichzelf heeft, kan er een toekomstige aarde ontstaan. Maar dat, wat niet vanzelf op aarde aanwezig is, zijn in eerste instantie de werkzame gedachten van de mens die in zijn zelfstandige, van evenwichtstoestanden in hem onafhankelijk natuurorganisme leven en weven. Wanneer hij deze zelfstandige gedachten verwerkelijkt dan geeft hij de aarde toekomst. Maar dat vereist wel dat hij ze wel heeft, dit soort zelfstandige gedachten, want alle gedachten die wij ontwikkelen over datgene wat stervend in de gebruikelijke natuurkennis aanwezig is, zijn spiegelgedachten, zijn geen werkelijkheden.<br />De gedachten die we opnemen uit het geestesonderzoek, ontstaan levend in de imaginatie, inspiratie en intuïtie. Nemen we deze op dan zijn ze zelfstandig in het aardeleven existerende scheppingen. Over deze scheppende gedachten kon ik destijds in mijn kleine boekje over de kennistheorie van de goetheanistische wereldbeschouwing zeggen: dit denken representeert de geestelijke vorm van het communiceren van de mensheid. – Want wanneer de mens zich alleen maar overgeeft aan de spiegelgedachten over de uiterlijke natuur, dan herhaalt hij slechts het verleden, leeft hij in een lijk van het goddelijke. Maar wanneer hij zijn gedachten verlevendigt, verbindt hij zich met zijn eigen wezen, communicerend de communie ontvangend, met het - de wereld doordringende, haar toekomst zeker stellende - goddelijk-geestelijke. Zo is spirituele kennis een werkelijke communie, het begin van een bij de moderne mens passende kosmische cultus, die kan groeien doordat de mens nu gewaar wordt hoe hij zijn fysiek- minerale en zijn vegetatieve organisme met zijn astrale en zijn Ik-organisatie doortrekt, hoe hij, doordat hij in zichzelf de geest levend maakt, nu ook in dat wat hem als iets doods, als iets stervends omgeeft, de geest binnenhaalt. … Wat eerst nog abstracte kennis was, wordt tot een voelende en willende verhouding tot de wereld. De wereld wordt tot een tempel, de wereld wordt tot een godshuis. De kennende mens, zichzelf opheffend tot voelen en willen, hij wordt een offerend wezen."</i><br />
[Das Verhältnis der Sternenwelt zum Menschen (GA 219), 31 december 1922]<br />
<br />
<br />
<h3>
De verandering van het fysieke lichaam in de loop van het leven </h3>
<h3>
Het verteringsproces</h3>
<br />
De aanwijzing van Rudolf Steiner dat het lichaam in het verloop van het leven verandert, vestigt de aandacht op de stofwisseling. De stofwisseling is de lichamelijke basis voor de wil.<br />
<i>“Nu ontstaat de vraag: welk verband bestaat er eigenlijk voor de tegenwoordige mens – en daar hebben we het nu over – tussen de wilskrachten van de mens, die in zijn zwaartepunt zijn geconcentreerd, en tussen de uiterlijke fysieke en chemische krachten? – Onder normale omstandigheden komt dit verband alleen in de menselijke stofwisselingsprocessen tot uitdrukking. Als de mens de stoffen uit de buitenwereld in zich opneemt, dan is het eigenlijk zijn wil die deze stoffen verwerkt, verteert. En wanneer er niets anders zou werken als deze wil dan zou datgene wat van buitenaf opgenomen werd alleen maar afgebroken worden. De menselijke wil draagt de kracht in zich alle overige krachten om te zetten, op te lossen, en het verband tussen de mens en de overige minerale, plantaardige en dierlijke natuur is vandaag de dag een zodanige, dat zijn wil verband houdt met de afstervende krachten van onze planeet, met de vernietigende krachten van onze planeet. We leven van deze vernietiging maar het is en blijft een vernietiging. We zouden niet kunnen leven wanneer wij deze vernietiging niet tot stand zouden brengen. … We hangen door onze wil dus werkelijk samen met de ondergangskrachten van onze aardeplaneet. … <br />De mens is een dubbelwezen. Het ene deel van zijn wezen staat in verband met de afbrekende krachten van onze planeet, het andere deel van zijn wezen, dat zijn intelligente deel is, is zoals we al hebben vermeld, door de brug van het gemoed verbonden met de wil. Maar deze intelligentie van de mens komt met betrekking tot onze aardeplaneet zeer weinig aan bod, in zoverre wij in een waaktoestand verkeren. We zijn, als wij wakker zijn, eigenlijk niet in staat om via onze intelligentie een juiste verhouding tot het aardebestaan tot stand te brengen. Precies zoals de oorzaken van al de aardse afbraak (!) in de menselijke wil </i><i><i>liggen</i>, die in het zwaartepunt van de mens is geconcentreerd, zo liggen de opbouwende krachten in de sfeer die de mens betreedt gedurende de slaap. Vanaf het moment van inslapen tot aan het wakker worden is de mens met zijn Ik en zijn astraallichaam in een toestand die we normaal gesproken zo beschrijven dat we figuurlijk zeggen: Het Ik en het astraallichaam zijn buiten het fysieke lichaam. Maar daar is de mens dus helemaal een geestelijk-zielsmatig wezen en daar ontwikkelt hij krachten die juist tussen inslapen en ontwaken actief worden. En gedurende deze tijd staat hij door die krachten in verbinding met alles wat de planeet aarde opbouwt, wat de opbouwende krachten aan de vernietigingskrachten toevoegen.” </i><br />
[Soziales Verständnis (GA 191), 9 november 1919]<br />
<br />
De slaap als kleine broeder van de dood brengt de mensen met de opbouwende krachten van de aarde in verbinding. <br />
De wil is ook kiem en deze kiem heeft een gigantische kracht; denk alleen maar eens met wat een kracht kiemende planten door een asfaltlaag heen kunnen breken. Deze wil staat in eerste instantie diametraal tegenover de voorstelling. <br />
<i>“Wanneer wij denken, wanneer wij voorstellen speelt natuurlijk ook de wil mee in ons voorstellen, maar dan wel in een zeer, zeer verfijnde toestand. De mens merkt niet hoe de wil pulseert in zijn voorstellen en hoe anders de wil in zijn wezen werkt; dat weet hij dus niet. Het mysterie van de wil is op een bepaalde manier door de uitsluitend intellectualistische cultuur van de nieuwe tijd voor de moderne mens volledig ondergesneeuwd geraakt. Wanneer je nu met de middelen van de geesteswetenschap het onderzoek naar de wil in gang zet, dat wil zeggen, wanneer je probeert met behulp van imaginatie en inspiratie krachten op te wekken waarmee je, in de drukte die ontstaat wanneer de mens wil, kan schouwen, dan merk je dat in ons fysieke leven tussen geboorte en dood het willen werkelijk verbonden is, niet met opbouwkrachten, maar met afbraakkrachten. … Als in onze hersenen zich alleen opbouwende krachten zouden afspelen, dan zou er alleen dat gebeuren, wat bijvoorbeeld meestal bij het opnemen van de levenskrachten uit de voeding gebeurt. Ons ziele- en geestesleven door het zenuw- en hersengereedschap zou zich niet kunnen ontwikkelen. Alleen doordat er voortdurend iets in onze hersenen wordt afgebroken, dat er steeds vernietigingskrachten in aanwezig zijn, kan het ziele- en geestesleven er in aanwezig zijn. Maar daarin werkt nu ook juist de wil. De wil van de mens is in feite iets wat tijdens ons fysieke leven al voor een deel met de dood van de mens bezig is. Met betrekking tot de organisatie van ons hoofd sterven we voortdurend; en alleen doordat in de rest van onze organisatie tegen dit voortdurende sterven in het hoofd wordt ingewerkt, leven wij. En vooral de wil is in dit hoofdleven actief. In ons hoofd vindt voortdurend hetzelfde plaats wal buiten ons om objectief in de buitenwereld gebeurt wanneer wij door de fysieke dood zijn gegaan. Voorzover wij menselijke individualiteiten met ons geestelijk- psychisch wezen door de poort van de dood zijn heengegaan, hebben wij met ons stoffelijk overschot niets te maken, maar voor het heelal is het heel belangrijk, want het wordt, op welke manier maakt niets uit, door verbranding of door begraven, aan de elementen van de aarde overgeleverd; en daar zet zich op ongeveer dezelfde wijze voort wat onze menselijke wil gedeeltelijk in ons zenuwsysteem, in ons zintuigsysteem doet gedurende het leven tussen geboorte en dood. We stellen voor, we denken, doordat onze wil iets in ons afbreekt. We dragen ons stoffelijk overschot over aan de aarde en met hulp van dit zich oplossende </i><i><i>stoffelijk overschot</i>, dat nu het zelfde proces voortzet wat gedeeltelijk in ons leven plaatsvond, ‘denkt en stelt voor’ de aarde als totaliteit. <br />Dat … wat zich voortdurend afspeelt in de aarde door de wisselwerking tussen het van origine aardse en datgene wat zich in de aarde afspeelt door het verbinden van met de gestorven menselijke lichamen, is een activiteit die in zijn hoedanigheid volstrekt hetzelfde is als de wilsactiviteit die in onszelf voortdurend onbewust wordt uitgeoefend, en bij afbraak, afgebroken wordt, tot iets lijk- achtigs wordt verwerkt, tussen geboorte en dood in ons zenuw- zintuigsysteem. Tussen geboorte en dood werkt door de afbraak, dezelfde wil, als die zich met ons Ik verbindt, binnen de grenzen van onze huid. Dezelfde wil ook die kosmisch door middel van ons </i><i><i>stoffelijk overschot</i> na onze dood in het denken en voorstellen van de totale aarde werkt, als wij dus ons stoffelijk overschot aan de aarde hebben geschonken. Zo zijn wij kosmisch verbonden met datgene wat je het geestelijk-zielsmatige proces van het totale aardebestaan zou kunnen noemen. Dit is een zeer belangrijke voorstelling, want ze plaatst de mens concreet in het kosmische van ons aardebestaan.” </i><br />
[Weltsilvester und Neujahrsgedanken (GA 195) 28 december 1919]<br />
<br />
Daarmee wordt ook in dit verband aangeduid hoe belangrijk juist het ‘reine’ denken is, omdat het tussen wil en voorstelling bemiddelt. <br />
<i>“Dat is juist een ongelooflijk belangrijk iets in de ontwikkeling van ons na-atlantische tijdperk, dat onze ziel en onze geest, ons Ik en ons astraallichaam nu pas volledig in het fysieke lichaam en etherlichaam kunnen onderduiken; in onze huidige tijd pas voor het eerst – later zullen de verhoudingen zich weer wat wijzigen – na het zevenentwintigste en achtentwintigste jaar. Dat is een belangrijk geheim in de ontwikkeling van de mensheid. De mens maakt het eigenlijk nu pas voor het eerst mee dat hij helemaal in zijn fysieke lichaam onderduikt en zelfs pas dan wanneer hij helemaal volwassen is geworden; met zevenentwintig, achtentwintig jaar. En wat betekent dit volledig onderduiken in het fysieke lichaam? <br />Dat betekent dat wij door dit onderduiken in staat zijn om dat soort gedachten te ontwikkelen, die ideeën te ontplooien, die de materialistische, natuurwetenschappelijke ideeën zijn sinds de tijd van Galileï en Copernicus. Voor dit soort ideeën, voor dit soort opvattingen is ons fysieke lichaam het juiste gereedschap. Dat was in het verleden niet mogelijk met ons waakbewustzijn, vandaar ook dat het natuurwetenschappelijke denken er nog niet was. Dat is helemaal aan het fysieke lichaam gebonden.” </i><br />
[Der Innere Aspekt des soziale Rätsels (GA 193), 14 september 1919]<br />
<br />
Na deze uiteenzettingen ligt het voor de hand om ook de stofwisseling en de daarmee verbonden spijsverteringsprocessen er bij te betrekken, die immers duidelijk onder invloed van ‘iets’, namelijk het reine denken, staan. Vanuit een ander perspectief is het de geestkiem die vanaf de conceptie in de mens actief is. Want deze geestkiem wordt als oerbeeld van het fysieke lichaam vooruit gestuurd, daalt af in de<i> “bevruchte mensenkiem en vormt daar het groei-element.” </i>(GA 218- 7-12-1922) Ook dit is iets waar Rudolf Steiner regelmatig over spreekt, want hij streeft er naar om het dualisme te overwinnen en – als derde element naast het voorstellen en waarnemen – het denken tot in zijn effecten in de lichamelijke organisatie en daarmee ook in de stofwisseling aan te tonen. <br />
<i>“(De mens) is in zijn leven hier op aarde zo aangepast dat hij bepaalde processen, die het dier helemaal doorzet, dat hij die niet tot het eind doorzet in zijn puur natuurlijk organisatie. Het dier wordt op een bepaalde manier helemaal ‘af’ geboren voor al zijn functies. De mens moet deze functie eerst zelf, door opvoeding enzovoorts, zien te verkrijgen. En wat zich hier in de mens afspeelt is in feite alleen een uiterlijke uitdrukking voor iets wat zich ook organisch voltrekt. Als je de stofwisseling van het dier op de juiste manier, geesteswetenschappelijk, bestudeert dan zie je dat de stofwisseling van het dier verder doorgezet is dan de stofwisseling van de mens.” </i><br />
(Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan het feit dat dieren met hun spijsvertering aan voedingsmiddelen aangepast zijn die voor mensen dodelijk zouden zijn; van insecten tot de aaseters en de herkauwers tot de gewervelde dieren toe, overal zijn hooggespecialiseerde spijsverteringsprocessen aanwezig. De mens is echter aangewezen om zijn voedsel door koken, roosteren, braden, fermenteren, bakken enzovoorts te bereiden, zodat het voor hem eetbaar wordt) <br />
<i>“De stofwisseling van de mens moet in een eerder stadium tegengehouden worden dan de stofwisseling van de dieren. Wat in de dieren naar een bepaalde hoogte wordt gedreven, moet bij de mens op een eerder niveau blijven staan. De mens mag, als ik me een beetje triviaal uit mag drukken, niet zo ver verteren als een dier. De mens moet eerder in het spijsverteren halt houden als het dier. Doordat de spijsvertering is teruggehouden doet hij krachten op die de fysieke drager worden van datgene wat door hij door de wil naar het hoofd stuurt.” </i><br />
[Entsprechungen zwischen Mikrokosmos und Makrokosmos (GA 201), 1 mei 1920]<br />
<br />
<i>“We zullen er speciaal dat proces eruit lichten waarin zich, naast de smaakwaarnemingen, de voeding zich voltrekt. Daar zien we allereerst, terwijl de smaakwaarneming zich afspeelt en de voedingsopname in wordt geleid, dat uiterlijke stoffen opgelost worden door sappen die afkomstig zijn uit het menselijke organisme. Die uiterlijke stoffen, welke de plant opneemt uit de levenloze natuur zijn eigenlijk, in ieder geval in principe, gevormd. En stoffen in de levenloze natuur die op aarde geen vorm hebben zijn eigenlijk uit elkaar gevallen. We moeten eigenlijk in alle stoffen naar de kristallen zoeken. En al die stoffen die we niet in gekristalliseerde vorm, die we vormloos of als stof of iets dergelijks vinden dat zijn eigenlijk vernielde kristallisaties. En uit de gekristalliseerde levenloze natuur neemt de plant haar stoffen en bouwt ze dus op in de vorm op die de plant kan maken. Vervolgens neemt het dier daar weer haar stoffen op enzovoort. Zodat we kunnen zeggen: buiten in de natuur heeft alles haar vorm, heeft alles zijn gestalte. Als de mens deze gestalten in zich opneemt lost hij ze weer op. … Dat alles gaat op een bepaalde manier in het waterige, in het vloeibare over. Maar wanneer de mens dat opneemt in het waterige, in het vloeibare, dan bouwt hij innerlijk deze vormen weer op uit datgene wat hij eerst heeft opgelost. Hij schept deze gestalten weer. Wanneer wij zout tot ons nemen dan lossen we het door het vloeibare in ons organisme eerst op, maar daarna vormen we opnieuw wat eerst het zout was. Wanneer we een plant opnemen, dan lossen we eerst alle stoffen van deze plant op, en we vormen hem innerlijk opnieuw. Maar we vormen hem nu niet in het vloeibare, maar in het etherlichaam van de mens. <br />Nu is er het volgende aan de hand: Als u zich terug verplaatst in de oude tijden van de mensheidsontwikkeling, nam de mens bijvoorbeeld zout tot zich. Hij loste dat op en de oplossing vormde zich opnieuw in zijn etherlichaam, en in zijn etherlichaam was nu de zoutkubus; vandaar dat hij wist: het zout heeft de vorm van een kubus. En ze beleefde de mens als hij in zijn innerlijk onderdook dus ook de natuur in zijn innerlijk. De wereldgedachten werden zijn gedachten. Dat, wat hij als imaginatie zag verschijnen, als een droomachtige imaginatie, waren in de mens verschijningen, zich etherisch vormende gestalten, die wel de gestalten van de wereld waren. Maar nu brak de tijd aan dat de mens de mogelijkheid om in zich zijn oplossingsprocessen en opbouwende processen innerlijk mee te maken kwijtraakte en hij was er meer en meer op aangewezen de vragen aan de uiterlijke natuur te stellen. Hij kon niet meer in zijn innerlijk door aanschouwing beleven dat het zout een kubusvorm heeft. Hij moest in de uiterlijke natuur onderzoeken wat de vorm van het zout was. Zo werd de mens uit het innerlijk weggeleid en naar het uiterlijke toegetrokken. Deze radicale verandering naar de toestand dat hij de wereldgedachten niet meer in de zelfwaarneming van zijn etherlichaam beleefde, voltrok zich vanaf het begin van de 15e eeuw en was bijvoorbeeld al behoorlijk doorgedrongen in de tijd dat Giordano Bruno, Jacob Böhme en Baco von Verulam leefden. <br />… Alle stoffen zijn, voor zover zij voedingsstoffen zijn, zouten. Die lossen op. In het zout, in de zouten zijn de wereldgedachten op de aarde uitgedrukt. En de mens vormt opnieuw deze wereldgedachten in zijn etherisch lichaam. Dat is het zoutproces. Zo sprak Jacob Böhme stamelend datgene uit wat in vroeger tijden nog door een innerlijk beleven werd herkend. … Jacob Böhme legde de relatie tussen het denkproces, het proces dat men de wereld zich voorstelt in beelden, samen met het zoutproces, met het proces van het oplossen en het weer opnieuw vormen. <br />… De wereld opgebouwd uit gedachten die we belichaamd zien in de kristallisaties van de aarde, die de mens opnieuw opbouwt in zijn etherlichaam en in het kennen kan meebeleven, dat was vroeger een inzicht dat op een bepaald moment verdween. <br />Als men zich verplaatst in een oude geheime leer en men zou luisteren naar de manier waarop zo’n mysterie-ingewijde het heelal zou hebben beschreven, dan zou men ongeveer het volgende horen, precies zoals ik het net heb beschreven: overal in het Wereld-al werken de wereldgedachten, werkt de Logos. Schouwt de kristallisaties van de aarde! Daar vindt u de belichamingen van de afzonderlijke woorden van de universele Logos.” </i><br />
[Lebendiges Naturerkennen (GA 220), 13 januari 1923]<br />
<br />
De resultaten van de stofwisseling moeten weer tot in de afscheidingen te zien zijn.<br />
<i>“Zo stelt men het zich ruwweg, grofweg voor, laten we zeggen, daar buiten zijn de voedingsstoffen; het dier neemt ze op, slaat datgene op wat het kan gebruiken en scheidt datgene af wat het niet kan gebruiken. En men moet dan op verschillende dingen letten, bijvoorbeeld dat het dier niet wordt overvoerd, dat het voldoende voeding krijgt toegediend dat zo veel mogelijk voedingsstoffen bevat. … Ziet u, men heeft het over verbrandingsprocessen in het organisme. In het organisme zit natuurlijk helemaal geen verbrandingsproces en de verbinding van deze of gene stof met zuurstof betekent in het lichaam heel wat anders dan een verbrandingsproces. Een verbranding is een proces in de minerale levenloze natuur. Bovendien, net zoals een organisme iets anders is dan een kwartskristal, zo is ook datgene wat men beschrijft als verbranding in een organisme niet het dode verbrandingsproces zoals dat in de buitenwereld zich afspeelt, maar is het iets levends, het is zelfs iets gevoelsmatigs.”</i><br />
[Vruchtbare landbouw op biologisch-dynamische grondslag (GA 327), 16 juni 1924]<br />
<i><br />“Laten we nu, omdat het om het voederen gaat, van het dier uitgaan. Bij het dier hebben we niet zo’n scherpe driegeleding van het organisme als bij de mens. We hebben bij de dieren ook de zenuw- zintuigorganisatie en het stofwisselings-ledematenstelsel. Die zijn duidelijk van elkaar gescheiden, maar de middelste, de ritmische organisatie is bij verschillende dieren wat vervaagd. Er gaat iets uit de zintuigorganisatie en de stofwisselingsorganisatie over in het ritmische zodat men eigenlijk anders over het dier moet praten dan over de mens.” </i><br />
[Vruchtbare landbouw op biologisch-dynamische grondslag (GA 327), 16 juni1924]<br />
<br />
De hersenen worden door de voedingsstroom uitgescheiden zoals op een andere manier de excrementen. <br />
<i>“De hersenmassa is gewoon een tot het einde toe doorgevoerde darmmassa. Vervroegde hersenafscheiding gaat door de darm. De darminhoud is voor wat het zijn processen betreft echt verwant met de herseninhoud. Als ik wat grotesk redeneer zou ik zeggen, wat zich in de hersenen uitbreidt, is een verder ontwikkelde mesthoop, zakelijk gezien is dat helemaal juist. Het is de mest die door het eigen organische proces in de edele massa van de hersenen omgezet wordt en daar de basis wordt voor de Ik-ontwikkeling. Bij de mens wordt zo veel mogelijk omgezet van buikmest naar hersenmest, omdat de mens zijn Ik op aarde draagt; bij het dier minder, daar blijft het meer binnen in de buikmest dat dan tot werkelijke mest wordt omgezet. Daar zit meer Ik in aanleg in. Omdat het dier het niet tot een Ik brengt blijft daar meer Ik in aanleg in zitten. Daarom zijn dierlijke mest en menselijke mest twee totaal verschillende dingen. In dierlijke mest zit Ik-aanleg.” </i><br />
[Vruchtbare landbouw op biologisch-dynamische grondslag (GA 327), 16 juni1924]<br />
<br />
Kras uitgedrukt betekent dat: De darminhoud is met de hersenen te vergelijken… <br />
<i>“De hersenen zijn uitwerpselen van het denken.” </i><br />
[Natur und Mensch (GA 352), 23 februari 1924]<br />
<br />
<i>"De excrementen zijn iets wat uit het levensproces is ‘uitgeworpen’, zij vormen iets wat uit de hogere ontwikkeling is gevallen en zijn tegelijk door een omzetting de basis voor de economie van de toekomstige plantenkieming."</i><br />
[Natur und Geistwesen (GA 98), 07 juni 1908]<br />
<br />
Bron:<br />
Stephan Leber: Kommentar zu Rudolf Steiners Vorträgen über Allgemeine Menschenkunde als Grundlage der Pädagogik, Band I (Stuttgart 2002, Verlag Freies Geistesleben)<br />
Exkurs: Die Erneuerungskräfte der Leichname<br />
Vertaling: Bert VerschoorJoep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-68694482446319736952017-04-16T12:18:00.002+02:002017-04-16T12:23:21.190+02:00Het stoffelijk overschot als bron van vernieuwing (deel 7)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwgA9gm0gU1NwAykVDYcaCT2Z75hG1HThZNzqpVEJ4L9P1bDM_GnhQEm8UzcGji86StDrGXIA_KbxFndLJpnavqt5XFLfmBeotyxzbuz4YPO-Ti6KIVu_7PO-9ESvQl0VN90MJjay7mC8/s1600/Resurrection+ANDREA+DA+FIRENZE+1366-67.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgwgA9gm0gU1NwAykVDYcaCT2Z75hG1HThZNzqpVEJ4L9P1bDM_GnhQEm8UzcGji86StDrGXIA_KbxFndLJpnavqt5XFLfmBeotyxzbuz4YPO-Ti6KIVu_7PO-9ESvQl0VN90MJjay7mC8/s400/Resurrection+ANDREA+DA+FIRENZE+1366-67.jpeg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Andrea da Firenze: Resurrectie</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: x-small;"><i>Het is niet zonder betekenis of de mens op aarde leeft of niet. […] Zonder de stoffelijke overschotten van de mensen was de aarde dus allang dood.</i></span><br />
<span style="font-size: x-small;">uit: Algemene Menskunde als basis voor de pedagogie (GA 293) 3e voordracht 23-8-1919</span><br />
<h2>
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: large;"> </span></span></h2>
<h2>
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: large;">Onze stoffelijke overschotten werken de kristallisatie tegen</span></span></h2>
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">Door het causaliteitsprincipe kan de werkelijkheid niet worden begrepen. Je kunt de werkelijkheid veel beter benaderen wanneer je bedenkt dat er een hele evolutie aan de mens ten grondslag ligt en dat de mens er altijd bij aanwezig was en dat de aarde daarbij als een eenheid moet worden gezien,<br /><i>“dat wil zeggen als een zodanige eenheid dat niets in de aardeloop kan gebeuren zonder dat de mens als de meewerkende oorzaak”</i> aanwezig is. <br />Het <i>“mensdom heeft … een kosmische voorgeschiedenis, een Saturnus-, Zon en Maangeschiedenis, maar de aardegeschiedenis was in eerste instantie een herhaling en de mensheid op aarde is op een specifieke tijd begonnen.” </i><br />[Die Polarität vom Werden des Menschen (GA184) 22 september 1918]<br /><br />Dat betekent dat het menselijke lichaam iedere keer door aanpassingen veranderingen doormaakte. In de eerste plaats waren het voornamelijk warmteverschillen die de ene vorm van de andere scheidde; op aarde ondervond het een belangrijke verdichting. Binnen een fysieke vorm komen verdichtings- en vastheidskrachten voor die, wanneer de materie onder haar invloed komt, het lichaam eigen grenzen verlenen; dit is het resultaat van het principe van de zwaarte. <br /><i>“Wanneer de steen zich tot een kristal omvormt dan werken vormgevende krachten in hem. Maar die zijn verwant aan de aardse krachten. Kortom, we hebben, als we om ons heen de wereld in kijken, stoffen die onderworpen zijn aan de aardse wetten. … Het fysieke lichaam van de mens is weliswaar zeer gecompliceerd, maar in feite ook een voorwerp dat onderworpen is aan deze fysieke krachten van de aarde, aan die krachten die afkomstig zijn uit het middelpunt van de aarde. Dat is het fysieke lichaam: datgene wat onderworpen is aan de krachten die vanuit het middelpunt van de aarde komen. Nu zijn er op aarde nog andere krachten aanwezig. Deze krachten komen uit de omgeving van de aarde. Stelt u zich eens voor: ik vertrek naar onbestemde verten. (buiten de aarde) Dan werken vanuit die onbestemde verten de krachten juist tegengesteld aan die van de aarde. Die krachten werken dan van alle kanten op ons in. Ja, er bestaan werkelijk van die krachten die van alle kanten op ons inwerken, die van alle richtingen uit het heelal overal dwars tegen het middelpunt van de aarde inwerken.” </i><br />[Der Jahreskreislauf als Atmungsvorgang der Erde (GA223), </span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">30 december 1923]<br /><br />Deze, tegen de kristallisatie en zwaarte inwerkende krachten, komen in de voortplanting, in de bevruchting van de eicel tot uitdrukking. <br />Naar de ‘Wetenschap van de Geheimen der Ziel’ is de mens in zijn tegenwoordige gestalte in de zelfde tijd verschenen als <i>“het ontstaan van het minerale rijk duidelijk op de aarde is ingezet. Want we weten: dat, wat we nu het minerale rijk noemen, dat was in de Saturnus-, Zonne en Maantijd niet op dezelfde manier aanwezig. Het minerale rijk begint in de ontwikkeling van de aarde en tegelijkertijd met het intreden van deze macrokosmische gebeurtenis van het begin van het minerale verschijnt dan de mens in zijn huidige vorm in de aardeontwikkeling. In de vorm dus zoals zijn huidige lichaamsgestalte nu is. Hoewel deze menselijke gestalte pas in de loop van de tijd zijn volledige ontplooiing vond, is de aanzet tot deze tegenwoordige lichaamsgestalte, lichaamsvorming gelijktijdig met het begin van het minerale rijk in de aardeontwikkeling ingetreden. Zodat de mens op een bepaalde manier een verbinding is aangegaan als aardemens, of, nadat hij aardemens was geworden, tussen zijn vierde wezenslid, dat later het Ik werd, en het mineraalrijk. <br />Je kunt ook zeggen: in de menselijke microkosmos komt het menselijke Ik overeen met het mineraalrijk in de macrokosmos. Nu weten we ook, dat blijkt al uit een oppervlakkige waarneming van de natuur, dat het kosmische mineraalrijk kristallijn gevormd is. … Wanneer we eens goed naar deze in geometrische vormen uitdrukbare gestalten kijken, dan hebben we in feite de oereigen gestalte van het mineraalrijk voor ons. Deze kristallisaties, of beter gezegd, deze kristalvormen zijn het mineraalrijk bij wijze van spreke aangeboren, zijn iets wat haar eigen is. … Nu is daar ook een tegenpool , iets wat polair tegengesteld is aan de vorm in het mineraalrijk. Hoe de zaak in elkaar zit zal ik proberen met een beeld te verduidelijken. Door middel van een beeld zullen we proberen iets heel belangrijks in het leven te doorgronden. Niet waar, u kent allemaal het bekende verschijnsel dat bepaalde substanties oplosbaar zijn in water. U weet ook dat wanneer u een bepaalde hoeveelheid zout in een bepaalde hoeveelheid water doet, dat dan het water in staat is dit zout volledig op te lossen, zodanig dat het zout in zijn vaste gestalte niet meer terug is te vinden, maar helemaal in het water opgelost is…. <br />Nu, dat wat tendens tot kristalvorming in de aardeontwikkeling is, dat moet precies zo veel met de aarde verbonden blijven als voor bepaalde praktische doeleinden de vaste vorm van het zout het zout mag blijven. De kokkin moet in staat zijn deze vaste vorm van het zout in de opgeloste vorm te veranderen; zij moet daarvoor een oplosmiddel gebruiken, anders zou het zout helemaal niet bruikbaar zijn. Zo moet ook in de kosmos de tendens van de aarde om al het minerale te kristalliseren opgelost worden. <br />Dat wil zeggen, er moet een tegenhanger, een tegenpool aan deze tendens tot kristallisatie zijn, die er toe leidt dat, wanneer de aarde het doel van haar ontwikkeling bereikt zal hebben en zich klaarmaakt om in de volgende vorm, de Jupitervorm over te gaan, de kristallisatietendens niet meer aanwezig is, maar is opgelost, verdwenen. Jupiter mag niet meer de neiging hebben de minerale substanties te kristalliseren. Deze kristallisatietendens moet alleen voor het aardelichaam behouden blijven en moet ophouden wanneer de aarde het doel van haar aardeontwikkeling bereikt zal hebben.” </i><br />[Die Polarität von Dauer und Entwickelung im Menschen (GA 184),</span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">22 september1918]<br /><br /><i>“De werkelijke alchemisten kenden de steen der wijzen heel goed, en als men ze had gevraagd – onder de ingewijde alchemisten was dat heel normaal - , dan hadden zij gezegd: de steen der wijzen, dat is niks anders als wat Gij, o mens, in u draagt, wat al wat leeft, al het organische doortrekt; de steen der wijzen is gewoon koolstof, niets anders. – Ze zouden de koolstof hebben bedoeld als een van de meeste wezenlijk bouwstenen van alle organische substanties, maar ook van heel veel anorganische substanties. Als u een van deze alchemisten gevraagd zou hebben naar de gestalte van het menselijke lichaam, bijvoorbeeld naar de structuur (dat zou hij hebben begrepen) van de oude en de nieuwe Adam, dan zou hij hebben gezegd: Kijk naar de koolstof en zie in, dat de diamant, het grafiet en de zwarte koolstof hetzelfde zijn. Maar als je de diamant werkelijk wil begrijpen dan moet je hem zo voorstellen dat je hem niet alleen zo doorzichtig ziet als hij aan je verschijnt maar in werkelijkheid nog doorzichtiger, dat hij zelfs uit niets anders bestaat dan uit geometrisch gevormd licht. Als je dat inziet, als je dat kunt denken dan zul je begrijpen wat een kristal als oerbeeld van al het zoutige is. Een lichtgestalte. Dus het tot licht gevormde zout is de diamant, de steen der wijzen. “Maar hoe meer hij zich verdicht, hoe meer substantie hij aantrekt, hoe dichter de koolstof wordt, des te meer wordt hij as, en zo ontstaat uit dat wat eens de reine Adam, de ongerepte mensenvorm is geweest, de oude Adam, beschadigd doordat de asbestanddelen in zijn vorm binnen zijn gedrongen." </i><br />[Karl König, Auferweckung und Auferstehung, (1997)]<br /><br /><i>“Nu is het absolute tegenbeeld van deze kristallisatietendens een tendens die in de menselijke vorm (niet de dierlijke), staat gegrift. En ieder lijk, dat we in welke vorm dan ook aan de aarde teruggeven, door een begrafenis of door vuur of hoe dan ook, ieder lijk, dat dus is losgelaten door het zielsmatig-geestelijke, werkt precies zo tegengesteld aan de minerale kristallisatietendens, als de negatieve elektriciteit tegengesteld werkt aan de positieve elektriciteit, of de duisternis tegengesteld werkt aan het licht. En aan het einde van de aardeontwikkeling zullen het totaal van de in de loop van deze ontwikkeling geschonken mensenvormen – ik zeg mensenvormen, want in de vorm van de mens ligt de krachttendens, en op de kracht, niet op de substantie komt het hier aan -, deze menselijke vormen zullen kosmisch de tendens tot minimaliseren, de kristallisatietendens in het minerale hebben opgelost. … De natuurwetenschap onderzoekt het materiaal wat na de dood ontstaat puur mineralogisch, zij past alleen de minerale wetten toe; zij is alleen op zoek naar wat in de tendens tot kristallisatie zit en gaat zo ook om met het lijk. Daarom zal ze er nooit achter komen welke belangrijke rol in de hele aardehuishouding de dode mensenlichamen, hun vorm, spelen. De aarde heeft zich sinds het midden van de Lemurische tijd al wezenlijk veranderd sinds de mineralisatie werd ingezet en daarmee ook de kristallisatietendens. <br />Dat wat nu aan de aarde minder mineraal is, minder naar mineralisatie neigt dan in het midden van de Lemurische tijd, dat hebben we te danken aan de zich oplossende vormen van de mensenlichamen. En wanneer de aarde op haar bestemming aan zal zijn gekomen dan zal er helemaal geen mineralisatietendens meer bestaan. Alle in de loop van de tijd aan de aarde overgedragen mensenvormen zullen als een tegenwicht hebben gewerkt en de kristallisatie hebben opgelost. Op deze manier wordt de dood van de mens als een puur fysiek verschijnsel in de totale wereldhuishouding ingebracht.”</i><br />[Die Polarität von Dauer und Entwickelung im Menschen (GA 184), </span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">22 september 1918]<br /><br />Men kan zich afvragen: <br /><i>”Waarom maakt de mens zich er druk over of hij of spiritueel of materieel is? Waarom maakt men zich druk over het feit of iemand puur lichamelijk of puur een psychisch wezen is? Waarom ziet de een in de mens alleen een lichaam … fysieke lichamelijkheid en anderen naast de fysieke lichamelijkheid ook nog iets zielsmatig-geestelijks? Omdat de mens beide is! En het geheim van het leven bestaat hieruit dat de mens allebei is. Wanneer u zegt: een gedachte, dat is een puur geestelijke entiteit, dat is iets helemaal geestelijks, dan heeft u gelijk, want de gedachte is iets puur geestelijks. Maar zo’n gedachte is nooit helemaal psychisch-geestelijks in u, zonder dat er een fysieke afdruk van bestaat, zodat u er eigenlijk ook altijd een fysieke afdruk van kunt vinden; die bestaat werkelijk.” </i><br />[Soziales Verständnis (GA 191), 5 oktober 1919]<br /><br /><i>“We moeten tegenwoordig weer terugkeren naar het erkennen van lichaam, ziel en geest. Want als we de uiterlijke wereld en onze menselijke organisatie bekijken in zoverre die op dezelfde manier wordt waargenomen als de uiterlijke wereld, dan nemen we een lichamelijke wereld waar. Wanneer we in ons innerlijk kijken, willen we ons denken, voelen en willen in een uiterlijke, oppervlakkige zelfwaarneming bekijken, of als we diep mystiek in onszelf afdalen; we nemen een ziel waar – van buiten lichaam, van binnen ziel – Maar de verbinding, het – in elkaar schuiven van die twee, het voortdurende in elkaar schuiven van het geestelijk- zielsmatige en het lichamelijk- fysieke, dan veroorzaakt het derde, we hebben er zelfs geen fatsoenlijk woord voor, we moeten het woord van één kant er bij halen – dat veroorzaakt de geest. Zodat we kunnen zeggen: er zijn twee verschillende aspecten, dat zijn lichaam en ziel, maar de geest vormt de verbinding.” </i><br />[Soziales Verständnis (GA 191), 5 oktober 1919]<br /><br />Op deze manier is het terecht en noodzakelijk het lichaam als afdruk van de geest te zien. <br /><i>”De gewone natuurwetenschap ziet de mens alleen tot zijn dood. Dan gaat zij na wat overgebleven is, gaat het hier op aarde overgeblevene na, het lichaam, gaat na hoe dat verbrandt wordt of aan de aarde overgegeven, tot stof vergaat. Nu kunnen ze onderzoeken welke onderdelen in dit stof van een menselijk organisme overblijven. En dan zal de uitkomst zijn: De menselijke substantie vervalt, gaat over in de aarde.- Nou, dat is nog geen kwart, zelfs geen achtste van de waarheid, dat is helemaal geen waarheid als men dit zegt. Want dat, wat daar in de aarde is overgegaan, het maakt niet uit of dat door verbranden of begraven gebeurt, dat heeft een menselijke vorm gehad doordat er vanaf de geboorte resp. de conceptie een geestelijk- psychische wezen is afgedaald vanuit de geestelijke werelden en in dit fysieke lichaam heeft gewerkt tot aan de dood. Dan verspreidt dit fysieke lichaam over de aarde. Dan werkt dat wat mensenvorm is in de aarde verder, het maakt niet uit of het is verbrandt of begraven, het werkt mee aan de aarde. <br />De aarde krijgt voortdurend datgene geschonken wat ze niet zou hebben als er geen menselijke lichamen na hun dood over haar werden verspreid. De aarde zou alleen nog maar aardse substanties hebben als zij geen mensenlichamen zou opnemen. Maar dit mensenlichaam is bewoond geweest door een psychisch-geestelijk wezen dat … afgedaald is uit de ziele-geesteswereld en structuur aan dit lichaam heeft verleend. Deze structuur blijft als iets wezenlijks behouden in ieder stofje, gaat over in de aarde of in de atmosfeer over bij het verbranden, het maakt niet uit hoe, en de aarde krijgt met dit menselijke lichaam toegevoegd dat wat uit de geestelijke wereld is afgedaald. Dat is niet zonder betekenis. Dat is niet zomaar een waarheid maar dat heeft zelfs een zeer, zeer grote betekenis. Want onze aarde is niet meer in ontwikkeling en het zou al lang zo zijn dat de mens en zelfs de dieren, hoewel de dieren misschien toch wel, haar nog zouden kunnen bewonen, als er niet bij voortduring verfrissingskrachten van geestelijk-zielsmatige aard via de mensenlichamen aan haar werden toegevoegd. Dat de aarde op dit moment nog een voor mensen bewoonbare plaats in het heelal is, komt omdat er voortdurend mensenlichamen aan haar worden toegevoegd. Deze frissen de krachten van de aarde voortdurend op. <br />Sinds het midden van de Atlantische tijd is de aarde al aan het verdorren. Ze heeft geen vernieuwingskrachten; die had ze in de oude Polaris en Lemurische tijd enz. Maar sinds het midden van de Atlantische tijd heeft de aarde vanuit zichzelf alleen nog maar verdorrende krachten en wordt voor haar verdere bestaan verfrist doordat de vormkrachten van de mensenlichamen in haar overgaan. Die werken in de aarde verder. En die alleen maken de aarde voor de mensen nog bewoonbaar.<br />… (De mens) geeft weer geestelijk-zielsmatige krachten aan de aarde terug, hij verzorgt ook de aarde met deze krachten. Hij brengt wanneer hij geboren wordt de geestelijk-zielsmatige krachten uit het geestelijke wereld-al mee naar de aarde, en gebruikt ze net zo lang als hij ze hier nodig heeft, tot zijn dood en draagt ze dan over aan de vormkrachten van de aarde en is zo een medebouwer aan de toekomstige aarde. … Geestelijke wetenschap leert ons dat de mens niet zomaar een toeschouwer hier op aarde is, maar dat hij door zijn bestaan een medebouwer, een medevormgever van de aarde is en dat hij alleen al door zijn lichaam, dat hij aan de aarde overdraagt, een bemiddelaar is tussen de geestelijke wereld en de fysieke aardewereld.”</i><br />[Soziales Verständnis (GA 191), 5 oktober 1919]</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">(wordt vervolgd)</span></span><br />
<br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">Bron:<br />Stephan Leber: Kommentar zu Rudolf Steiners Vorträgen über Allgemeine Menschenkunde als Grundlage der Pädagogik, Band I (Stuttgart 2002, Verlag Freies Geistesleben) </span></span><br />
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-size: small;">Exkurs: Die Erneuerungskräfte der Leichname<br />Vertaling: Bert Verschoor</span></span>Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-1091588496754028533.post-50993188411839426752017-04-15T19:58:00.000+02:002017-04-16T12:24:29.036+02:00Het stoffelijk overschot als bron van vernieuwing (deel 6)<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjty6PJTZK4pZ6cR62O_rfroC9MNgoumaCAjfRQvMFNCI_3VAdcsMsRvsD0IQfEQ1JfBGaqNXrFsj-RTuvtmHd1umvTCWQaTS4Qx1dmT9KJ90EAZzqSQZPcvLjEJjBkT1e3jlCOUEHDsEM/s1600/Resurrection+%2528detail%2529+1304-06+GIOTTO+di+Bondone.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjty6PJTZK4pZ6cR62O_rfroC9MNgoumaCAjfRQvMFNCI_3VAdcsMsRvsD0IQfEQ1JfBGaqNXrFsj-RTuvtmHd1umvTCWQaTS4Qx1dmT9KJ90EAZzqSQZPcvLjEJjBkT1e3jlCOUEHDsEM/s400/Resurrection+%2528detail%2529+1304-06+GIOTTO+di+Bondone.jpeg" width="343" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Giotto di Bondone - Resurrection (detail) 1304-06</td></tr>
</tbody></table>
<span style="font-size: x-small;"><i>Het is niet zonder betekenis of de mens op aarde leeft of niet. […] Wanneer de mens uit de geestelijke wereld afdaalt in de fysieke wereld, wordt hij omhuld met zijn fysieke lichaam. Maar natuurlijk is het fysieke lichaam anders wanneer met het als kind ontvangt dan wanneer men het op zekere leeftijd door de dood weer aflegt. Dan is er iets gebeurd met het fysieke lichaam. Dat kan slechts plaats vinden doordat dit lichaam voordrongen is van de krachten van geest en ziel. […] Daardoor is de mens het medium waardoor voortdurend bovenzinnelijke krachten kunnen doordruppelen naar de zintuiglijk fysieke wereld. […] Zonder de stoffelijke overschotten van de mensen was de aarde dus allang dood.</i></span><br />
<span style="font-size: x-small;">uit: Algemene Menskunde als basis voor de pedagogie (GA 293), 3e voordracht -23-8-1919</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">vervolg:</span><br />
<br />
<h2>
<span style="font-size: large;">As, warmte en zelfgevoel en het fysieke lichaam</span></h2>
Het begrip “as” zoals dat in verband met het fantoom wordt gebruikt, maakt duidelijk dat in de voorchristelijke tijd het lichaamsfantoom als geestgestalte een te vaste verbinding met het minerale van het fysieke lichaam aanging en daardoor in het evolutieproces “bedorven” of gedegenereerd raakte. Wanneer er in de religieuze overlevering in het aangezicht van de dood en van de vertering van het lichaam gesproken wordt als: “as tot as, stof tot stof”, gaat de blik eigenlijk in de richting die het stoffelijk overschot inslaat na de dood voor wat betreft de materie. Het proces waarbij as ontstaat verduidelijkt Rudolf Steiner voor de organische wereld aan het voorbeeld van zaadvorming bij de plant. Als de plant opbloeit dan intensiveert het vegetatieproces zich tot in de uiterste sfeer van de plant, ze verwijdt zich in de licht en warmtesfeer en verspreidt een geur in de omgeving. Ten gevolge van de bloei komt het dan tot een tot een stilstand en tot slot vormt zich het zaad a.h.w. als einde van een verbrandingsproces en een zoutproces. Wat in de oven uiterlijk zich voltrekt; dat namelijk de as uiteenvalt, dat gebeurt ook in het proces van de zaadvorming dat <i>“in feite niets anders is dan een verbranding”</i>: het zaad valt op aarde, en zo <i>“valt voortdurend het as-achtige naar beneden”</i> (GA 229 6 oktober 1923) en impregneert de hele aarde met dit as-achtige. Iets dergelijks, maar toch geheel anders, is de weg van het stoffelijk overschot. Het menselijke stoffelijk overschot probeert eigenlijk <i>“de terugreis naar boven te aanvaarden”</i>. (GA181 16 april 1918) Daarmee wordt bedoeld dat de uiteengevallen stofdeeltjes de richting van de zon opgaan, niet rechtstreeks na de verbranding of ontbinding maar na een langdurige tijdsspanne. Want <i>“anders dan al de andere stof” </i>had oorspronkelijk de mensenstof c.q. de menselijke as de neiging “door de gehele kosmos te willen verstuiven”. De zonnekracht neemt het op. Tegelijkertijd echter is er in deze zon nog een tweede kracht, in de onzichtbare, geestelijke zon aanwezig. We hebben <i>“de onzichtbare zon, welke ten grondslag ligt aan de uiterlijke zon, zoals de ziel de basis is van de uiterlijke fysieke menselijke organisatie. Deze kracht (de onzichtbare zon) … activeert op een heel speciale manier de menselijke stof, op een manier zoals ze niets anders, niet de minerale, niet de plantaardige en niet de dierlijke materie activeert. Er vindt post mortem een voortdurende wisselwerking plaats tussen dat, wat er puur uiterlijk, lichamelijk van de mens overblijft en de krachten die van de zon naar beneden stralen. Die twee ontmoeten elkaar. De krachten die daar naar beneden stromen om de menselijke stof in beweging te zetten zijn nou juist die krachten die de overledene zelf, maar nu als geestelijk-zielsmatige individualiteit, ontdekt.<br />Terwijl wij, als we in het fysieke lichaam zijn geïncarneerd, de fysieke zon zien, ontdekt de overledene, wanneer hij door de poort van de dood is gegaan, de zon allereerst als wereldwezen, die daar beneden de menselijke stof activeert. Dat is een ontdekking die de overledene, naast de algemene ontdekkingen, daar ook doet. Hij leert het 'in elkaar verweven zijn' van de zonnekracht, van de zielsmatige zonnekracht met het menselijke stof. En nu hij dit verweven zijn leert kennen tussen de zonnekracht en het mensenstof, leert hij in de eerste plaats het geheim van de reïncarnatie in zijn algemeenheid, vanuit de andere kant gezien kennen, de volgende incarnatie voorbereidend, uit de kosmos de volgende incarnatie wevend.”</i> <br />
[Erdensterben und Weltenleben (GA181) 16 april 1918/blz. 229 e.v.]<br />
<br />
Occult gezien gaat er dus vanuit de oorspronkelijke werkingssfeer van de Zoon een activerende werking uit op de minerale overschotten van het lichaam. De lichaamsloze geest van de overledene neemt daarin na de dood in de allereerste plaats de zonnewerking waar. Deze uitspraak wordt aangevuld en gedifferentieerd door het volgende: <br />
<i>“Alle fysieke gebeurtenissen hebben ook hun geestelijke betekenissen. Er is geen enkele fysieke gebeurtenis die niet ook een geestelijke betekenis heeft. Dus het is de fysieke gebeurtenis dat het lichaam ons ontvalt, bij wijze van spreke in zijn delen, in zijn moleculen, in zijn atomen wordt versnipperd en aan de aarde wordt overgegeven. Nu is het een heel groot vooroordeel van de huidige materialistische wereldbeschouwing, die in feite al heel lang min of meer de mensheid beheerst, dat het menselijke lichaam dat wij vanaf onze geboorte tot de dood met ons meedragen, dat dit menselijke lichaam simpelweg in kleine deeltjes uiteenvalt, in atomen, en dat deze atomen dan in de aarde opgenomen worden en dan atomen blijven en als atomen door andere levensvormen worden opgenomen. … Atomen in de zin zoals de chemicus aanneemt dat ze er zijn, bestaan in werkelijkheid helemaal niet. Dat wat uit de allerkleinste deeltjes van ons lichaam ontstaat, om het even of het door de aarde weer wordt opgenomen of niet, dat wordt uiteindelijk warmte. Ons hele fysieke organisme zet zich op een bepaalde manier na kortere of langere tijd helemaal om in warmte. … En het is deze warmte die aan de aarde wordt geschonken. Zij wordt aan de aarde meegedeeld. Wij geven dus van ons fysieke lichaam uit warmte aan onze aarde. En de warmte die binnen de aarde voorhanden is hangt werkelijk innig samen met dat wat de mensen achterlaten. De mens verandert zich niet in water, lucht, enzovoort. Dat zijn alleen maar overgangstoestanden. Wat van hem lucht en water wordt, wordt uiteindelijk allemaal warmte.”</i><br />
[Die Verbindung zwischen Lebenden und Toten (GA168) 16 februari 1916/blz.12 e.v.]<br />
<br />
Door de eerste wereldoorlog kon de dood een rijke oogst binnenhalen. Ook talrijke met Rudolf Steiner verbonden mensen lieten hun leven in de oorlog en andere vrienden stierven door ziekten en ouderdom. Daarom was Rudolf Steiner destijds, gewoon door de gegeven aardse omstandigheden in staat om zich intensief met de dood en zijn betekenis bezig te houden. In de eerste plaats schetste hij in talrijke voordrachten de weg van ziel en geest van de overledenen in het ziele- en geestesland (op astraal niveau en in het Devachaan) en opende daarmee steeds weer nieuwe perspectieven. Maar ook de gang van het lichaam en zijn vormkrachten werden nagegaan. Bij de beschrijving van datgene wat als geestelijke gestalte in de aardesfeer overgaat, sluit Rudolf Steiner bij de indrukwekkende beschrijvingen in zijn 'De Wetenschap van de Geheimen der Ziel' aan. Daar wordt de eerste elementaire toestand van ons planetensysteem 'Saturnus' toestand genoemd; in onze kosmische ruimte ontstaat als eerste de warmte, een emanatie van hoge hiërarchische wezens, de Tronen. Zij laten deze warmtesubstanties uit zichzelf te voorschijn komen. In deze kosmos van warmte dalen, als spiegelingen van de activiteit van andere hiërarchische wezens, de allereerste differentiëringen en vormen af. En deze differentiëringen zijn de allereerste aanzetten voor het latere menselijke fysieke lichaam. Als bij deze verdichting van de warmte plekken ontstaan die zich duidelijk van andere plekken onderscheiden, vormen zij de eerste basis voor het ruimtelijk naast elkaar bestaan, voor de verscheidenheid in de lichamelijke wereld van de naast elkaar bestaande lichamen, voor de een of de ander; voor een innerlijke identiteit tegenover de wereld waar ze door omgeven wordt. En precies daardoor wordt het fysieke lichaam geconstitueerd, doordat het zich in de begrenzing van de huid onderscheid van andere lichamen.<br />
Dit principe, waardoor een binnen- of een innerlijke wereld wordt geschapen die tegenover anderen kan staan of zich kan opstellen, is er opnieuw de voorwaarde voor dat ons zelfbeleven zich met onze binnenwereld kan identificeren, zodat zich dus een zelfbewustzijn kan ontwikkelen. Daarmee is het ruimteprincipe met het zelfbeleven verbonden. Wat het menselijke lichaam onderscheidt van de overige minerale wereld is de bij hem behorende (binnen)ruimte van de lichaamswarmte. Door deze fijn afgestemde warmte van ongeveer 37℃ is er pas een Ik-beleven binnen het lichaam mogelijk.<br />
<br />
We moeten dus onderscheiden:<br />
1 het fysieke principe, dat ruimtelijke grenzen schept -en daarmee een binnenruimte- en hem afgrenst van alle andere lichamen<br />
2 de warmte van het lichaam zelf<br />
3 het Ik-beleven.<br />
<br />
Alle drie factoren vormen een diep, in de evolutie inbegrepen innerlijk verband. Over dit verband en de verhouding tot het stoffelijk overschot in het leven na de dood spreekt Rudolf Steiner op verschillende manieren.<br />
Het lichaam verenigt zich na de dood geleidelijk aan met de aarde, tot zich, na korte of langere tijd al het materiële heeft opgelost en tot slot onze “gehele fysieke organisme uiteindelijk in warmte” heeft omgezet.<br />
De warmte vormt, en dat druist in tegen de voorstellingen van de moderne fysica, een eigen aggregatietoestand. Wanneer nu door het stoffelijk overschot warmte aan de aarde wordt toegevoegd, wordt de warmtebalans van de aarde veranderd. De andere aggregatietoestanden – aarde (vast), lucht (gasvormig), water (vloeibaar) – vormen bij de omzetting van het lichaam alleen overgangstoestanden, het hele proces loopt altijd uit op warmte. Dat komt doordat alle bovenzinnelijke krachten van het fysieke lichaam, die niet van de aarde zelf afkomstig zijn, er ook niet in kunnen overgaan; zij gaan op in de kosmos. <br />
<i>“Van ons fysieke lichaam, van dit wonderbaarlijke bouwsel, het meest wonderbaarlijke dat er überhaupt in de wereld aanwezig is, van ons fysieke lichaam wordt … alleen datgene aan de aarde teruggegeven wat de aarde hem gegeven heeft. En het andere, waar is dat dan wanneer wij door de poort van de dood zijn gegaan? – Dat andere trekt zich terug uit datgene wat in de aarde zinkt door verbranding of ontbinding; het overige wordt opgenomen in het totale universum” </i><br />
[Die Verbindung zwischen Lebenden und Toten (GA168) 16. februari 1916/blz.70 e.v.]<br />
<br />
Maar een gedeelte van dit geestelijke <i>“dat in de warmte leeft wordt afgescheiden en blijft bij de aarde. Warmte, onze innerlijke warmte, onze eigen warmte wordt afgescheiden, dat blijft bij de aarde....Voor de aarde heeft dat een grote betekenis, maar ook voor de overledene zelf.” </i><br />
[Die Verbindung zwischen Lebenden und Toten (GA168) 22 februari 1916/blz. 12 e.v.]<br />
<br />
Het stoffelijk overschot wordt na het intreden van de dood totaal door de <i>“krachten van de uiterlijke aardenatuur opgeëist”</i>, [GA181 - 9 april 1918] in een mate waarin dat tijdens het leven nooit het geval was, omdat het toen was doordrongen met het ‘zielsmatig levende’. Door het mysterie van de dood wordt de ziel van de mens voor een raadsel gesteld. Zolang dit zielsmatig levende samenhing met het materiële, was het lichaam op een bepaalde manier aan de in hem werkende aardekrachten onttrokken. <br />
<i>“Als we nu in gedachten nagaan wat er met een stoffelijk overschot gebeurt, om het even of het betreffende lichaam wordt verbrandt of langzamer door ontbinding wordt opgelost; de beide processen zijn precies hetzelfde en ze verschillen alleen door de kortere of langere tijd. Wat materieel in de mens was verbonden, wordt na kortere of langere tijd in het totale materiële proces van de aarde opgelost, dat gaat er helemaal in op.” Geesteswetenschappelijk is nu na te gaan hoe door de eeuwen heen de overgebleven stoffen langzamerhand in “een enorm groot gebied (op aarde) overgaan, eigenlijk in “de totaliteit van datgene wat überhaupt onze zichtbare, uiterlijk waarneembare wereld is.” </i><br />
[Erdensterben und Weltenleben (GA181), 9 april, 1918 blz.204]<br />
<br />
Wanneer men echter nagaat wat er met het Ik-bewustzijn gebeurt, bedoeld is dan niet het Ik als wezen, maar het aan het lichaam gebonden zelfbeeld van het Ik, dan ziet men: dit beeld lost zich na de dood in het universum op. Dit duidt op iets buitengewoon belangrijks: <br />
<i>“In werkelijkheid behoort ons Ik-bewustzijn toe aan het universum waarin het stoffelijk overschot zich oplost.” </i>(idem)<br />
<br />
Dat wij deze herkomst van het Ik-bewustzijn niet meer doorschouwen ligt hieraan, <br />
<i>“dat de stofmassa’s van ons lichaam tussen geboorte en dood bij elkaar worden gehouden. Dit bij elkaar houden is de reden dat wij ook aan de ruimtelijke vorm, die wij met ons vlees en bloed opvullen toeschrijven dat wij ons daar bevinden. Maar feitelijk is dat absurd, wij bevinden ons helemaal niet daar. In werkelijkheid zijn wij overal elders en proberen zelfs van inslapen tot het ontwaken overal daar te zijn waar na de dood de stofdeeltjes van ons lichaam zullen zijn.” </i>(idem)<br />
– in het universum. En de dood is onder andere de weerlegging van dit Maya-bewustzijn voor de fysiek-materiële wereld. Het brengt de deeltjes van ons lichaam daarheen, waar zich in werkelijkheid ons Ik-bewustzijn altijd ophoudt. <br />
Drie krachten dragen ons Ik-bewustzijn in de wereldverten:<br />
1 De oprichtingskracht; zij houdt tijdens het leven de zwaartekracht in evenwicht.<br />
2 De spraakkracht; aanschouwelijk gemaakt door een spiraalvorm die zich om een rechte heen slingert.<br />
3 De in het denken levende kracht, die de mens opheft uit de natuurlijke dierlijkheid.<br />
<br />
<i>“Door deze drie krachten, de in het spreken werkende kracht en de in het denken werkende kracht, worden de delen van het menselijk stoffelijk overschot langzaamaan uit het universum gedirigeerd. Natuurlijk werkt de zwaarte hierbij tegen, en ook andere, bijvoorbeeld chemische krachten die aan haar tegengesteld zijn. Maar deze drie krachten overwinnen dit tegenwerkende. Maar wanneer er niets anders zou zijn als deze drie krachten dan kon de overledene niet weten dat het zijn vorm is, dat dit alles eigenlijk van zichzelf afkomstig is. Hij zou het wel waarnemen maar als iets vreemds. Want het gaat er om, dat hij niet alleen dit zich oplossende waarneemt, maar dat hij kan weten dat het van hem afkomstig is, dat het een restant is van datgene wat hij op aarde in zijn vorm bij elkaar heeft gehouden. En dit brengt ons bij iets anders. <br />En nu moet ik u op iets wijzen wat in onze droge, nuchtere, papieren tijd totaal niet met de benodigde eerbied wordt behandeld, terwijl het er altijd is en om ons heen te zien is. Het is iets wat binnen de fysieke wereld eigenlijk heel mysterieus werkt … Het is het menselijke inkarnaat, datgene was zich in de menselijke vleeskleur naar buiten toe openbaart. U hoeft zich alleen maar voor de geest te halen wat een variaties aan individualiteit zich uitdrukt in het feit dat ons de mens met zijn inkarnaat tegemoet treedt, hoe in feite deze vleeskleur toch bij ieder mens weer anders is, en ons in net zoveel schakeringen tegemoet treedt als er mensen zijn. Deze kenmerkende teint van het inkarnaat is afhankelijk van twee tegen elkaar inwerkende drukkrachten die in de mens werken. Hier werken op een bepaalde manier het ether- of vormkrachtenlichaam drukkend naar buiten en het astraallichaam daar tegenin drukkend naar binnen, en dit op alle plaatsen. Wil het astraallichaam zich samentrekken, van buiten naar binnen drukken; het ether-of vormkrachtenlichaam wil zich van binnen naar buiten drukken, zich uitzetten. En wat daardoor ontstaat, doordat aan de menselijke oppervlakte deze twee drukkrachten elkaar ontmoeten, dat werkt mee in wat zich openbaart in de vorming van het inkarnaat. Wat het etherlichaam en het astraallichaam elkaar onderling hebben te zeggen, dat drukt zich op een geheimzinnige manier uit in het inkarnaat.”</i><br />
Wordt nu het inkarnaat niet van buitenaf, maar van binnenuit bekeken, dan ontstaat de tegenkleur, bij blanken is dat een groenig blauw in verschillende tinten. <br />
<i>“Strikt genomen is dit inkarnaat in zijn mysterieuze verschijning niet alleen individueel erg verschillend bij de verschillende mensen, maar het verandert ook nog eens in de loop van iemands leven, hoewel in kleine nuancen. … Wanneer het nu eens van de andere kant wordt bekeken, zoals de dode dit ziet, dat komt er nog iets anders uit naar voren. Dan zien we, als op een tapijt uitgeschilderd, onze hele herinneringswereld. Als we ons beeldend uit willen drukken, dan moeten we ons dit inkarnaattapijt als een kleed voorstellen, als een heel fijn kleed, en dit binnenstebuiten gedraaid, zoals je een handschoen omkeert. Dan zullen we de andere kant zien van wat eerst binnen is gekeerd en wat we ons, juist omdat het naar binnen is gedraaid alleen maar bewust kunnen worden omdat het, wanneer het in het bewustzijn komt, als herinnering optreedt, niet als gedachte-inhoud, maar gedachten in de vorm van aura’s verschillend vormgegeven, als slingerende gedachten. <br />Wat wij in ons onderbewustzijn wegstoppen leren we nu in het leven buiten ons kennen. Zoals het in ons inkarnaat doorschijnt, dat is voor ons niet kenbaar, en dat leert de overledene pas door het nawerken van het inkarnaat kennen. Wanneer de overledene terugkijkt op het oplossen van zijn vormkrachtenlichaam, dan laat hij het als herinnering achter zich en hij weet: Dat is hij, dat ben Ik!” </i><br />
[Erdensterben und Weltenleben (GA181) 9 april 1918, blz. 204, 205, 207 en 209]<br />
<br />
<a href="http://vo-perikopen.blogspot.nl/2017/04/het-stoffelijk-overschot-als-bron-van_16.html" target="_blank">(wordt vervolgd)</a><br />
<br />
Bron:<br />
Stephan Leber: Kommentar zu Rudolf Steiners Vorträgen über Allgemeine Menschenkunde als Grundlage der Pädagogik, Band I (Stuttgart 2002, Verlag Freies Geistesleben) Exkurs: Die Erneuerungskräfte der Leichname<br />
Vertaling: Bert Verschoor<br />
<br />Joep Eikenboomhttp://www.blogger.com/profile/06408881574337382381noreply@blogger.com